Schadevergoeding na fraude Madoff

De Amerikaanse effectenhandelaar Bernard Madoff heeft via een soort piramidespel vijftig miljard euro in rook doen opgaan. Slachtoffers krijgen nu een schadevergoeding uitbetaald, schrijft het Algemeen Dagblad. In de negentiende eeuw zagen de getroffenen van Lodewijk Pincoffs, een zakenman uit Rotterdam, hun geld niet meer terug.

De Rotterdamse havenbaron en politicus Lodewijk Pincoffs was een zeer gerespecteerd handelsman in de 19e eeuw. Totdat hij werd beschuldigd van één van de grootste boekhoudschandalen uit de Nederlandse geschiedenis. Hij speelde een belangrijke rol bij de ontwikkeling van de Rotterdamse havens, doordat hij de eerste ondernemer was die zijn bedrijf op de Zuidelijke Maasoever durfde te vestigen.

Afrikaansche Handelsvereniging 

In 1869 richtte hij met enkele andere vooraanstaande Rotterdammers de Afrikaansche Handelsvereniging N.V. op. De Firma Kerdijk & Pincoffs bezat maar liefst 44 factorijen aan de westkust van Centraal-Afrika. Hij had daarmee bijna een monopolie positie in het gebied opgebouwd. Henry Morton Stanley, de beroemde ontdekkingsreiziger, was zeer onder de indruk van The Dutch house in Banana. In zijn The Congo and the Founding of Its Free State schreef hij: ‘De Nederlanders weten het hun jonge mannen goed naar de zin te maken. De table d’hôte, met zijn gevarieerde overvloed, en de keurig opgetrokken huizen, hoog en koel, vormen het bewijs.’

Rotterdamsche Handelsvereniging

Hij was aanvankelijk succesvol op de westkust van Centraal Afrika. Ook in Nederland zat hij niet stil. Hij werkte mee aan de oprichting van de Rotterdamsche bank, de Holland Amerikalijn, de Nederlandsch-Indische Gasmaatschappij en de vestiging van Heinekens Bierbrouwerij in Rotterdam. In 1872 richtte hij ook de Rotterdamsche Handelsvereniging N.V. (RHV) op met een startkapitaal van 15 miljoen gulden, een gigantisch bedrag in die tijd. De oprichting van de RHV zou het startschot genoemd kunnen worden voor de havenontwikkeling op de Maasoever.

Faillissement

Vanaf 1870 liepen de zaken in de Afrikaansche Handelsvereniging niet goed meer. Uit angst voor een faillissement stelde hij de financiële cijfers van het bedrijf in zijn boekhouding mooier voor dan ze waren. Hij kreeg het daardoor voor elkaar dat de RHV grote sommen geld stak in de Afrikaansche Handelsvereniging. In 1879 leek een faillissement van de vereniging niet meer afwendbaar. Vanaf dat moment kwamen de grootschalige vervalsingen in de boekhouding aan het licht en spatte het imperium van Pincoffs als een zeepbel uiteen.

New York

Pincoffs vluchtte naar New York en liet voor miljoenen guldens aan schulden achter. Nederland en de Verenigde Staten hadden in die tijd geen uitleveringsverdrag, waardoor Pincoffs een straf kon ontlopen. De gemeente Rotterdam besloot in 1882 de Rotterdamsche Handelsvereeniging N.V. over te nemen voor vier miljoen gulden van de aandeelhouders. Maar de meeste schulden werden nooit meer ingelost.