Oprichting van de Republiek der Zuid-Molukken

25 april 1950 – Na de onafhankelijkheid van Indonesië van een paar maanden eerder, roept ook de Zuid-Molukse deelstaat haar onafhankelijkheid uit. Hoewel de Zuid-Molukken op papier recht hebben op onafhankelijkheid, belanden zij in een oorlog met het Indonesië van Soekarno.

Onafhankelijkheid van Indonesië

Op 27 december 1949 had de Nederlandse staat reeds onder druk de soevereiniteit over Indonesië overgedragen aan de Republik Indonesia Serikat, onder leiding van Soekarno. Indonesië was op dat moment een federale staat, bestaande uit verschillende provincies, die een grote mate van zelfbestuur hadden. De Zuid-Molukken waren op dat moment nog onderdeel van de provincie Oost-Indonesië. Soekarno schafte de federale structuur echter snel af, waarna de Zuid-Molukkers hun eigen onafhankelijkheid besloten uit te roepen. Op 25 april 1950 ontstond zo de Republiek der Zuid-Molukken (RMS).

Oorlog tussen 1950 en 1966

Hoewel de Zuid-Molukken recht op onafhankelijkheid hadden, werd de soevereiniteit door Indonesië niet erkend. Het Indonesische leger viel de Molukse hoofdstad Ambon binnen en wist deze te veroveren. In de zestien jaar die volgden was Indonesië verwikkeld in een oorlog met de Zuid-Molukken; tussen 1950 en 1966 vielen naar schatting 18.000 doden in de Indonesisch-Molukse oorlog. De Molukse president Chris Somoukil werd in 1966 opgepakt en geëxecuteerd.

Zuid-Molukkers in Nederland

De oorlog in de Molukken leidde tot grote onrust in Nederland. De Nederlandse overheid liet tijdens de oorlog met Indonesië 4000 Molukkers die het Nederlandse leger in Indonesië hadden gediend naar Nederland komen. De regering erkende de nieuwe Molukse Republiek echter niet. Het was de bedoeling dat de Molukkers tijdelijk in Nederland zouden wonen, maar al snel bleek dat terugkeer voor hen te gevaarlijk zou zijn.

Onrust en treinkapingen

De Zuid-Molukse gemeenschap in Nederland kwam hevig in protest tegen de executie van president Somoukil en de manier waarop de Nederlandse overheid met de oorlog in de Molukken omging. Over de jaren pleegden zij enkele aanslagen in Nederland, waaronder treinkapingen bij de Punt en Wijster en een gijzeling van het provinciehuis in Assen.

Veel effect hadden deze acties niet. De Molukkers streven nog altijd naar onafhankelijkheid, maar vooralsnog lijkt dat er niet in te zitten. Ondertussen blijven de verhoudingen tussen Nederland en Indonesië, mede door de Molukse kwestie, stroef.

afbeelding

Wikimedia Commons. Vlag van de RMS [Public Domain]