Abdulrahman Sori, de prins die leefde als slaaf

De Afrikaanse edelman Abdulrahman Ibrahim Ibn Sori belandde eind achttiende eeuw als slaaf op de katoenplantages van Mississippi. Hier maakte hij naam dankzij zijn intellectuele geest, uitgebreide talenkennis en groene vingers. De weg naar vrijheid leek open. Toch duurde het nog 40 jaar voordat Sori zou vrijkomen. Dit gebeurde wel op bijzondere wijze.

Sori studeerde in Timboektoe

Sori werd in 1762 geboren in de Guinese stad Timbo. Zijn vader was de plaatselijke vorst, of emir, van de Fulani stam in westelijke Afrika. Dankzij de rijkdom van zijn vader kon Sori studeren in Timboektoe. Hij schoolde zich in islamitische studies en leerde ondertussen Arabisch, Engels en vier Afrikaanse talen. In 1781, toen Sori 26 jaar oud was, kreeg hij het bevel over de troepen van zijn vader. Hij voerde de krijgers aan op verscheidene militaire campagnes tegen rivaliserende stammen. Op één van deze expedities ging het mis. Sori’s vijanden namen hem gevangen en verkochten hem in 1788 aan Engelse slavenhandelaren.

Wel privileges, geen vrijheid

Aangekomen in Amerika, werkte Sori op de plantage van de boer Thomas Foster. Een bijzondere verhouding ontstond tussen de twee mannen. Sori diende een boer die hij op intellectueel gebied oversteeg. Foster maakte de slaaf tot voorman, noemde hem ‘prins’ en schonk hem privileges. Zo kreeg Sori toestemming voor het onderhouden van zijn eigen moestuin en mocht hij trouwen en kinderen krijgen. Tegelijkertijd wilde Foster zijn voorman niet kwijt en schonk hem daarom niet de vrijheid.

Sori aangezien voor Marokkaan

De vrijheid voor Sori kwam er toch, zij het op merkwaardige wijze. In 1826 schreef hij een brief aan zijn familie in Afrika. Dankzij een bevriende Nederlandse journalist, Andreas Maarschalk, belandde de brief op het bureau van senator Thomas Reed. Omdat de brief was geschreven in het Arabisch ging Reed ervan uit dat Sori een Marokkaan was en hij stuurde de brief weer door naar het consulaat van Marokko. Met dit land hadden de Verenigde Staten zojuist vrede gesloten. Om de vriendschappelijke banden aan te halen, deden de Amerikanen, op verzoek van Marokko, een poging Sori vrij te krijgen.

John Adams

Persoonlijk onderhoud met de president

Foster ging in 1829 akkoord met Sori’s vrijlating, op de voorwaarde dat hij zou terugkeren naar Afrika en niet als een vrij man verder zou leven in Amerika. Sori pakte zijn koffers en bracht een bezoek aan Washington om president John Adams te bedanken voor zijn inzet. Ondertussen zette Maarschalk een campagne op touw om geld in te zamelen voor de terugreis van Sori en zijn gezin.

Vier maanden in vrijheid

Na tien maanden, echter, was er nog steeds niet genoeg geld ingezameld. Sori liet daarom zijn kinderen achter en vertrok alleen met zijn vrouw naar Liberia. Na veertig jaar slavernij kwam Sori weer terug in Afrika als een vrij man. Zijn vrijheid duurde niet lang. Hij kreeg griep en stierf na enkele maanden in 1829. Sori werd 67 jaar.