Vietnam Veteranen
Jullie hoeven je verdomme helemaal nergens voor te schamen!
Aldus Joe Biden bij een toespraak voor oorlogsveteranen afgelopen week, waarin hij aangeeft dat veteranen zich nergens voor hoeven te schamen. De ‘running mate’ van de Amerikaanse president Obama is op campagne en neemt geen blad voor de mond. In de jaren ’60 en ’70 was dat voor de veteranen van de Vietnamoorlog (1955-1975) heel anders.
Bij het uitbreken van de Vietnamoorlog was Amerika positief gestemd. De natie had een groot zelfvertrouwen overgehouden aan het ingrijpen in de Eerste en Tweede Wereldoorlog en was ervan overtuigd dat het communisme in Azië ook ingedamd kon worden. Al gauw bleek echter dat Noord-Vietnam niet zo gemakkelijk in te nemen was. Veel Amerikaanse soldaten sneuvelden en op het thuisfront kwam er steeds meer protest tegen de oorlog, vooral onder jongeren. Dit kwam met name doordat er voor het eerst beelden op tv te zien waren van de oorlogvoering, waardoor mensen de oorlog veel meer ‘meemaakten’. De jongeren van de zogenaamde ‘protestgeneratie’ (vaak gezien als onderdeel van de hippiecultuur) organiseerden bijeenkomsten en marsen om hun afkeuring van de oorlog te laten blijken. Ook werd er fel gereageerd op het opsporen van mogelijke communisten in Amerika door de Amerikaanse regering.
Voor de soldaten die in Vietnam dienden was dit een verwarrende situatie. Velen van hen wilden eigenlijk geen oorlog voeren, maar op dienstweigering stond een gevangenisstraf. Eenmaal in Vietnam bleek de oorlog in hun ogen vaak ook nog eens zinloos en onmogelijk. Van het thuisfront kregen ze vervolgens te horen dat veel landgenoten niet achter ze stonden.
Na de oorlog wachtte de jonge veteranen dan ook geen warm welkom. Het gebeurde zelfs dat demonstranten de militairen bij hun terugkeer in Amerika bespuugden en uitscholden. Er was ook geen ruimte voor de veteranen om over hun problemen te praten. Vietnam was een nationaal trauma dat zo snel mogelijk vergeten moest worden. Veel veteranen kampten echter met fysieke en mentale problemen, als gevolg van alle gruwelijkheden die zij hadden moeten aanschouwen. Hierdoor waren ze vaak niet in staat hun leven weer op te pakken.
De verwerking van dit zogenaamde ‘Vietnamsyndroom’ kwam pas in de jaren ’80 op gang. Er werden organisaties opgericht voor mannen die in Vietnam gediend hadden en in 1982 werd een monument in Washington onthuld ter nagedachtenis aan deze militairen. Hierna kwam echter ook, mede door films als Apocalypse Now (1979), het beeld op van de getraumatiseerde Vietnam veteraan die alleen maar aan drugs verslaafd was, naar de Rolling Stones luisterde en mentaal volledig de weg kwijt was. Dit beeld veranderd de laatste jaren weer, mede doordat veel veteranen inmiddels behoorlijk oud zijn.
Dat Joe Biden deze uitspraak doet is geen grote verrassing. De laatste jaren is er een grote plaats voor veteranen in de Amerikaanse samenleving. Zo houdt ook de vrouw van de president, Michelle Obama, zich bezig met het lot van veteranen en militairen.
