Top 5 verdwenen Nederlandse tv-zenders

De Nederlandse televisiewereld doet de laatste paar dagen denken aan de transfermarkt van de Eredivisie. Naast presentatrice Wendy van Dijk, maakt ook Lina de Mol de overstap van RTL naar Talpa, het bedrijf van haar broer. John de Mol is de afgelopen maanden drukbezig geweest om bekende tv-gezichten binnen te halen voor zijn zenders. Met name SBS 6 hoopt hij met nieuwe gezichten een boost te geven. De geschiedenis leert echter dat het zelfs met bekende namen mis kan gaan op de Nederlandse beeldbuis. Kijk maar naar deze vijf tv-zenders van eigen bodem, die het ondanks alle inspanningen niet hebben gered.

5. TV10: de zender die nooit kwam

Eind jaren ’80 waren er nog steeds maar drie Nederlandse televisiezenders, waarvan geen enkele commerciële. In 1989 wilde Joop van den Ende hier verandering in te brengen. Samen met 'kabelgoeroe' Peter Jelgersma wilde hij het eerste Nederlandse commerciële station beginnen, onder de naam TV10. Van den Ende bracht er zijn belangrijkste sterren in onder. Er was echter één probleem: Nederland kende geen wettelijke regeling voor een commerciële omroep. Dit hoopte Van den Ende te omzeilen door met een Italiaanse of Luxemburgse licentie in Nederland uit te zenden, dus via de zogenaamde ‘U-bocht’. Doordat hij dit als Nederlandse ondernemer deed, ging het Commissariaat voor de Media op 28 september 1989 echter ervoor liggen. Van den Ende’s zender werd verboden. Een paar dagen later mocht RTL-Véronique (de voorloper van RTL 4) wel van start gaan, aangezien deze zender als een buitenlandse onderneming was geregistreerd.

4. Europa-TV: de pan-Europese satellietzender

Tijdens de Europese Integratie zijn verschillende initiatieven gelanceerd om een eenheidsgevoel onder de bevolkingen van de verschillende lidstaten te creëren. Eén hiervan was de pan-Europese satellietzender Europa-TV. In 1985 werd deze zender gelanceerd als initiatief van vijf omroepen: ARD (Duitsland), RAI (Italië), RTE (Ierland), RTP (Portugal) en de NOS (Nederland). Het hoofdkantoor van Europa-TV was gevestigd op de Oude Amersfoortseweg in Hilversum. Vanaf 5 oktober 1985 zond de zender in programma’s 4 verschillende talen uit. Het startbudget was 35 miljoen Zwitserse frank, dat bedoeld was voor een periode van 3 jaar. Europa-TV had na 13 maanden echter het hele bedrag er al doorheen gejaagd. Daarom moest de zender in november 1986 zijn uitzendingen alweer staken.

Talpa John de Mol tien

3. TMF: succes houdt geen stand

Jarenlang gold TMF juist als een van de succesverhalen van de Nederlandse televisie. Op 1 mei 1995 ging de zender van start, als het Nederlandse antwoord op MTV. Oprichters Lex Harding, Herman Braakman en Ewart van der Horst vonden dat deze internationaal georiënteerde muziekcenter de lokale muziek dreigde onder te sneeuwen. Daarom lanceerde ze TMF, waarop muziekclips werden uitgezonden. Zo kreeg Nederland zijn eigen muziekzender, waarmee popartiesten van eigen bodem ook een podium Na een stroef begin, scoorde de zender een paar jaar na de oprichting hogere kijkcijfers dan MTV. Bekende presentatoren of Video-Jockeys (VJ’s) waren onder andere Bridget Maasland, Ruud de Wild, Erik de Zwart en Tooske Ragas. Programma’s als ‘Toute Fabienne’, ‘Totally Tooske’ en de ‘Nederlandse Top 40’ scoorden jarenlang goed in Nederland. In 2002 nam MTV echter de zender over, die nauwelijks naar TMF omkeek. Daarnaast schakelden steeds meer jongeren over naar YouTube om hun muziekclips te bekijken. Daardoor daalden de kijkcijfers van TMF sterk vanaf 2008. Deze trend bleek niet te keren. Uiteindelijk werd het kanaal op 1 september 2011 definitief opgeheven.

2. Sport 7: verguisd in de publieke opinie

In 1995 werd Sport 7 bij Endemol bedacht. Het jaar daarop zou de deal tussen de NOS en de KNVB namelijk aflopen en Endemol rook een kans om met een eigen televisiesportzender in dit gat te springen. Na overleg verkocht de KNVB de uitzendrechten voor de voetbalwedstrijden aan de nieuwe zender, die Sport 7 zou heten. Toen KNVB-voorzitter Jos Staatsen het plan op 12 februari 1996 aankondigde, leidde dit tot hevige beroering. De bedoeling was namelijk om van Sport 7 een betaalzender te maken, voor 2 gulden per maand. Dick Jensen (toenmalige wethouder in Rijswijk) organiseerde een landelijke actie tegen de zender. Verder ontstond onder voetballiefhebbers de angst dat ze straks alleen nog tegen betaling hun favoriete club op de beeldbuis konden zien. Toen Sport 7 in augustus 1996 van start ging, bleven de kijkers dan ook massaal weg, ondanks presentatoren als Koos Postema, Wilfred Gennee en Frank Masmeijer. De zender leed 400.000 gulden verlies per dag. Toen Sport 7 uiteindelijk op 8 december 1996 van het scherm werd gehaald, had het project bij 100 miljoen gulden verlies geleden.

Jack Spijkerman Talpa tegenvallen

1. Talpa/Tien: grote namen volstonden niet

John de Mol kocht in 2004 de avondzendtijd (van 18:00 uur tot 2:00 uur) op de kinderzender Nickelodeon uit te zenden. Deze uren wilde hij gebruiken voor zijn nieuwe zender: Talpa. Op 22 januari werd bekend dat de eredivisiesamenvattingen voortaan op Talpa zouden worden uitgezonden. Daarnaast trok John de Mol een groot aantal bekende televisiegezichten aan voor de overige programma’s, onder andere Jack Spijkerman, Beau van Erven Dorens en Linda de Mol. Op 13 augustus 2005 trapte Talpa af. Enkele programma’s van de zender bleken grote successen, zoals ‘Joling & Gordon over vloer’, ‘Gooische Vrouwen’, en ’Expeditie Robinson’. Over het algemeen vielen de kijkcijfers echter tegen, met name bij Spijkerman’s ‘Koppensnellers’. Omdat het merk Talpa veel negatieve bijklank kreeg, werd besloten eind 2006 een nieuwe start te maken. De zender veranderde zijn naam in ‘Tien’ en begon 24 uur per dag uit te zenden. Hoewel de kijkcijfers iets omhooggingen, bleven de resultaten teleurstellend. John de Mol besloot daarop de stekker uit de zender te trekken. Tien hield in augustus 2007 op te bestaan. RTL nam de meest succesvolle programma’s over van de zender.