Geschiedenis Magazine - september 2012

Geven historische tijdschriften wel een getrouw beeld van het verleden? Neem het nieuwe nummer van Geschiedenis Magazine. Hierin staan onderwerpen die uiteenlopen van Romeinse veroveringen tot Zuid-Amerikaanse slavenopstanden, van Surinaamse verdeeldheid en de opkomst van autoritair leiderschap tot communistische zuiveringen in de Sovjet-Unie in de jaren 1930.

Martijn van Lieshout, eindredacteur Geschiedenis Magazine

Het beeld dat hieruit oprijst is dat van een verleden dat
voortdurend in beweging is. Wordt er geen oorlog gevoerd, dan
worden er wel groepen geknecht of onderworpen. En wordt
de strijd niet fysiek gestreden, dan wel in woorden. Zoals de
Hispanics in de Verenigde Staten in hun streven naar erkenning. Of de Russen in het opeisen van een bij hun zelfbeeld passende rol op het grote historische toneel.

Geschiedenis is een uitputtingsslag, een nooit ophoudende
estafette waarbij op het door te geven stokje 'beroering' staat
geschreven. Zo lijkt het. Maar het is natuurlijk niet zo. De ervaring
van tijdgenoten weerspreekt dit. Mogelijk dat veel mensen in hun
leven een periode van grote veranderingen meemaken. Maar dan
nog. Hoeveel levenstijd blijft er niet over voor wat saai is, voor wat
zich dagelijks herhaalt?

Een historisch tijdschrift verschilt niet zo heel veel van een krant.
Wat de kolommen haalt van een dagblad is het afwijkende,
het erge. Een historisch tijdschrift werkt in zijn selectie van
onderwerpen niet anders. Over het algemeen lezen mensen liever
over de Eerste Wereldoorlog dan over 1902-1906 of 1906-1910
of een willekeurig andere vierjarige periode. De historicus heeft
daarbij nog een ander nadeel: hij is afhankelijk van geschreven
bronnen die zelf óók selecties zijn en daarbij eerder over het
gebeurtenisvolle dan over het gebeurtenisarme berichten.

Een zekere scheefheid is dus onvermijdelijk. Maar daarom is
het meer dan welkom af en toe wat tegenwicht te bieden.
In dit nummer staat één artikel dat niet over oorlog, verzet
of onderdrukking gaat. Belicht wordt de 2de eeuw, een van
de gelukkigste maar mogelijk daarom ook een van de saaiste
periodes uit de geschiedenis. De auteur van het artikel, Anton van
Hooff, laat zien hoe interessant saaiheid kan zijn. Hij doet dat aan
de hand van teksten van de 2de-eeuwse schrijver Lucianus, een
van de grootste satirici van de Oudheid. Dat is dan ook meteen
het geheime recept: saaiheid laat zich het best beschrijven door
humor.