De geschiedenis van noten

Noten als de cashew-, amandel- en hazelnoten zijn bij veel mensen bekend en populair om te eten. Maar hoe lang gebruiken we noten eigenlijk al?

Al 780.000 jaar in het menselijk dieet

Noten vormden 780.000 jaar geleden al een belangrijk onderdeel van het menselijk dieet, blijkt uit archeologische opgravingen van noten en stenen werktuigen om ze open te kraken in de Hula Vallei in Israël. Noten zijn een natuurlijke bron van energie, mineralen en vitamines.

Onze voorouders waren dan ook al bekend met de geneeskundige krachten van noten, zoals het verlagen van de bloeddruk, het verbeteren van de spijsvertering en het beschermen tegen schimmelinfecties.

Een van de eerste vormen van landbouw

Het verbouwen van noten was 10.000 jaar geleden een van de eerste vormen van landbouw. Noten hadden een voorspelbare en stabiele oogst, waren lang houdbaar en hadden een hoge voedingswaarde. Daarnaast waren ook andere delen van de boom nuttig voor gebruik. Zo is hout van notenbomen vaak vrij duurzaam en sterk. Ook de notenschillen konden voor verschillende toepassingen gebruikt worden. In de loop der tijd werd het verbouwen van noten verspreid over de wereld.

Cashewnoten

Cashews, die oorspronkelijk in Zuid-Amerika voorkwamen, werden bijvoorbeeld in de zestiende eeuw door Portugese ontdekkingsreizigers meegenomen vanuit Brazilië naar India en enkele Oost-Afrikaanse landen, waar ze net zo goed groeiden. In de negentiende eeuw werden commerciële plantages voor cashews ontwikkeld in Afrika, Azië en Zuid-Amerika.

De cashewnoten zelf verkregen pas in de twintigste eeuw grotere bekendheid, toen de noten populair werden als een gezonde lekkernij in de westerse landen.

Amandelnoten

Ook amandelen zijn al vele eeuwen een populaire notensoort. Ze werden door de mens vanuit West-Azië meegenomen naar het Middellandse Zeegebied, Noord-Afrika en het zuiden van Europa. Er zijn tal van Bijbelse verwijzingen naar de amandel. Amandelen werden al gegeten door de Romeinen, blijkt uit teruggevonden delen van amandelen in verkoolde resten van de uitbarsting van de vulkaan Vesuvius in 79 n.Chr, nabij Pompeï.

In Europa werden de amandelnoten in 716 geïntroduceerd via een handvest van de koning van Frankrijk aan een klooster in Normandië. Karel de Grote beval in 812 dat amandelbomen op de koninklijke gronden geplant moesten worden. Amandelen waren vooral zeer populair in Engeland. In het werk van de beroemde Shakespeare zijn veel verwijzingen te vinden naar amandelen, die werden beschouwd als een delicatesse.

Hazelnoten

Resten van hazelnoten in archeologische opgravingen zijn gedateerd tot ruim 9000 jaar geleden. De hazelaar werd zo’n 2000 jaar geleden vanuit de omgeving van de Zwarte Zee naar Europa gebracht en is dan ook een van de oudste gecultiveerde planten in landen als Italië, Spanje, Frankrijk en Engeland. In de elfde eeuw n.Chr. werden hazelnoten verhandeld op de markten van Genua, en in 1773 werden ze in Rusland geruild voor leer en fluweel.

Noten in het huishouden

Veel supermarkten en groothandelaren als Basboernoten.nl bieden vrijwel alle mogelijke notensoorten te koop aan. Noten kunnen in verscheidene recepten verwerkt worden, bijvoorbeeld met behulp van een raspschijf in een keukenmachine. Tegenwoordig vinden noten dan ook op veel verschillende wijzen hun weg naar het huishouden. Zo kennen we bijvoorbeeld melk van amandelnoten, stukjes walnoot in de muesli, stukjes of hele hazelnoten in de chocolade of geroosterde cashewnoten als borrelhapje of tussendoortje.