Geen afbeelding beschikbaar

Robin Hood: van historische bandiet tot fictionele held

‘We are all Robin Hood’, roepen de bendeleden van de befaamde vogelvrije na zijn dood aan het einde van de recente BBC-serie over Robin Hood. Wellicht zitten ze hiermee dicht in de buurt van de historische werkelijkheid. Een van de theorieën over de ontstaansgeschiedenis van Robin Hood is namelijk dat de naam breed verspreid was en op talloze vogelvrijen sloeg, die de naam uit eigen initiatief hadden overgenomen of door wetsdienaars dan wel de bevolking zo werden genoemd.

Talloze figuren uit de Middeleeuwen kunnen in verband worden gebracht met Robin Hood. De voornaam was een verbastering van Robert en de achternaam een veelvoorkomende bijnaam, refererend aan hout, of aan iemand die een hoed maakte of droeg. Door de eeuwen heen zijn er ontelbare toneelstukken, romans en kronieken gewijd aan Robin Hood, waardoor nauwelijks duidelijk is waar de oorsprong van het verhaal ligt.


Historisch figuur Robin Hood


Enkele mogelijke aanknopingspunten voor een bestaand historisch figuur zijn de locatie (Sherwood Forest, Nottingham) en de in het verhaal genoemde koningen Richard I (Leeuwenhart) en Jan zonder Land. In de bronnen wordt echter niemand genoemd die overeenkomt met het personage Robin Hood zoals wij hem kennen. Dit betekent echter niet dat er nooit zo iemand bestaan heeft. In alle waarschijnlijkheid was zo’n persoon echter geen vrijgevige strijder voor gerechtigheid maar een edelman die niets erfde (niet de eerste zoon was) of een crimineel die zijn toevlucht zocht in het bos.



Het beste van IsGeschiedenis in je inbox? Schrijf je in voor onze nieuwsbrief! Helemaal niks missen? Volg ons op Facebook!



Synoniem voor bandiet


Volgens de historicus Holt is het antwoord op de vraag: ‘Wie was Robin Hood?’ dat een heleboel mensen Robin Hood waren. Centraal in zijn betoog staat de vogelvrije William, zoon van Robert le Fevere. Vanwege zijn betrokkenheid in een criminele bende rond het jaar 1261 werd hij door iemand in het justitieel apparaat omgedoopt tot ‘William Robehod’. Dit was duidelijk geen eervolle titel maar een opschrift met een sterke negatieve connotatie. Ook andere vogelvrijen en bandieten kregen die naam opgeplakt of namen hem uit eigen beweging over. Pas in de vijftiende eeuw wordt Robin Hood omschreven als goed man en werden langzaamaan de romantiek, de strijd voor gerechtigheid, en de koninklijke perikelen toegevoegd.


Heeft Robin Hood bestaan?


Gezien de wijde verspreiding van de naam van en verhalen over Robin Hood is het waarschijnlijk dat er een ooit een historisch persoon bestaan heeft die de legendes inspireerde. Een adellijke connectie ligt voor de hand gezien de mogelijkheden van die families om via troubadours liederen en verhalen te verspreiden. Vervolgens werd tenminste vanaf de dertiende eeuw de naam geassocieerd met bandieten en vogelvrijen, wat vervolgens weer verdrongen werd door de geïdealiseerde romans en toneelstukken uit latere tijden.

Bronnen:

Dobson, R. B., Taylor, John (1977). The Rymes of Robin Hood: An Introduction to the English Outlaw. (Sutton Publishing)

Holt, J.C. (1989). ‘Robin Hood’, Perspectives on culture and society, vol. 2, p. 127–144

Singmam (1998) Robin Hood; The Shaping of the Legend (Greenwood Publishing Group)

Afbeelding:

Olaf1541 assumed (based on copyright claims). [ or CC-BY-SA-3.0], via Wikimedia Commons

Tijdperken: 

Meld je nu aan voor onze nieuwsbrief. 

Lees het eerste jaar Geschiedenis Magazine extra voordelig én kies een welkomstcadeau!

Vergeten D-Day: Italië, 1943

Lees het komende nummer van Geschiedenis Magazine. Neem vóór donderdag 4 april 23:59 u. een abonnement.

Piet Hein

Lees het komende nummer van Geschiedenis Magazine. Neem vóór donderdag 4 april 23:59 u. een abonnement.

De wieg van de Zijderoute

Lees het komende nummer van Geschiedenis Magazine. Neem vóór donderdag 4 april 23:59 u. een abonnement.

Ga mee op ontdekkingstocht naar archeologische vindplaatsen in binnen- en buitenland!