Hoe denkt Mormoonse kerk over polygamie?
De Mormoonse kerk verklaart zich tegenwoordig vrij van polygamie. Het gebod tot polygamie staat echter in een van de theologische boeken en Joseph Smith, de stichter van de Kerk, had zelf tientallen vrouwen. Maar polygamie is verboden in Amerika en de Mormoonse Kerk verklaart dat er geen polygame leden meer zijn. Toch zien de Mormonen Joseph Smith als profeet en zijn boek als heilig schrift. Hoe zit dat? Om dat te begrijpen moeten we naar de geschiedenis van de Mormoonse kerk kijken.
Joseph Smith
Joseph Smith groeide op in het negentiende-eeuwse dorpje Palmyra in de Amerikaanse staat New York. Hij zou vanaf zijn tienerjaren goddelijke visioenen hebben ontvangen. Zo zou hij in 1823 zijn bezocht door de engel Moroni die hem leidde naar gouden platen met inscripties in de grond vlakbij zijn huis. Met behulp van speciale stenen in een hoed zou hij de inscripties hebben vertaald en opgeschreven in het Boek van Mormon. Het boek beschrijft een alternatieve historie van Amerika. Smith had al snel veel volgelingen, die hem door heel Amerika volgden. De ideeën groeiden uit tot religie en tegenwoordig heeft de Mormoonse kerk wereldwijd miljoenen leden. Wetenschappers hebben ernstige bedenkingen bij de authenticiteit van het Boek van Mormon. Maar de mormonen geloven in Joseph Smith als een profeet en het Boek van Mormon als een heilig schrift. Naast het Boek van Mormon zou Smith nog meer openbaringen hebben opgetekend in verschillende boeken, die nog steeds fundamenteel zijn voor het mormoonse geloof.
Openbaring over polygamie
In 1827 trouwde Smith met Emma Hale. Een aantal jaar later zou Smith naar eigen zeggen een openbaring van God hebben ontvangen over polygamie. Dit zou zijn gebeurd nadat hij bad om duidelijkheid over de meerdere vrouwen van de oudtestamentische leiders, zoals Abraham. Daarop zou hij het gebod hebben ontvangen om ook aan polygame praktijken te doen. Tussen 1834 en 1842 zou Smith drie keer zijn bezocht door een engel, die hem bij de derde keer met een zwaard bedreigde met vernietiging als hij het gebod niet geheel zou volgen. De openbaring werd op 12 juli 1843 opgeschreven in het boek Leer en Verbonden, afdeling 132.
Verzegelde macht
Alleen mannen mochten meerdere partners hebben, vrouwen moesten trouw blijven aan hun man. Volgens de openbaring van Smith zouden mannen met hun vrouw of vrouwen na hun dood voor de eeuwigheid met elkaar verbonden zijn, mits de huwelijken op de juiste manier waren gesloten. Er was namelijk een speciaal priesterlijk gezag nodig om mensen met elkaar te verzegelen. Deze ‘verzegelende macht’ zou Smith op 3 april 1836 persoonlijk van de oudtestamentische profeet Elia hebben ontvangen. Huwelijken die zonder dit priesterlijke gezag werden gesloten zouden bij de dood eindigen, en dus niet voor eeuwig zijn.
Het beste van IsGeschiedenis in je inbox? Schrijf je in voor onze nieuwsbrief! Helemaal niks missen? Volg ons op Facebook!
Smiths polygame huwelijken
Maar Smith was drie jaar voordat hij de ‘verzegelende macht’ ontving al een polygaam huwelijk aangegaan. In 1833 trouwde hij namelijk met zijn dienstmeisje Fanny Alger, die op dat moment 16 jaar was. Smith zou tot en met 1843 met nog tientallen vrouwen trouwen, waarvan de jongste 14 jaar was. Deze Helen Mar Kimball, dochter van Smiths hechte vrienden, beweerde overigens dat de verzegeling ‘alleen voor de eeuwigheid was’, waardoor de leiders van de Kerk vermoeden dat dit huwelijk niet seksueel van aard was. De oudste vrouw met wie Smith een polygaam huwelijk aanging was de 56-jarige Fanny Young. Zij was de zus van Brigham Young, die Smith later zou opvolgen.
Waarom polygamie
Smith keurde polygamie onder zijn volgers ook goed. Hoewel niet iedereen zich in polygame praktijken kon vinden, ging een (…) aantal van zijn volgelingen ook een polygaam huwelijk aan. Volgens de Kerk was polygamie voor sommigen een drijfveer om na de dood de eeuwigheid met hun families te spenderen. Ook een eeuwige verbondenheid tussen bepaalde families zou een reden kunnen zijn. Critici, die de betrouwbaarheid van Smiths boeken en openbaringen betwijfelen, zien de openbaring als een verzinsel van Smith om zijn polygame relaties achteraf te rechtvaardigen.
Smiths eerste vrouw
Maar hoe voelde zijn eerste vrouw zich bij deze nieuwe vrouwen? Er zijn weinig aanwijzingen voor hoe Emma Smith over de huwelijken van haar man dacht. De Kerk gaf in 2014 toe dat Emma ten minste vier van Smith vrouwen had opgenomen in het huisgezin. Joseph en Emma zouden een liefdevolle en respectvolle relatie hebben gehad. In de Leer en Verbonden 132 staat dat Emma Smith zich naar het gebod van polygamie moest voegen, anders zou ze vernietigd worden. Is het om die reden dat ze geen uitspraken deed over de praktijken binnen haar huwelijk? In elk geval heeft ze haar hele leven tot aan haar sterfbed ontkend dat Smith polygame relaties had. Volgens de Kerk zou ze ook niet van alle huwelijken van haar man hebben geweten.
Escalaties
De mormonen waren vrijwel nergens in Amerika welkom. Overal waar ze probeerden te settelen en een eigen vestiging te bouwen, werden ze verstoten. De omwonenden waren niet blij met de groeiende groep religieuzen die een apart geloof aanhingen. De spanningen leidden tot verschillende escalaties. In 1844 werd Smith opgepakt voor opruiing en gevangengezet. Voordat de zaak voorkwam werd Smith gedood door een anti-mormoonse menigte.
Eigen gebied
Na Joseph Smiths dood trokken veel Mormonen westwaarts. Onder leiding van Smiths opvolger Brigham Young settelden ze zich in een indertijd verlaten Mexicaans gebied, waar zij Salt Lake City bouwden. Na de Amerikaans-Mexicaanse oorlog kwam het gebied in handen van de Verenigde Staten. Young was uit op autonomie van de Mormoonse gemeenschap, daarom deed hij een verzoek om het gebied waarin zij woonden een staat te maken. Dit verzoek werd niet ingewilligd, het gebied werd enorm verkleind en kreeg de naam Utah Territory. Wel werd Young territoriaal gouverneur van Utah.
Maar Young trok zich niets aan van de rest van Amerika. In 1852 maakte hij bijvoorbeeld bekend dat de mormonen aan polygamie deden. Dit veroorzaakte enorme woede onder de voornamelijk protestantse Amerikanen. Zij waren bovendien bang dat de mormonen van Utah Territory een theocratie zouden maken.
President James Buchanan verklaarde Utah Territory als rebellerend. Young werd gedwongen af te treden en in zijn plaats kwam er een niet-mormoonse gouverneur. Maar vanwege de polygame praktijken van de mormonen kon het gebied nog steeds geen staat worden.
Er werden verschillende wetten aangenomen om polygamie tegen te gaan. Meer dan 1000 mormonen veroordeeld voor polygame praktijken. Maar de genadeklap kwam door de wet Edmunds-Tucker uit 1887, die de autoriteit had om de mormoonse Kerk te ontbinden en het grootste deel van haar eigendom in te nemen. De toenmalige leider van de Kerk, Wilford Woodruff, nam daarop een besluit. Hij kwam met het Manifest van 1890. Volgens die proclamatie moest de Kerk om te overleven het meervoudige huwelijk afschaffen. Nadat de Kerk afstand deed van polygamie, werd er weer veel mogelijk. Zo werd Utah op 4 januari 1896 de 45e staat van Amerika.
Hoe wordt er nu over gedacht?
Maar de mormonen geloven toch dat Smiths openbaring door God was ingegeven, nota bene op straffe van vernietiging? Hoe zit het dan met het afschaffen? De Kerk verklaart dat zij nog steeds gelooft in de authenticiteit van Smiths openbaring, maar dat ook Woodruffs besluit een goddelijke ingeving was.
Toch horen we nog steeds verhalen over polygame huwelijken onder de mormonen. Dat komt doordat er na het Manifesto van 1890 verschillende mormoonse groeperingen die van de Kerk zijn afgesplitst, zoals de FLDS van Warren Jeffs. Deze splintergroepen vinden dat het gebod van polygamie nog steeds geldt.
