Noord-Korea en de Verenigde Staten in de 20e eeuw
“De Verenigde Staten staan klaar om het Noord-Koreaanse volk te helpen.” Aldus de Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken Hillary Clinton. De Amerikanen hopen dat met de dood van de dictator Kim Jong-Il ook een einde zal komen aan de vijandige relatie tussen Noord-Korea en de Verenigde Staten. Toen Kim Jong-Il in 1994 de macht over nam deed hij ook een poging de band tussen de twee landen te normaliseren.
Na het sluiten van de wapenstilstand in de Koreaanse Oorlog (1950-1953) richtte de buitenlandse politiek van het communistische Noord-Korea zich met name op de Sovjet-Unie en de Volksrepubliek China. Relaties met de Verenigde Staten, voorstander van het kapitalisme en de belangrijkste bondgenoot van vijand Zuid-Korea, waren uiterst gespannen. Zo gijzelde het land in 1968 de volledige bemanning van de Amerikaanse onderzeeër USS Pueblo en schoot het een jaar later een Amerikaans verkenningsvliegtuig neer, met 31 doden als gevolg. President Nixon besloot echter niet te reageren op deze provocaties omdat de Verenigde Staten al verwikkeld was in de oorlog in Vietnam, die duurde van 1957 tot 1975.
Toenadering
Begin jaren ’90 veranderde er echter iets in de buitenlandse politiek van Noord-Korea. Zo verslechterden de relaties met China, nadat de Chinese overheid in 1990 besloot de Zuid-Koreaanse regering officieel te erkennen. Tevens verloor Noord-Korea in 1991 met de val van de Sovjet Unie niet alleen een bondgenoot, maar raakte het ook de belangrijkste bron van economische hulp kwijt. Niet lang daarna stortte de economie van het land volledig in. Vlak na zijn machtsovername in 1994 besloot Kim Jong-Il daarom te investeren in betere relaties met de Verenigde Staten. Op 21 oktober 1994 sloten de twee landen het ‘Agreed Framework’, waarin Noord-Korea beloofde haar nucleaire programma stop te zetten in ruil voor de opheffing van de economische sancties van Amerika tegen het land. Met financiële hulp vanuit de Verenigde Staten zou Noord-Korea vervolgens haar kerncentrale in Yongbyon vervangen door een lichtwaterreactor.
As van het Kwaad
Vlak na het sluiten van de overeenkomst ontstond er echter in de Verenigde Staten politieke onenigheid over dit akkoord. De Republikeinen, die pleitten voor een hardere aanpak van Noord-Korea, kregen een meerderheid in het Congres en blokkeerden de financiële steun aan het project. Noord-Korea raakte gefrustreerd door de vertragingen en dreigde in 1999 haar nucleaire programma te hervatten als er niet snel actie werd ondernomen. Drie jaar later, in oktober 2002, werd het project definitief stopgezet, nadat de Amerikaanse inlichtingendienst CIA rapporteerde dat het Noord-Koreaanse nucleaire programma al die tijd in het geheim was voortgezet. Op dat moment waren de relaties tussen de twee landen al sterk bekoeld en refereerde President Bush al geruime tijd naar Noord-Korea als een onderdeel van de ‘As van het Kwaad’.
Dood Kim Jong-Il
In 2003 trok Noord-Korea zich terug uit het Nucleaire Non-Proliferatie Verdrag en twee jaar later maakte het land bekend dat het de beschikking had over nucleaire wapens. Sindsdien heeft Noord-Korea regelmatig raketlanceringen en ondergrondse kernproeven uitgevoerd, ondanks protesten van onder andere de Verenigde Staten en China. Hierdoor is het land steeds verder in een politiek isolement geraakt. De Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken Hillary Clinton hoopt echter dat de dood van Kim Jong-Il hier verandering in zal brengen. “De Verenigde Staten staan klaar om het Noord-Koreaanse volk te helpen”, zo sprak zij gisteren na de dood van de dictator.
