Presentatie van het lievelingsboek van Willem van Oranje

Een inkijk in het leesgedrag van Willem van Oranje is mogelijk sinds juni 2018. Een team van Nederlandse en Belgische vertalers werkte twee jaar aan de vernieuwde uitgave van misschien wel het lievelingsboek van de Prins: La sogne de Poliphile.

De Oranjeband sierde het boek

Het werk uit 1559 verbleef lange tijd anoniem in privécollecties en werd per toeval ontdekt op een veiling in 2006. Al deze tijd werd het boek niet gerestaureerd en bleef het evenwel verkeren in goede staat. Op de kaft schitterde de Oranjeband van de Prins. Met dit insigne wilde de Vader des Vaderlands waarschijnlijk duidelijk maken dat het boek zijn eigendom was, sinds hij het werk in 1559 aanschafte tijdens zijn verblijf in Frankrijk.

Waarom heette Willem ‘de Zwijger’?

De Prins, destijds 26 jaar oud, resideerde in Parijs aan het hof van de Franse koning. In een gesprek van man tot man zou het Franse staatshoofd Willem hebben toegefluisterd dat zijn Spaanse ambtgenoot Filips II voornemens was de ketterij in Nederland de grond in te stampen. De Prins was geschokt, maar behield zijn zelfbeheersing en sprak er met geen woord over. Sinds dit voorval zou de Prins voortaan door het leven gaan als ‘de Zwijger’. Een andere theorie, overigens, vermeldde dat hij zijn bijnaam kreeg doordat hij erg stil was als kind. Volgens weer een andere overlevering zouden diplomaten hem ‘de Zwijger’ hebben genoemd, omdat Willem de kunst verstond ‘veel te praten, maar niets te zeggen.’

Omzwervingen door Europa

Hoe dan ook, de Spaanse aanwezigheid in de Nederlanden resulteerde in de Opstand. De Tachtigjarige Oorlog kostte Willem het leven en het boek dat hij zo graag las, raakte na zijn dood in de vergetelheid. Het werk bleef in handen van zijn familieleden die de roman meenamen naar allerlei landen in Europa. Wat dat betreft, deden de omzwervingen van het boek recht aan inhoud van het werk.

Een pikant werk

La sogne de Poliphile vertelt over de jongeman Poliphile die, op zoek naar zijn geliefde, verdwaalt in een donker woud. Als hij zijn beminde eindelijk vindt en in de armen sluit, neemt hij haar mee op een reis naar de tempel van Venus. De minnaars belanden vervolgens in reis vol avonturen. Ze waden door fonteinen, bezoeken bloeiende tuinen en maken kennis met nimfen, saters en allegorische dieren. Hun tocht is er een van gedetailleerd beschreven erotische escapades.

Op dit gebied was er niets menselijks vreemd aan de Vader des Vaderlands.