Plundering van Rome door de Visigoten in 410

“Het helderste licht op aarde is gedoofd. Het hoofd is van zijn romp geslagen. Met Rome is de gehele wereld ten ondergegaan.” Dit was de reactie van kerkvader Hiëronymus (ca. 347-420) op het nieuws dat Rome op 24 augustus 410 was ingenomen door de Visigoten onder leiding van Alarik. Volgens Hiëronymus betekende de verovering van de Eeuwige Stad het einde van de beschaving.

Verplaatsing van de hoofdstad

De verovering van de stad was een flinke psychologische klap, al was Rome al lang niet meer de hoofdstad van het Rijk. Keizer Diocletianus (242-316) verplaatste de hoofdstad naar Nicomedia in het oosten, dat beter te verdedigen was tegen de Perzen en Germaanse stammen uit het noorden, zoals de Franken, Vandalen, Goten en de Saksen.

Het Oost- en West-Romeinse Rijk

Constantijn de Grote (ca.280-337) besloot in 330 de hoofdstad naar een strategisch sterkere locatie te verplaatsen. Hij noemde de stad Nova Roma, dat bekend werd onder de naam Constantinopel (huidig Istanboel).  

Het Romeinse Rijk was inmiddels opgedeeld in twee gescheiden rijken om interne en externe dreigingen beter te kunnen bestrijden. Het Oost-Romeinse Rijk was het meest welvarende gedeelte, waardoor de grenzen in het oosten van het Romeinse Rijk voorrang kregen bij de verdediging tegen aanvallen van vijandelijke stammen. Rome was hierdoor erg kwetsbaar toen de Visigoten onder leiding van Alarik (ca.370-410) besloten de stad in te nemen.

Leestips-Boek

Dagelijks leven in het oude Rome

€ 14.99

De Visigoten

De Visigoten (West-Goten), waren Goten die door de oprukkende Hunnen uit het noorden verdreven waren. Zij hadden hun toevlucht gezocht in het Romeinse Rijk, maar hier werden ze vervolgens uitgebuit door de politieke leiders. De Visigoten creëerden een eigen leger en kwamen in opstand tegen de Romeinse overheersers. Ze bleken een sterke tegenstander en in de periode vanaf omstreeks 376 veroverden de Visigoten de meerderheid van de provincie Thracië.

Beslag op Rome

In 410 legden de Visigoten, die zich inmiddels in Italië bevonden, beslag op Rome. Alarik omsingelde met zijn leger de stad, en wachtte tot de voedselvoorraden op zouden raken. Uiteindelijk werd op 24 augustus de poort naar de stad opengemaakt door uitgehongerde en ontevreden Romeinse slaven. Zo konden de Visigoten ongehinderd de stad binnenstormen.

Plunderen

Drie dagen lang plunderde en vernielde het Visigotische leger de stad. Ze namen ook mensen gevangenen, waaronder Galla Placidia, de zus van de West-Romeinse keizer Honorius (384-423). Het leger trok vervolgens verder naar het zuiden, waar Alarik enkele maanden later overleed.

Symbolische klap

De Romeinen waren geschokt dat de voormalige hoofdstad van hun superieure rijk in handen was gevallen van de plunderende ‘barbaren’. Het West-Romeinse Rijk viel hierna vrij snel in handen van verschillende Germaanse stammen zoals de Vandalen, de Franken en de Saksen, maar het Oost-Romeinse Rijk bleef sterk en welvarend. Het Byzantijnse Rijk zou nog tot in de 15e eeuw bestaan, maar aan het uitgestrekte oude Romeinse Rijk was voorgoed een einde gekomen