Oprichting van dagblad Trouw
De meeste titels zeggen wat ze zijn: dagblad, krant, courant, nieuwsblad. Vaak aangevuld met een plaats of regio: New York, Eindhoven, het noorden. Anderen zeggen wanneer ze verschijnen: De Morgen, Le Soir. Op deze krant staat dat ene woord: 'Trouw'
Aldus Willem Schoonen, de trotse hoofdredacteur van het dagblad Trouw dat op 30 januari 2013 precies zeventig jaar bestaat. Op dezelfde datum in 1943 werd de verzetskrant in het leven geroepen om tegenwicht te bieden aan het linkse Vrij Nederland.
Vrijwel meteen na de Duitse bezetting werd de Nederlandse persvrijheid zodanig ingeperkt dat er van een vrij en onafhankelijk perswezen al snel geen sprake meer was. De strenge controle en verregaande censuur bracht veel verzetslieden er al in 1940 toe ondergrondse kranten op te richten, zoals het communistische De Waarheid en het sociaaldemocratisch getinte Het Parool.
Oranjebode en Trouw
Op 31 augustus van datzelfde jaar, de verjaardag van koningin Wilhelmina, richtten een aantal idealistische, protestantse jongeren Vrij Nederland op. In de loop van de moeizame beginjaren van de verzetskrant ontstonden de nodige spanningen, en een aantal medewerkers vonden de inslag van het dagblad te socialistisch worden. Om trouw te betuigen aan het koningshuis, werd naar aanleiding van de geboorte van prinses Margriet op 19 januari 1943 de Oranjebode uitgegeven door een aantal journalisten die voorheen hadden meegewerkt aan Vrij Nederland. Het was de eerste uitgave van de krant die niet veel later zou worden omgedoopt tot Trouw.
Boodschap van de krant
Op 30 januari 1943 kwam een select gezelschap bijeen in de Klapheklaan 14 te Aardenhout, de woning van Gezina van der Molen. Zij ontving daar journalist Ed van Rulleren, dr. Siewert Bruins Slot en Jan Schouten, leider van de Antirevolutionaire Partij (ARP). Op 16 februari bracht het viertal het ‘tweede’ nummer van het nieuwe ondergrondse dagblad uit, ditmaal onder de titel Trouw. Met de korte, pakkende naam werd een veelzeggende boodschap uitgedragen: de krant stond voor trouw aan de waarheid, God, het vaderland en het Huis van Oranje.
Illegale verzetskrant
Tijdens de oorlogsjaren profileerde de illegale verzetskrant, die slechts uit enkele pagina’s bestond, zich als een serieuze en informatieve krant die zich nadrukkelijk tegen de Duitse bezetter keerde. In de loop van de oorlogsjaren werden meerdere medewerkers gearresteerd en bekochten een aantal hun verzetsactiviteiten met de dood. Na de Tweede Wereldoorlog kwam het blad bovengronds en groeide Trouw uit tot een gerenommeerd Nederlands dagblad.
Op de locatie aan de Klapheklaan waar zeventig jaar geleden de oprichtingsvergadering van Trouw plaatsvond, wordt in de avond van 30 januari 2013 een gedenksteen geplaatst.
Leestip:
Duivels dilemma – De dood van 23 verspreiders van verzetsblad Trouw
Auteur: Peter Bak
Uitgeverij: Verloren
ISBN: 9789087047900
Winkelprijs: €19,–
Afbeelding:
De voorpagina van het tweede nummer van Trouw, 18 februari 1943. [Public Domain] via Wikimedia Commons
