Hoe schrijf je een scriptie: literatuurstudie

Nadat ik besloten had dat Syracuse ten tijde van de Punische Oorlogen het onderwerp van mijn scriptie ging worden, begon ik aan de literatuurstudie. Een gedegen kennis van de bestaande literatuur en de auteurs die deze literatuur schreven is belangrijk bij het schrijven van een goede scriptie. Ik begon dan ook “met argusogen” uit te zoeken wat voor informatie er te vinden was over de auteurs die over de Punische Oorlogen geschreven hebben.

De uitdrukking ‘iets met argusogen bekijken’ komt uit de Griekse mythologie. De Griekse oppergod Zeus had de nimf Io als één van zijn vele minnaressen. Hij probeerde haar voor zijn vrouw Hera te verbergen door haar in een koe te veranderen. Hera vroeg de koe echter als gift van haar man Zeus. Hera besloot Argus Panoptes opdracht te geven de koe Io te bewaken. Hij was in de Griekse mythologie een reus met over heel zijn lichaam honderd ogen. Er sliepen nooit meer dan twee ogen tegelijk, waardoor hij uitstekend geschikt was om iets in de gaten te houden.

Met Argusogen bekijken

Hierop zond Zeus Hermes, die al Argus’ ogen in slaap zong en hem vervolgens in zijn slaap doodde. Hera plaatste als eerbetoon aan Argus zijn ogen op de staart van de pauw, waardoor het dier zoveel ogen op zijn staart heeft. Tegenwoordig wordt iets met argusogen bekeken wanneer iemand iets wantrouwend in de gaten houdt.

Achtergrondinformatie over auteurs

Met dit in mijn achterhoofd begon ik aan mijn literatuurstudie. Er bleken twee antieke auteurs te zijn waarvan veel bruikbaar materiaal overgeleverd is. Dit waren Polybius en Livius. Het werd dus eerst tijd om maar eens wat achtergrondinformatie over deze twee auteurs te vinden.

Polybius werd aan het einde van derde eeuw voor Christus geboren in Megalopolis in Arcadië. Zijn vader was een belangrijk staatsman in de Achaeische Bond en nadat de Romeinen de Macedoniërs in 168 voor Christus bij Pydna versloegen, vonden zij dat de Achaeische Bond hen niet voldoende had bijgestaan tijdens het conflict. Zij eisten de uitlevering van duizend gijzelaars die verdacht werden van anti-Romeinse gevoelens. Polybius was één van hen.

Tijdens zijn verblijf in Rome raakte Polybius bevriend met Scipio Aemilianus, de zoon van de Romeinse legeraanvoerder die de slag bij Pydna had gewonnen. Dankzij de invloed van deze jonge aristocraat mocht Polybius in Rome verblijven en kon hij zich redelijk vrij bewegen. Hij vergezelde Scipio Aemilianus op zijn reizen en tijdens zijn dienst in het Romeinse leger.

Dit is een bron die ik kan gebruiken voor mijn scriptie!

Polybius begon zich te verdiepen in de Romeinse samenleving en vroeg zich af hoe het kwam dat de Romeinen de heerschappij in het Middellandse Zeegebied steeds verder naar zich toetrokken. Hierdoor ontwikkelde hij een grote bewondering voor de Romeinse samenleving en haar prestaties. Polybius vond kennis van de geschiedenis onmisbaar voor iedereen en besloot zijn bevindingen op te schrijven in een geschiedwerk. Dit is een bron die ik kan gebruiken voor mijn scriptie!

De tweede auteur waarvan veel bruikbaar werk is overgeleverd, is Titus Livius. Hij werd in 59 voor Christus geboren en waarschijnlijk begon hij kort na de slag bij Actium in 31 voor Christus zijn geschiedenis van Rome te schrijven. Livius wilde zijn lezers een beeld geven van het grootse Romeinse verleden. Hij vond namelijk dat in zijn eigen tijd de oude Romeinse zeden in verval waren geraakt.

Livius baseerde zijn geschiedenis van Rome op mondeling overgeleverde verhalen en oudere auteurs. Zo gebruikte Livius onder andere het werk van Polybius als bron, die door Livius een betrouwbaar auteur werd genoemd. Livius’ verhaal, dat geschreven werd toen Rome de gehele mediterrane wereld in zijn macht had, zou onder de Romeinen uitgroeien tot de weergave van hun geschiedenis.

Livius is niet geheel objectief

Livius is desondanks niet geheel objectief. Hij probeerde voornamelijk de grootsheid van Rome te beschrijven en is wat minder kritisch dan bijvoorbeeld Polybius. Dit zorgde ervoor dat de religieuze en morele kwaliteiten van de Romeinen bij Livius vaak positief afstaken bij die van hun tegenstanders, zoals de Carthagers.

Nadat ik dit te weten was gekomen over de twee belangrijkste bronnen voor mijn scriptie, begon ik de twee geschiedwerken volledig uit te pluizen. Elke keer wanneer Syracuse tijdens de Punische Oorlogen genoemd werd, noteerde ik dat, waarna ik er later één geheel van heb gemaakt. Op deze manier probeerde ik tot een complete beschrijving van de Punische Oorlogen te komen, met de nadruk op de handelingen van Syracuse.

Wat er in deze literatuur allemaal te vinden was over de Punische Oorlogen kunnen jullie over twee weken lezen in mijn volgende blog!