Michail Gorbatsjov eregast bij de herdenking val van de Muur

Tijdens de herdenking van 25 jaar val van de Muur op 9 november 2014 was ook Michail Gorbatsjov aanwezig. De voormalig Sovjet-leider is nog altijd populair in Duitsland om zijn rol bij de val van de Muur. Tijdens de herdenking haalde hij echter hard uit naar het Westen.

Gorbatsjov klimt op naar de macht

Gorbatsjov was een gevestigde naam in communistische Partij. In 1949 werd hij onderscheiden met de Orde van de Rode Vlag van de Arbeid voor het werk op de boerderij waar zijn ouders werkten. Gorbatsjov was toen zeventien jaar en daarmee de jongste ontvanger van die onderscheiding. Nadat hij cum laude afstudeerde aan de universiteit van Moskou keerde hij terug naar zijn geboorteplaats Stavropol. Daar steeg hij snel binnen de rangen van het Sovjet-bestuur. In 1970 werd hij secretaris van de communistische partij in Stavropol. Van daar klom hij op binnen de nationale rangen van de Partij, tot hij in 1985 president Tsjernenko opvolgde als leider van het Politbureau. Daarmee kreeg Gorbatsjov feitelijk de macht over de Sovjet-Unie.

Glasnost en perestrojka als oplossing voor problemen

Toen Gorbatsjov aan de macht kwam, rommelde het binnen de Sovjet-Unie. Economisch stond het land er niet goed voor. Gorbatsjov moest het land weer op de rails krijgen. Daarom lanceerde hij zijn beroemde politiek van glasnost en perestrojka. De politiek van de Sovjet-Unie moest rationeler, praktischer en opener worden. Dat betekende het einde van de planeconomie die de Sovjet-Unie tot dan toe had gekend.

Betere relaties met het Westen

Ook naar het buitenland werd de Sovjet-Unie opener. In 1985 ontmoetten Gorbatsjov en de Amerikaanse president Ronald Reagan elkaar. Die ontmoeting leidde tot het Intermediate-Range Nuclear Forces (INF) verdrag in 1987. Ook herzag hij het Warschaupact. Het Rode leger zou niet meer zomaar ingrijpen in de landen die zich hadden aangesloten bij het pact. Daarnaast wilde hij het Unieverdrag tussen de verschillende lidstaten herzien. Met die herziening zouden de deelstaten veel meer autonomie krijgen.

Verzet binnen de communistische Partij

De politiek van glasnost en perestrojka leidden echter tot veel weerstand binnen de communistische Partij. In 1991 pleegden Gorbatsjovs tegenstanders een coup met als doel de hervormingen van Gorbatsjov terug te draaien. De coup mislukte. Terwijl de coupplegers Gorbatsjov onder huisarrest hielden, pleegde Boris Jeltsin een tegencoup, wat betekende het einde van de Sovjet-Unie betekende.

Carrière na de Sovjet-Unie

Internationaal werden de hervormingen van Gorbatsjov beter ontvangen. In 1990 ontving hij voor zijn inspanningen de Nobelprijs voor de Vrede. Na zijn aftreden als president van de Sovjet-Unie werd Gorbatsjov voorzitter van de Gorbatsjov-foundation, een grote Russische denktank. Ook bleef Gorbatsjov politiek actief als oprichter van een aantal sociaal-democratische partijen.

Gorbatsjov was eregast bij de herdenking

Gorbatsjov was een van de eregasten bij de herdenking op negen november 2014. Ten tijde van de val van de muur was Gorbatsjov leider van de Sovjet-Unie. In de aanloop naar de gebeurtenissen op negen november liet hij de machthebbers in de DDR weten dat het leger van de Sovjet-Unie niet in zou grijpen als er een revolutie uit zou breken. Dat maakte de weg vrij voor de val van de Muur.

Gorbatsjovs uithaal naar het Westen

Tijdens de herdenking van de val van de Muur beschuldigde Gorbatsjov het Westen ervan een nieuwe Koude Oorlog te beginnen. Met name de economische sancties die de EU en de VS tegen Rusland hebben ingesteld zouden bijdragen aan de spanningen tussen Rusland en het Westen. De westerse mogendheden -en vooral Duitsland- zouden zich volgens Gorbatsjov meer moeten bezighouden met het verbeteren van de relatie met Rusland.

Dit is een artikel in de serie van vijfentwintig artikelen over de Berlijnse Muur. Dit jaar is het vijfentwintig jaar geleden dat de Berlijnse Muur viel. Ook IsGeschiedenis staat stil bij dit jubileum. Daarom publiceert IsGeschiedenis vijfentwintig items over de geschiedenis van de Berlijnse Muur.