De slag bij la Rochelle, de slag bij Azincourt, de slag bij Patay, de belegering van Orléans

Honderdjarige Oorlog tussen Frankrijk en Engeland

Het is één van de bekendste conflicten uit de Europese militaire geschiedenis: De Honderdjarige Oorlog. De legendarische strijd tussen Frankrijk en Engeland legde de basis voor het nationalisme in beide landen en resulteerde in een eeuwigdurende rivaliteit tussen de twee naties. Maar in werkelijkheid duurde het conflict helemaal geen 100 jaar en was er ook geen sprake van één oorlog.

Op 25 januari 1308 trad de Engelse koning Eduard II in het huwelijk met de prinses Isabella, dochter van de Franse koning Filips IV. Niet veel later kwam Filips te overlijden en uiteindelijk stierven ook alle drie zijn zoons, Lodewijk X (1316), Filips V (1322) en Karel IV (1328), kinderloos, waardoor de mannelijke lijn van het huis Capet uitstierf. Karel had in zijn testament op laten nemen dat de Franse kroon geërfd zou worden door zijn neef, Filips van Valois, om te voorkomen dat deze in Engelse handen zou vallen.

Oorlog van Eduard (1337-1360)

Aanvankelijk had de Engelse koning Eduard III (1312-1377), die inmiddels zijn vader Eduard II was opgevolgd, geen problemen met deze gang van zaken. Pas na een territoriaal conflict met Filips over Aquitanië besloot hij in 1337 alsnog de Franse kroon op te eisen en begon de Honderdjarige Oorlog. De Engelsen behaalden grote overwinningen bij de slagen om Crecy (1346) en Poitiers (1356), maar een volledige verovering van Frankrijk bleef uit. In 1360 sloten Frankrijk en Engeland weer vrede met het verdrag van Brétigny, waarbij de Engelse koning afstand deed van zijn aanspraken op de Franse troon in ruil voor het bezit van Aquitanië.


Het beste van IsGeschiedenis in je inbox? Schrijf je in voor onze nieuwsbrief! Helemaal niks missen? Volg ons op Facebook!


Oorlog van Karel (1369-1389)

Onder het bewind van koning Karel V (1364-1380) maakte Frankrijk echter een herstelperiode door en in 1369 besloot hij Aquitanië weer bij zijn rijk in te lijven. Dit resulteerde in een nieuwe oorlog, maar vanwege interne problemen konden de Engelsen dit maal niet zoveel weerstand bieden als voorheen. Zij hielden het voornamelijk bij een aantal plundertochten, terwijl de Franse generaal Du Guesclin een aantal belangrijke steden wist te heroveren. In 1389 sloten de twee landen opnieuw vrede met de wapenstilstand van Leulinghem.

Oorlog van de Lancasters (1415-1453)

Na de succesvolle machtsgreep van het huis Lancaster in Engeland onder Hendrik IV (1367-1413) besloot diens zoon, Hendrik V (1386-1422), de oorlog met Frankrijk te hervatten. In 1415 landde hij met een leger in Noord-Frankrijk, waar hij nog datzelfde jaar een belangrijke overwinning behaalde op een veel groter Frans leger tijdens de slag bij Azincourt. Vervolgens veroverde hij een groot deel van Normandië en sloot een bondgenootschap met de Bourgondiërs, die Parijs hadden ingenomen.

Jeanne d’Arc

In 1429 liep het Engelse offensief echter vast tijdens het beleg van Orleans, omdat de 16-jarige Jeanne d’Arc erin slaagde het Franse leger nieuwe moed te geven. Zes jaar later verwisselden de Bourgondiërs van kant en sloten zich aan bij de Fransen, waarna het Engelse leger geleidelijk uit Frankrijk werd verdreven. Op 17 juli 1453 behaalde het Franse leger de overwinning tijdens de slag bij Castillon, die wordt gezien als het einde van de Honderdjarige oorlog.

Misverstand

De benaming van de Honderdjarige Oorlog is dus in meerdere opzichten onjuist. Zo ging het niet om één oorlog, maar was er sprake van een reeks conflicten. Daarnaast begon het geheel in 1337 en eindigde het in 1453, wat neerkomt op een totaal van 116 jaar. Van deze periode werd echter ‘slechts’ gedurende 81 jaar gevochten, waardoor de naam ook hier niet van toepassing is. De verklaring waarom het geheel dan toch de Honderdjarige Oorlog wordt genoemd is simpel: latere historici vonden het een mooie, duidelijke en allesomvattende term voor deze periode uit de geschiedenis.

Afbeelding:

Wikimedia Commons: Hundred years war collage, Blaue Max [CC BY-SA]

Ook interessant: 

Landen: 

Personen: 

Tijdperken: 

Onderwerpen: 

Vergeten D-Day: Italië, 1943

Lees het komende nummer van Geschiedenis Magazine. Neem vóór donderdag 4 april 23:59 u. een abonnement.

Piet Hein

Lees het komende nummer van Geschiedenis Magazine. Neem vóór donderdag 4 april 23:59 u. een abonnement.

Saga vikingen

Lees het komende nummer van Geschiedenis Magazine. Neem vóór donderdag 4 april 23:59 u. een abonnement.

Meld je nu aan voor onze nieuwsbrief. 

GM 2 cover - nu in de winkel

Het tweede nummer van 2024 is verschenen. Koop dit nummer bij een kiosk of boekhandel bij jou in de buurt

De wieg van de Zijderoute

Lees het komende nummer van Geschiedenis Magazine. Neem vóór donderdag 4 april 23:59 u. een abonnement.