Het koninkrijk Aksum

De geschiedenis van Eritrea als moderne natiestaat speelt zich vooral af in de negentiende en twintigste eeuw. In de Oudheid en Middeleeuwen bestonden er eveneens diverse volken en beschavingen in het gebied, sommigen met een hoge mate van ontwikkeling. De bekendste is wellicht het koninkrijk van Aksum.

Het rijk Aksum

De weinige informatie die we hebben maakt het moeilijk om Aksum precies in kaart te brengen. Toen de koning Ezana (ca 321-360) aan de macht kwam, omvatte het rijk het huidige Eritrea, Ethiopië, het zuiden van het Arabisch schiereiland en een stuk van Soedan. Ezana onderwierp de Beja, een machtige woestijnstam, en dwong hen zich elders te vestigen. Het koninkrijk sloeg zijn eigen munten en rijkte op een gegeven moment tot aan de Romeins-Egyptische grens.

Religie

Het gebied was een smeltkroes van religies. Het christendom, het jodendom en de islam hadden alle drie al vroeg aanhangers in het gebied. Koning Ezana bekeerde zich in de vierde eeuw tot het christendom en probeerde de rest van het volk mee te krijgen. Twee eeuwen later werd koning Kaleb door de byzantijnse keizer als christen erkend. Daarnaast komen de zogeheten 'zwarte joden' uit dit gebied. Zij delen een gezamenlijke religieuze voorouder met het huidige jodendom. In de jaren '80 van de twintigste eeuw verhuisde vrijwel de gehele populatie naar Israël. Diverse verhalen uit de monotheïstische religies spelen zich af in Aksum. Onder andere koningin Sheba kwam er vandaan. Sommigen beweren dat de Ark van het Verbond (de kist met de tien geboden) er verborgen ligt.

Handel in ivoor

Het rijk van Aksum profiteerde van de handel rond de Rode Zee en de Indische oceaan. Het commerciële centrum van het rijk, Adulis, lag aan de zeeroute tussen India en het Romeinse Rijk. Volgens de Romeinse auteur Plinius werden er naast zijde, specerijen en glas ook slaven, nijlpaardenhuiden en apen verhandeld. De meest prominente handelswaar waren olifanten en ivoor. Een bron uit de zesde eeuw spreekt van een kudde van 5000 beesten en een levendige handel in de slagtanden.

Ondergang?

Het is moeilijk een punt aan te wijzen waarop het rijk ten val kwam. De informatie is simpelweg beperkt en er is in ieder geval geen bewijs van een nederlaag door buitenlandse invloeden. Het lijkt erop dat het rijk simpelweg meer geïsoleerd raakte van de rest van de wereld. In die zin is het huidige Eritrea, dat diplomatiek alleen staat en zich argwanend tegenover alles van buiten opstelt, op een wrange manier de opvolger van het rijk van Aksum.