G.I. Joe: de duif die meer dan duizend levens redde tijdens WOII

Duiven hebben niet altijd een al te beste reputatie. Door sommigen worden ze ook wel vliegende ratten genoemd. Maar deze intelligente dieren worden al eeuwenlang ingezet door de mens, bijvoorbeeld tijdens oorlogen. Zo redde de duif G.I. Joe ruim duizend Britse soldaten en een compleet Italiaans dorp tijdens de Tweede Wereldoorlog.

De oude Grieken en Romeinen maakten al gebruik van de duif als boodschapper. En in Nederland speelden duiven tijdens de Tachtigjarige Oorlog ook een belangrijke rol als communicatiemiddel tijdens de belegeringen van Haarlem en Leiden. Door de geringe grootte en de mogelijkheid om snel over vijandelijke linies te vliegen maakte de duif ideaal als boodschapper.

Tijdens de Eerste Wereldoorlog, toen de radio- en telefoonverbindingen nog in de kinderschoenen stonden, waren duiven onmisbaar. Tijdens de Tweede Wereldoorlog maakte ieder modern leger inmiddels gebruik van draadloze telegrafie en radio. Toch maakte elke strijdende partij gebruik van duiven als boodschappers. Ze bleken vaak betrouwbaarder dan alle andere communicatiemiddelen die ook vaak doelwit waren van artilleriebombardementen.

United States Army Pigeon Service

Vooral de Amerikanen waren dol op de duif als boodschapper en zelfs als spionagemiddel. Ze hadden tijdens de Tweede Wereldoorlog een postduivendienst die bestond uit ruim 3.000 manschappen en 150 officieren die samen ruim 54.000 duiven trainden om ingezet te worden voor oorlogswerk. Een van die duiven was G.I. Joe. Een duif die geboren werd in Algiers, de hoofdstad van het huidige Algerije, en vrij snel na zijn geboorte werd overgeplaatst naar Fort Monmouth in de Verenigde Staten. Daar werd de duif opgeleid om te dienen tijdens de oorlog.

De training voor G.I. Joe en de andere duiven was hard. Ze moesten onder alle weersomstandigheden hun werkzaamheden kunnen uitvoeren en soms ook tijdens hevige vuurgevechten. Door deze eindeloze trainingen waren de duiven in staat om ten alle tijden terug te vliegen naar hun hok waar ze boodschappen afleverden die aan hun pootjes waren vastgemaakt.

G.I. Joe

Italië vocht aan de zijde van Nazi-Duitsland tijdens de Tweede Wereldoorlog maar de legers van Mussolini moesten zich in 1943 steeds verder terugtrekken toen de geallieerden vanuit Noord-Afrika overstaken richting het Italiaanse vasteland. Op 8 september 1943 capituleerde de Italianen en de Duitsers namen de strijd in Italië over tegen de Britse en Amerikaanse legers. Maar ook de Duitsers verloren vrij snel terrein in het zuiden van Italië.

De Amerikanen en Britten werkten samen in hun opmars richting Rome en het noorden van Italië. De Britse veldtroepen rukten op terwijl de Amerikanen steun gaven vanuit de lucht met bombardementen. Dat was ook de bedoeling bij de verovering van het dorpje Calvi Risorta, zo’n tweehonderd kilometer ten zuiden van Rome. De Amerikanen zouden het dorp bombarderen zodat de Britten het dorp vanaf de grond konden overnemen. Maar dat ging niet helemaal volgens plan.

De 169ste Infanterie Brigade van de Britten konden het dorpje, met zo’n 5.000 inwoners, zonder al te veel moeite overnemen. Een groot gedeelte van de Duitse troepen had zich al teruggetrokken. Daarom liepen de Britten, die eerder luchtsteun aan de Amerikanen hadden gevraagd, voor op schema. Toen ze eenmaal het dorpje bezette probeerden zij via radiocommunicatie de luchtsteun af te zeggen. Dit lukte echter niet.

De Britten kregen op geen enkele manier contact met de Amerikanen die de luchtsteun aan het voorbereiden waren. Ze weigerden echter ook het dorpje op te geven en zich weer terug te trekken omdat het dorpje van strategisch belang was. De laatste hoop was gevestigd op G.I. Joe. De Britten namen tijdens de gezamenlijke opmars namelijk vaker de goed getrainde Amerikaanse duiven mee omdat zij getraind waren om naar de Amerikaanse bases te vliegen. Amerikaanse grondtroepen namen op hun beurt vaak Britse duiven mee.

20 mijl in 20 minuten

G.I. Joe werd losgelaten met een bericht waarop stond dat de luchtsteun niet door moest gaan. De duif vloog maar liefst twintig mijl in slechts twintig minuten, zo’n 96 kilometer per uur, en was net op tijd om de Amerikanen te waarschuwen. De Amerikaanse vliegtuigen stonden namelijk net klaar om de lucht in te gaan om het dorpje plat te bombarderen. Zonder G.I. Joe zou het nooit gelukt zijn om de Amerikaanse luchtsteun af te blazen en de duif redde daarmee ruim duizend Britse soldaten en niet te vergeten de inwoners van Calvi Risorta.

Dat was in ieder geval wel de lezing van de Britse autoriteiten. De Britten waren de duif enorm dankbaar. Zelfs zo dankbaar, dat G.I. Joe de hoogste onderscheiding kreeg die mogelijk is voor een dier: de Dickin Medal. De duif kreeg deze onderscheiding in 1946 toen de duif van zijn woonplaats in New Jersey naar Londen werd gevlogen om de medaille in ontvangst te nemen. Het was het eerste Amerikaanse dier dat de Britse onderscheiding kreeg. Het Victoria Cross voor dieren, zoals de Dickin Medal ook wel genoemd wordt, werd voornamelijk aan paarden, duiven, honden en katten uitgereikt na de Tweede Wereldoorlog.