CBG - Kattenbelletjes uit de Belgische Opstand
Abraham Eijbergen (1785-1845) was ten tijde van de Belgische Opstand ingekwartierd in Den Bosch als musketier. Hier schreef hij korte koeriersberichtjes over de toestand van zijn bataljon. Deze briefjes geven ons een unieke inkijk in het harde dagelijkse leven van een dienstplichtig militair ten tijde van de Belgische Opstand. Daarbij is het uniek dat deze kattenbelletjes bewaard zijn gebleven. De berichtjes waren kort maar krachtig. Desalniettemin gaven de staccato-berichten voldoende informatie aan de geadresseerde over de toestand van zijn medestrijders met berichten als ‘komplementen en dat hij nog leeft’, ‘de kapt. Bergem, arts, keerde geblesseerd’ en ‘Luitenant Jacobs gekwetst’.
Meer weten? Op de site van het Centrum voor Familiegeschiedenis lees je meer.
Over het archiefstuk
Abraham Eijbergen (1785-1845) was ten tijde van de Belgische Opstand ingekwartierd in Den Bosch als musketier. Hier schreef hij korte koeriersberichtjes over de toestand van zijn bataljon. Deze briefjes geven ons een unieke inkijk in het harde dagelijkse leven van een dienstplichtig militair ten tijde van de Belgische Opstand. Daarbij is het uniek dat deze kattenbelletjes bewaard zijn gebleven. De berichtjes waren kort maar krachtig. Desalniettemin gaven de staccato-berichten voldoende informatie aan de geadresseerde over de toestand van zijn medestrijders met berichten als ‘komplementen en dat hij nog leeft’, ‘de kapt. Bergem, arts, keerde geblesseerd’ en ‘Luitenant Jacobs gekwetst’.
Over de schrijver van de koeriersberichtjes
Abraham Eijbergen (1785-1845) kwam uit een koopmansfamilie. Abraham was zelf begonnen als makelaar, die af en toe in het buitenland verbleef om zaken te regelen. Zo regelde hij in 1811 een paspoort om naar Riga (Letland) te gaan en schreef in datzelfde jaar een verhandeling over de koophandel tussen Holland en Rusland, Polen en Litouwen. Abraham werd bij verschillende gelegenheden als militair ingezet. Zo was hij in 1806 als 2e luitenant bij de burgerwacht van Amsterdam betrokken en in 1814 eveneens als 2e luitenant bij de bevrijding van Naarden, dat toen door de Fransen bezet was.
De koeriersberichtjes
Gelouterd door deze militaire ervaring diende Abraham Eijbergen tijdens de Belgische Opstand 1830-1831 als musketier van de 9e afdeling, 1e bataljon en 2e compagnie Infanterie in Den Bosch. Abraham schreef zijn korte koeriersberichtjes vermoedelijk aan zijn superieur om hem op de hoogte te stellen van de toestand van zijn bataljon. De briefjes geven ons tegenwoordig een unieke inkijk in het harde dagelijkse leven van een dienstplichtig militair. Daarbij is het een wonder dat de kattenbelletjes bewaard zijn gebleven.
De koeriersberichtjes waren kort maar krachtig. Desalniettemin gaven deze staccato-berichten voldoende informatie aan de geadresseerde, al waren ze wel lastig te lezen omdat Abraham ze met potlood schreef. In de berichten beschreef Abraham vooral de toestand van zijn medestrijders:
‘komplementen en dat hij nog leeft’.
‘de kapt. Bergem, arts, keerde geblesseerd’
‘Luitenant Jacobs gekwetst’
Naast het schrijven van de koeriersberichtjes hield Abraham een lijst van zijn mede-militairen bij. Hierop maakte hij zonder enige poespas een aantekening als zijn medemilitairen waren gesneuveld:
‘Opstal dood’
‘luit: Berkhof dood’
Abraham noteerde ook adressen van diegenen waarmee hij later contact wilde opnemen of wilde bezoeken. Zo zijn er briefjes teruggevonden met daarop vermeld ene ‘J. de Champheleer’ en ‘Brouwer, op de Nieuwe haven, azijnmakerij het Klaverblad’. Deze laatste notities werden vermoedelijk niet opgestuurd, maar voor persoonlijk gebruik bewaard.
Gedurende de Belgische Opstand raakte Abraham gewond en kwam hij via Mechelen op 26 september 1830 aan in het legerziekenhuis in Antwerpen. Hier verzond hij zijn berichten nog diezelfde dag vanuit Brussel in een wikkel en stuurde ze naar zijn legeronderdeel. Abraham is uiteindelijk in Den Haag in het legerziekenhuis behandeld. Als dank voor zijn bewezen diensten werd Abraham onderscheiden met het Bronzen Kruis.
Herkomst
De korte berichtjes zijn afkomstig uit de collectie Kempff (toegangsnummer 1066, inventarisnummer 2)
