Geschiedenis van de Koninklijke stallen

Op 17 september 2013 kan de Gouden Koets weer tevoorschijn gehaald worden en koningsgezind Nederland zijn hart weer ophalen. Het is Prinsjesdag 2013 en dat betekent naast de troonrede ook een hoop traditie. De Gouden Koets wordt getrokken door paarden die ook deel uitmaken van de traditie en in de koninklijke stallen worden gehouden.

Bouw Koninklijke stallen

In 1815 richtte koning Willem I het Koninklijke Staldepartement op wat voor het vervoer van de Koninklijke familie en haar hofhouding moest zorgen. De koninklijke stallen werden in 1876 in opdracht van Koning Willem III gebouwd in de tuin van paleis Noordeinde. Voordat deze stallen er waren werden de paarden ondergebracht op het Buitenhof. In 1879 werden de nieuwe stallen opgeleverd en in gebruik genomen. Hier bevinden zich de paarden van het Koninklijk Huis en sinds 1898 de Gouden Koets. Koningin Wilhelmina kreeg de koets bij haar inhuldiging in 1898 cadeau van de Amsterdamse bevolking. Sinds 1903 wordt de koets gebruikt op Prinsjesdag om de koninklijke familie van Paleis Noordeinde naar het Binnenhof te vervoeren. Vanaf 1925 leggen ze dezelfde route af. De koets vertrekt van Paleis Noordeinde en gaat dan via de Heulstraat, Kneuterdijk, Lange Voorhout, Tournooiveld, Korte Vijverberg naar het Binnenhof.

In de Koninklijke stallen staat een deel van de collectie Koninklijke rijtuigen die in eigen beheer worden onderhouden. Hiervoor zijn opgeleide mensen in dienst. Het andere gedeelte van de collectie is te vinden op Paleis het Loo in Apeldoorn. In totaal bestaat de collectie uit zeventig rijtuigen. Door de jaren heen zijn de stallen nog een aantal keer verbouwd.

Paarden en traditie

In de koninklijke stallen bevinden zich uiteraard ook paarden. Dit zijn er 32 en deze kunnen onderverdeeld worden in rijpaarden en koetspaarden. Er zijn acht rijpaarden en 24 koetspaarden. Deze laatsten zijn volgens de traditie allemaal zwart. De koetspaarden bestaan uit twee soorten paarden namelijk Gelderse en Groninger koetspaarden van het Koninklijk Warmbloed Paardenstamboek Nederland en het Friese paarden van het Fries Paardenstamboek. Het ene jaar zijn de Friese paarden aan de beurt om de koets te trekken op Prinsjesdag en het andere jaar zijn de Groninger en Gelderse paarden aan de beurt, beiden soorten wisselen elkaar af. Een ander bijzonder paard dat in de stallen staat is het opgezette paard Wexy. Dit paard was van koning Willem II en sneuvelde in de slag bij Waterloo in 1815. Het paard werd opgezet en staat nu in de Koninklijke stallen.

Prinsjesdag 2013 is bijzonder omdat het de eerste Prinsjesdag is waarbij Willem-Alexander mag aantreden als koning. Ook is hij de eerste koning die op Prinsjesdag in de Gouden Koets zal zitten. In de jaren vanaf 1903 tot nu dat deze koets gebruikt werd zijn er namelijk alleen maar koninginnen geweest.