Oorsprong van de molens in Nederland
Afgelopen maandagnacht is er in het Friese Burum een 225 jaar oude molen afgebrand. De molen genaamd ‘Windlust’ was nog in gebruik en werd door vrijwilligers draaiende gehouden. De molen verspreidde zich tegen het einde van de Romeinse Tijd over heel Europa en kwam in de Romeinse Tijd dus ook in Nederland terecht.
De molens die uit het Romeinse Rijk kwamen waren voornamelijk handmolens om graan mee te malen, maar ook door waterkracht aangedreven molens. Vooral deze laatsten kwamen goed tot hun recht in een waterrijk land als Nederland. In de 11e eeuw werd er toch ook een manier bedacht om van de windkracht op de vlakke delen van het land gebruik te maken. Ook werd in Nederland aan het begin van de 15e eeuw de ‘houten achtkant’ uitgevonden, waardoor de voor Nederland karakteristieke, grotere molens gebouwd konden worden. In 1407 werd er pas voor het eerst schriftelijk melding gemaakt van een molen in Nederland, nabij Alkmaar. In de loop der jaren groeide het aantal molens flink, vooral in Noord-Holland, tot het maximum van ongeveer 10.000 in de 19e eeuw. Na 1880 stagneerde deze groei door de opkomst van stroom. Molens werden met diesel- en elektromotoren uitgerust en er waren dus minder molens nodig om dezelfde hoeveelheid werk te verzetten.
Toen in de jaren ’20 overal op het platteland elektriciteit werd aangelegd, werden molens zo goed als overbodig. De Nederlandse molens werden echter, ook na de invoering van elektriciteit, nog wel gebruikt. De opeenhoping van 19 molens in het dorp Kinderdijk heeft aan de wereldfaam bijgedragen, evenals de unieke houten achtkant. Toch begon in de jaren ‘20 de grootschalige sloop van molens in Nederland omdat het nogal arbeidsintensief was om ze draaiende te houden. Hierdoor werd de vereniging De Hollandsche Molen opgericht, die zich inzet voor het behoud en onderhoud van Nederlandse molens. De vereniging heeft echter niet kunnen voorkomen dat er tegenwoordig nog maar 1191 molens over zijn. Naast sloop was brand hiervan, zoals deze week ook in Burum, vaak de oorzaak.
