Pocahontas trouwt de kolonist John Rolfe

Op 5 april 1614 trouwde Pocahontas met de Engelse kolonist John Rolfe en ging daarna als Rebecca Rolfe door het leven. Waarom trouwde de dochter van een van de belangrijkste opperhoofden van een Amerikaanse stam met een kolonist die op voet van oorlog stond met haar stam?

De Indiaanse prinses

Over Pocahontas is maar weinig bekend, zij liet geen informatie over zichzelf achter. Wat we van haar weten, weten we uit reisverslagen van Engelse kolonisten als John Smith. Die informatie is waarschijnlijk niet betrouwbaar; Smith heeft zijn verhaal hoogstwaarschijnlijk flink aangedikt.

Pocahontas werd geboren in de ‘Tidewater regio’ in Virginia rond het jaar 1596 en was de dochter van het stamhoofd, Wahunsenacawh, die ook bekend stond als Powhatan, een naam die ook aan zijn volk werd gegeven. Haar status als dochter van het opperhoofd, maakte Pocahontas in de ogen van de Europese kolonisten een prinses. Eigenlijk heette Pocahontas Matoaka, Pocahontas was een bijnaam waarmee ze buiten de stam bekend gemaakt werd. Volgens de tradities moesten de geboortenamen geheim blijven. Toen Pocahontas elf jaar was, arriveerden de eerste Engelse kolonisten in wat nu de Amerikaanse staat Virginia is. De nieuwkomers begonnen hun kolonie in 'leeg' gebied, maar claimden later gebieden met geweld. De  verhoudingen tussen de kolonisten en de Powhatan waren daardoor gespannen. Enerzijds waren er goede handelscontacten, maar al snel ontstond er ook conflict. Zo zou John Smith ontvoerd zijn toen hij op een verkenninsmissie was. In eerste instantie was hij echt een gevangene, maar na verloop van tijd behandelde het volk van Powhatan hem met meer respect en werd meer een gast van de stam. Waarschijnlijk omdat de stam wilde weten waar de Engelsen vandaan kwamen en wat zij zochten. Volgens Smiths versie van het verhaal zou Wahunsenacawh gedreigd hebben hem toch te vermoorden, wat alleen door een hartstochtelijke ingreep door Pocahontas verhinderd werd. De werkelijkheid is waarschijnlijk iets minder romantisch. Pocahontas zou onderdeel zijn geweest van een onderhandelingsdelegatie die naar Jamestown trok om over de uitwisseling van gevangenen te onderhandelen, maar haar precieze rol daarin is onduidelijk. De onderhandelingen waren wel succesvol, gevangenen werden vrijgelaten en de verhoudingen werden eventjes wat beter. 

Hoe verliep het met de kolonie Jamestown na het huwelijk van Pocahontas en John Rolfe? In Geschiedenis Magazine 2 van 2022 vertelt Joke Kardux hoe de verhoudingen tussen de Powhatan en de kolonisten waren na het huwelijk. Meer weten? Neem nu een abonnement!

Bestel nu

Hoe Smith en Pocahontas elkaar ontmoetten en hoe er een vriendschap ontstond, is niet helemaal duidelijk. Omdat Pocahontas' eigen status bij de Powhatan niet helemaal duidelijk is, ze was slechts elf jaar, is ook niet helemaal helder wat haar rol bij alle gebeurtenissen was. Wel blijkt uit een aantal verslagen dat Pocahontas de Engelse nederzettingen vaak bezocht en speelde met de kinderen van de kolonisten. De relatieve vrede was echter van korte duur. In 1609 barstte er een nieuw conflict los, de eerste 'Engels-Powhatan-oorlog', die jarenlang zou duren en uit zou lopen op een bloederig drama. John Smith vertrok in datzelfde jaar naar Engeland. 

Pocahontas wordt Rebecca Rolfe

Buiten dergelijke verhalen is er nog altijd weinig bekend over Pocahontas, behalve dat ze in 1610 een huwbare status kreeg en trouwde met Kocoum, een van de belangrijkere krijgers, de Engelsen omschreven hem als 'kapitein' binnen de stam. Het conflict duurde echter voort en de Engelsen wisten hun nederzettingen uit te breiden. In 1612 bereikte de oorlog een hoogtepunt toen Pocahontas werd gegijzeld door Engelse kolonisten. Er werd onderhandeld over haar vrijlating in ruil voor wapens en de terugkeer van Engelsen die in het gebied van Powhatan leefden, hoewel enkelen daar ook vrijwillig leefden. De onderhandelingen duurden bijna een jaar, maar liepen uiteindelijk op niks uit. Pocahontas leerde in die periode Engels en nam een Engelse naam aan: Rebecca. Ze werd zelfs christelijk gedoopt. Tegen de tijd dat het 1614 werd, zouden Pocahontas en de Engelse kolonist en handelaar John Rolfe zelfs verliefd zijn geworden en in datzelfde jaar trouwden ze. De bruiloft werd bijgewoond door een afgevaardigde van Powhatan, Pocahontas' vader was er niet bij, wellicht omdat zijn gezondheid dat niet toeliet. Het huwelijk tussen Rebecca en John leidde tot een periode van relatieve vrede tussen de Powhatan en de Engelse kolonisten, die het huwelijk gebruikten als een symbool voor de vrede. Pocahontas en Rolfe kregen in deze periode één kind: zoon Thomas, al is niet helemaal duidelijk waar en wanneer Thomas ter wereld kwam. 

Pocahontas' reis naar Engeland

Twee jaar na haar huwelijk vertrokken John Rolfe en Pocahontas naar Engeland. Pocahontas had ook nu een belangrijke rol, want een van de belangrijkste doelen van de reis was het vergaren van extra financiën voor de kolonie. Het werd een gewichtig gezelschap, Pocahontas werd vergezeld van een aantal andere vrouwen van de Powhatan en een priester Uttamatomakkin. Die laatste had de taak gekregen om de Englsen te observeren en informatie verzamelen over het landschap in Engeland, maar ook zaken als de religie van de Europeanen en wie hun leider, de koning James I was. 

De reis was voor de Virginia Company, de opdrachtgever van John Rolfe, een succes. De Engelse bevolking zag Pocahontas als een ware attractie; niet eerder was er een ‘bekende’ uit de Nieuwe Wereld in Engeland geweest. Pocahontas, die dankzij de Virginia Company kon baden in luxe, werd populair onder de Engelse elite, die haar op handen droeg. Er waren ontmoetingen met hoge Engelse geestelijken en zelfs een gesprek met koning James I. Echter, niet alles was succesvol. Na verloop van tijd raakte de Engelse elite een beetje uitgekeken op de exotische 'prinses' en gesprekken tussen Engelse geestelijken en Uttamatomakkin liepen stroef. Ook een vriendschappelijk bedoelde ontmoeting met John Smith liep niet zoals Pocahontas gehoopt zou hebben.

Volgens de plannen zou het gezelschap in 1617 terugkeren naar Amerika, maar Pocahontas zou nooit meer in haar thuisland terugkeren. Rondom het vertrek van het gezelschap werd Pocahontas ziek en overleed. Het is niet duidelijk waar de prinses aan gestorven is; mogelijk aan een ‘westerse’ ziekte als tuberculose, pokken of dysenterie. Kort na aankomst van het schip in brak er een epidemie van een op dysenterie lijkende ziekte in en rond de kolonie. 

Pocahontas werd begraven onder het koor van de St. George’s Church in Gravesend. Daaruit blijkt dat Pocahontas een hoge status genoot in Engeland. Zo'n plek was voorbehouden aan de absolute elite. 

Pocahontas in moderne cultuur

Walt Disney maakte in 1995 een tekenfilm over Pocahontas. In de film worden Pocahontas en John Smith verliefd op elkaar, waarna ze in een oorlog tussen de kolonisten en de indianenstam belanden. Ook de Canadese zanger Neil Young gebruikt Pocahontas als inspiratiebron. Hij zingt over haar in het lied ‘Pocahontas’ uit 1979; het lied beschrijft de massamoord van Europese kolonisten op een Indiaanse stam.