Home » Reportage
Bed

De geschiedenis van het slaapcomfort

Tegenwoordig is een comfortabel bed de normaalste zaak van de wereld. Dit is niet altijd zo geweest. In het grootste deel van de geschiedenis was een bed een luxe die allen was weggelegd voor de rijken. Wist je dat de 17e eeuwse Koning van Frankrijk Lodewijk XIV maar liefst 413 bedden in zijn bezit had?

De eerste bedden

In het oude Egypte (ca. 3400 v.Chr.) ontstond het eerste bed. De Egyptenaren ontdekten namelijk als eerste de voordelen van verhoogd slapen: minder kou en ongedierte. Farao Toetanchamon zou hebben geslapen op een bed van ebbenhout en goud. Het gewone volk sliep echter op een hoopje palmbladeren op de grond.

Het Romeinse bed: multifunctioneel

In het Romeinse Rijk hadden de rijkeren het iets comfortabeler, zij konden het veroorloven op te slapen in een houten bedje met een matras van veren. Een luxe bed stond bekend als een statussymbool. Zo’n bed, in de vorm van een verhoogde bank, werd niet alleen gebruikt om in te slapen maar ook om te relaxen, eten, drinken, lezen of te converseren.

Middeleeuwen: hemelbed, bedstee of een juten zak

In de middeleeuwen was een bed alleen toegeschreven aan de rijken. Vaak werden er gordijnen om het houten bed heen gehangen voor warmte en privacy, aangezien dienaren vaak in dezelfde kamer sliepen als hun meester. Zo’n hemelbed was vaak het allerduurste meubelstuk in huis en was daarom een echt statussymbool. Op dit bed lag meestal een matras gevuld met donsveren of katoen. Het armere volk sliep op een juten zak gevuld met stro. Op de boerderijen sliep men meestal in een bedstee: een soort houten kast met deuren met daarin een bed. Zo’n bedstee was vaak erg klein. Enerzijds omdat de middeleeuwse mens een stuk kleiner was, anderzijds omdat men liever zittend sliep. Men geloofde dat liggend slapen ervoor zou zorgen dat al het bloed naar je hersenen zou stromen en dat je daardoor nooit meer wakker zou worden.

De 413 bedden van Lodewijk XIV

In de Renaissance sliepen de armen nog steeds op matrassen van stro onder linnen dekens of dierenhuiden om warm te blijven. De rijken konden echter, net zoals in de voorgaande eeuwen, genieten van een luxe slaapcomfort. Het hemelbed was ook in de 16e en 17e eeuw hét pronkstuk in het huis. Er wordt gezegd dat de 17e eeuwse koning van Frankrijk, Lodewijk XIV, zelfs eigenaar was van 413 bedden. Deze zouden zijn gedecoreerd met goud, zilver en parels en de matrassen werden gevuld met stro en veren en gedekt met zijde of satijn.

Stalen frame

Gedurende de 18e eeuw werden bedden ontwikkeld met gietijzeren frames. In de houten bedden zaten vaak insecten. Dat probleem werd verholpen door het ijzer. Ook ontstonden er methodes voor massaproductie die ervoor zorgde dat de eenvoudige bedden voor alle standen in de samenleving beschikbaar werden. In de 19e eeuw werd het bed met een veerspringconstructie uitgevonden, ofwel de box spring.

Slaapkamer als privé plek

Gedurende de 19e eeuw werd de slaapkamer meer zoals we die tegenwoordig kennen: een privé plek die niet meer diende voor allerlei sociale gebruiken maar alleen om in te slapen.  Vandaag de dag hebben we meer keuze dan ooit wanneer het aankomt op verschillende soorten bedden en matrassen, zoals Topdekmatrassen bij Lusanna.nl.

bronnen

afbeelding

By Bt Henry Shaw [Public domain], via Wikimedia Commons

Partners: 

IJsbeerverhalen uit het Behouden Huys - Nova Zembla, 16de eeuw

Lees het komende nummer van Geschiedenis Magazine. Neem vóór donderdag 16 mei 23:59 u. een abonnement.

Meld je nu aan voor onze nieuwsbrief. 

Geschiedenis magazine 3 van 2024 nu in de winkel

Het derde nummer van 2024 is verschenen. Koop dit nummer bij een kiosk of boekhandel bij jou in de buurt

Nieuw-Guinea, 1942: de bloedige strijd om de Kokoda-trail

Lees het komende nummer van Geschiedenis Magazine. Neem vóór donderdag 16 mei 23:59 u. een abonnement.

Geschiedenis Magazine 4

Het komende nummer van Geschiedenis Magazine verschijnt omstreeks 30 mei. Neem vóór donderdag 16 mei 23:59 u. een abonnement om dit nummer zonder verzendkosten te ontvangen. 

Jan van Schaffelaar

Lees het komende nummer van Geschiedenis Magazine. Neem vóór donderdag 16 mei 23:59 u. een abonnement.