ELN: Het ondergeschoven kindje in de Colombiaanse burgeroorlog

Nu de onderhandelingen over de vrede met de FARC eindelijk vorm beginnen te krijgen in Colombia, komt een andere rebellenbeweging in beeld, namelijk de ELN. Al jaren strijden zij naast de FARC tegen de regering, maar in de buitenlandse media zijn ze weinig te vinden. Toch is het een beruchte linkse guerrillagroep in Colombia die bijna dezelfde idealen heeft als de FARC. Ook zij zijn sinds 1964 al betrokken bij de Colombiaanse burgeroorlog (1964-nu).

Marxistische revolutie

Het linkse Nationaal Bevrijdingsleger ELN (Ejército de Liberación Nacional) is opgericht in 1963 door een groep studenten uit Cuba en enkele linkse intellectuelen. De studenten waren geïnspireerd tijdens hun studie door het marxistische gedachtegoed van de Cubaanse leider Fidel Castro en Che Guevara die samen Cuba tot een communistische staat hebben gemaakt. De ELN wilde net als in Cuba een marxistische revolutie ontketenen en de kapitalistische economie vervangen door een socialistische systeem. De kloof tussen arm en rijk moest worden verkleind. Voornamelijk veel katholieken sloten zich aan bij de beweging omdat aan het hoofd enkele priesters stonden, zoals Camilo Torres. Zij zagen goede dingen in het gedachtegoed van de beweging over de armoede in het land.

Guerrilla activiteiten en drugshandel

Gewapende acties stonden al vanaf het begin centraal bij de ELN. Dit is ook een van hun belangrijkste bron van inkomsten. Voornamelijk ontvoering en afpersing van rijke Colombianen zorgen voor voldoende geld. Daarnaast houdt de ELN zich ook bezig met de drugshandel, alhoewel het wel minder is dan bij de FARC. Dit zou komen door de invloed van de katholieke priesters op het beleid van de beweging. Zij keuren drugs en de drugshandel af. Toch is in 2015 wel een groot cocaïne complex opgerold in het noorden van Colombia, waar de ELN voornamelijk actief is. Qua politieke acties zijn voornamelijk oliemaatschappijen in het noorden van Colombia het doelwit. Zij worden geterroriseerd met aanvallen van explosieven en landmijnen. De ELN is namelijk tegen privatisering van de natuurlijke bronnen. Zo wordt de kloof tussen arm en rijk alleen maar groter.

Verschil FARC en ELN

Net als de ELN wil de FARC ook de verschillen tussen arm en rijk verkleinen. De bewegingen vertegenwoordigen de armen op het platteland die tegen de rijke burgers en regering strijden. Ook willen beide groeperingen de Amerikaanse invloed op Colombia verminderen. Ondanks de overeenkomsten werken de twee guerrillabewegingen niet vaak samen. In tegendeel zelfs, ze bestrijden of hinderen elkaar omdat er ook verschillen zijn. Zo zijn de leden van de FARC voornamelijk boeren en de ELN militair getrainde studenten. Ook heeft de FARC aanzienlijk meer strijders dan de tweeduizend strijders van de ELN. Toch lijkt de ELN breder gesteund te worden onder de Colombiaanse bevolking en in de steden. Dit komt voornamelijk doordat de FARC vaker negatief in het nieuws is gekomen.  De FARC is ook in de buitenlandse media bekender door grotere acties zoals het kidnappen van de presidentiële kandidaat Ingrid Betancourt in 2002 en de moord op een cultuurminister in 2001. De ELN heeft niet zulke grote en heftige acties gedaan waardoor ze minder bekend zijn in het buitenland. Wel hebben ze veel slachtoffers gemaakt met ontvoeringen en landmijnen. Ze worden vaak gezien als de meer politiek gemotiveerde versie van de FARC. Daarnaast is de ELN minder centraal georganiseerd dan de FARC waardoor de onderhandelingen moeizamer verlopen. Eind 2009 hebben de groepen wel afgesproken samen tegen de regering te strijden, maar niet overal in het land wordt dit bestand nageleefd.

Vredesonderhandelingen in Colombia

De ELN en de FARC wilden wel vrede sluiten maar hebben allebei verschillende eisen voor de Colombiaanse regering. Daarom had regering besloten om de onderhandelingen met de FARC en de ELN los van elkaar te behandelen.  De onderhandelingen met de FARC verlopen voorspoedig maar de ELN eiste dat er geen gevangenisstraffen zouden worden uitgedeeld aan de leden. Hierdoor konden de onderhandelingen niet beginnen. Na vele discussies, heeft uiteindelijk de ELN aan het einde van 2016 de eisen van de regering ingewilligd. Ze laten onder andere een politicus vrij waar de regering om had gevraagd. Volgens de Colombiaanse president Santos kunnen de onderhandelingen nu echt beginnen. De vrede is pas compleet in Colombia als ook de ELN zijn wapens inlevert, aldus Santos.