Hoe schrijf je een scriptie: de context

Nadat ik de twee belangrijkste bronnen voor mijn scriptie aan een grondig onderzoek had onderworpen, kon ik beginnen met het beschrijvende gedeelte van mijn onderzoek. Allereerst wilde ik de lezer van mijn stuk een algemeen beeld geven van het verloop van de Punische Oorlogen, zodat de lezer weet in welke context hij of zij mijn scriptie moet plaatsen. Wanneer de context niet goed begrepen wordt, kan dit namelijk wel eens “de Achilleshiel” van mijn scriptie blijken te zijn.

Dit gezegde is afgeleid van de Griekse held Achilles. Als kind werd Achilles door zijn moeder in de rivier de Styx gedompeld, waardoor hij onkwetsbaar zou worden. Zijn moeder hield hem echter bij zijn hiel vast, wat ervoor zorgde dat dit deel van zijn lichaam niet door het magische water geraakt werd. Achilles stierf dan ook op het slagveld door een pijl die in zijn hiel werd geschoten. Tegenwoordig wordt iets een achilleshiel genoemd, wanneer iets een kwetsbaar gedeelte is in een verder onkwetsbaar ogend geheel.

Eerste Punische Oorlog

Ik wilde niet dat mijn algemene beschrijving van de Punische Oorlogen de achilleshiel van mijn scriptie werd, dus ik begon grondig naar informatie te zoeken. Rome was in de derde eeuw voor Christus op het Italische vasteland uitgegroeid tot de absolute grootmacht. Carthago was tegen deze tijd uitgegroeid tot het centrum van een handelsimperium in het Middellandse Zeegebied. Een conflict in het jaar 264 over de Siciliaanse stad Messina zorgde ervoor dat deze twee grootmachten van het westelijke Middellandse Zeegebied met elkaar in oorlog raakten. De oorlog die uitbrak tussen Rome en Carthago, staat bekend als de Eerste Punische Oorlog, vernoemd naar de Latijnse benaming Puni voor Carthagers, en speelde zich voornamelijk af op Sicilië.

Man tot man gevecht

Het succes dat de Romeinen in eerste instantie op het land boekten werd teniet gedaan door de overmacht van de Carthagers op zee. De Romeinen beseften dat zij een vloot moesten bouwen om de Carthagers te kunnen verslaan en begonnen met de bouw hiervan. De Carthagers maakten zich weinig zorgen om het bouwprogramma van de Romeinen. De Romeinen waren namelijk onervaren in het leveren van zeeslagen, terwijl de Carthagers dit al eeuwen deden. De Carthaagse nederlaag tijdens een zeeslag in 260 kwam dan ook als een klap. De Romeinen hadden enterbruggen op hun schepen gemonteerd, waardoor ze op de Carthaagse schepen konden komen. Hier konden de Romeinen hun geliefde man tot man gevecht aangaan, waardoor de Carthagers hun gevreesde ramtechnieken niet konden uitvoeren. Jarenlang wist geen van beide partijen een doorbraak te forceren. Uiteindelijk wisten de Romeinen in 241 de Carthaagse vloot beslissend te verslaan.

Oorlog was onafwendbaar

Het verlies van Sicilië, Sardinië en Corsica probeerden de Carthagers te compenseren door in Spanje een rijk op te bouwen. De Romeinen hielden nauwlettend in de gaten hoe de Carthaagse expeditie in Spanje verliep. Carthago was te kennen gegeven dat zij de Ebro, een rivier in Noord-Spanje, niet mochten oversteken. Ten zuiden van de Ebro lag de stad Saguntum, waarvan de bewoners al lange tijd goede betrekkingen hadden met de Romeinen. Carthago wilde de stad inlijven, waarop Saguntum de hulp van Rome inriep. De Romeinen waarschuwden de Carthaagse generaal Hannibal dat een aanval op Saguntum tot oorlog met Rome zou leiden. De Carthagers trokken zich hier niks van aan en in 218 namen zij na een beleg van acht maanden de stad in. Oorlog tussen de twee aartsvijanden was hierdoor onafwendbaar.

Meer roem, eer en buit

De Romeinen waren zonder meer oorlogszuchtig en verlangden naar meer roem, eer en buit. Bij de Carthagers lag de nederlaag op Sicilië zeer gevoelig en zij waren uit op eerherstel. Daarnaast was er de haat van de Carthaagse generaal Hannibal tegen de Romeinen. Hij was de zoon van Hamilcar Barkas, die verantwoordelijk was geweest voor de nederlaag op Sicilië. Hamilcar had zijn zoon laten zweren dat hij nooit enige sympathie voor de Romeinen zou hebben. Hannibal zou nooit het beleg van Saguntum hebben opgegeven, al was het alleen al omdat de Romeinen dat van hem vroegen. Hierop brak de Tweede Punische Oorlog uit. Wat hierin zoal gebeurde kunnen jullie over twee weken lezen in mijn volgende blog!