Human rights day: De Universele Verklaring

Vandaag is het Human rights day en daar staan wij natuurlijk bij stil. Mensenrechten zijn enorm belangrijk en hebben een lange geschiedenis achter de rug. Maar hoe ontstonden deze rechten nou eigenlijk?

Er wordt al erg lang nagedacht over mensenrechten. Het streven naar vrijheid voor groepen zoals vrouwen, slaven, burgers en werknemers emancipeerde maar langzaam. Door de oproep tot activisme van deze groepen werd er ook gestreefd naar vastlegging in wetten. Het duurde echter lang voordat het zo ver kwam.

Een belangrijk moment was de Franse Revolutie. Tijdens de Verlichting waren steeds meer ideeën ontstaan over de mens, de positie van de mens in de wereld en ook over hoe mensen met elkaar om moesten gaan. Op 26 augustus 1789 namen de Fransen de Verklaring voor de Rechten van de Mens en Burger aan. Een belangrijke voorloper van de Universele verklaring van de Rechten van de mens.

De Universele Verklaring

De verklaring van de Rechten van de Mens en Burger waren echter nog niet universeel. Zo bleef slavernij ook onder de Fransen nog bestaan. Desondanks was deze verklaring een belangrijke stap. Toch kwam er pas in 1948 een officiële wereldwijde verklaring: de Universele Verklaring van de Rechten van de Mens (UVRM). De gruwelen van de Tweede Wereldoorlog, met in het bijzonder de Holocaust, liet iedereen de noodzaak van een dergelijke verklaring inzien.

De boodschap van de UVRM is als volgt: ‘gemeenschappelijke fundamentele rechten zijn nodig omdat de samenleving zonder die rechten niet kan bestaan. Een samenleving die willekeur toestaat in de vorm van misleiding, contractbreuk of willekeurig geweld en machtsmisbruik, is een gevaar voor zichzelf.’

De UVRM is tot stand gekomen op basis van vele rechtsbronnen uit de westerse geschiedenis. Geloof en traditie werden hier niet bij betrokken. De creatie van de UVRM is door vele verschillende mensen met uiteenlopende ideologieën en overtuigingen tot stand gekomen.

Discussie en aanvaarding van het verdrag

Dat leidde ook tot discussie. Toen de Universele Verklaring tot stand kwam waren niet alle landen het hiermee eens, toch is er tijdens grote conferenties in 1968 en1993 door de VN-lidstaten besloten om de Universele Verklaring niet te wijzigen. Omdat het gaat om een verklaring en niet om een verdrag, kunnen landen dus geen handtekening onder het verdrag zetten. Maar lidmaatschap van de VN betekent automatisch ook aanvaarding van de verklaring. Dit betekent dat alle landen die lid zijn van de Verenigde Naties de UVRM hebben aanvaard. Verwijzingen naar de Universele Verklaring zijn in de grondwetten van minstens negentig landen te vinden.