Opening Koninklijk Theater Carré in 1887
Circusdirecteur Oscar Carré gaf op 3 december 1887 de eerste voorstelling in het gebouw aan de Amstel. Het theater is sinds het einde van de 19e eeuw één van de trekpleisters van Amsterdam en heeft een groot aantal nationale en internationale sterren op haar podium gehad.
De Carré’s waren een Frans-Duitse familie die sinds het einde van de 18e eeuw met een circus door Europa trokken. De familie voerde haar paardenspel in september 1863 voor het eerst op in Amsterdam tijdens de jaarlijkse kermis op het Amstelveld. Drie jaar later kreeg circusdirecteur Wilhelm Carré toestemming om voor het eerst een houten circusgebouwtje bij de Plantage te bouwen. Hier kreeg Carré in 1870 het predicaat ‘Koninklijk Circus Carré’, nadat koning Willem III zeer enthousiast was na een optreden van Oscar Carré, die in 1968 de leiding van het circus had overgenomen. Carré verhuisde daarop in 1874 naar een groter gebouw aan het Frederiksplein, dat echter ook al snel te klein bleek te zijn. In 1879 betrok Carré daarom een houten gebouw aan de Amstel.
Opening van het circus
Dit houten gebouw was vanwege het brandgevaar slechts een tijdelijk onderkomen, waarna Oscar Carré in het najaar van 1886 toestemming kreeg om een meer permanent onderkomen neer te zetten. In april 1887 begon men met het heien van 1450 houten palen, voordat de bouw van het circus in het najaar werd afgerond. Op 3 december 1887 werd het eerste ‘Groote Parade Gala in de Hoogere Rijkunst, Paardendressuur en Gymnastiek’ in het theater gehouden. De ‘Nieuwe Rotterdamsche Courant’ was bij de opening:
Indien gij het grootsche gebouw aan den Amstel binnentreedt, besterft het woord “paardenspel” u op de lippen (…). Het is een paleis, dat u door zijne afmetingen niet alleen, maar door zijne inrichting aan iets vorstelijks doet denken. Breede toegangen, gemakkelijke trappen, fraaie koffiekamers en foyers – en dan de hoofdzaak: eene kleurrijk gedecoreerde zaal, imposant door hare wijdte en hoogte.
Variété
Het theatergebouw werd in eerste instantie alleen maar gebruikt als wintercircus van Oscar Carré. Vanwege het drukke tourschema van het circus werden er alleen van november tot mei voorstellingen gegeven. Vanaf 1893 werden er in de maanden dat Carré leegstond ook theater- en variétévoorstellingen gehouden, die al snel zeer succesvol bleken te zijn. Na de dood van Oscar Carré in 1911 verkocht de familie Carré het theater in 1920 aan een groep theatermensen en nam de winstgevendheid van Carré af. Dit veranderde in de jaren ’30 door een succesvolle reeks voorstellingen, waarna het succes tijdens de Duitse bezetting werd voortgezet. Onder het mom van ‘Al is niet alles pais en vree, kom toch eens lachen in Carré’ bezochten veel mensen tijdens de Tweede Wereldoorlog het theater op zoek naar afleiding en plezier.
Pionier
Na de oorlog beleefde Carré enkele perioden van succes en neergang. Het theater was een zeer succesvolle pionier op het gebied van musicals, waarvan Porgy and Bess in 1956 de eerste in Nederland was, en het introduceerde ook het concept van de One Man Show, die in 1963 voor het eerst door Toon Hermans werd gegeven. In de jaren ’60 hing het bestaan van Carré echter aan een zijden draadje en dreigde faillissement. Nieuwe shows van onder andere Annie M.G. Schmidt en André van Duin werden echter grote successen en eind jaren ’70 werd Carré overgenomen door de gemeente Amsterdam. Daarna groeide Carré weer uit tot één van de succesvolste theaters van Nederland.
Tegenwoordig wordt Carré gebruikt voor musicals, popconcerten, muziekvoorstellingen, theaterstukken en cabaret. Het 125-jarig jubileum wordt vanavond gevierd met een speciaal gala, waar verschillende Nederlandse topartiesten zullen optreden.
