Eervolle herbegrafenis voor Friese held uit de Tachtigjarige Oorlog
Met tromgeroffel krijgt kolonel Schelte van Aysma op 23 mei 2018 een eervolle herbegrafenis in het Friese Schettens. De Friese commandant streed voor het Staatse leger en kwam om het leven tijdens de Opstand tegen de Spanjaarden. Toeval en, vooral, grondig historisch speurwerk brachten de afgelopen jaren zijn helm, degen, graf en stoffelijk overschot aan het licht.
Van Aysma tijdens het Beleg van Breda
Van Aysma kwam in 1578 ter wereld als jongste zoon van een officiersfamilie in het Friese Beetgum. Tijdens de Opstand maakte hij werk van zijn militaire carrière. Hij beheerde de vesting Nieuweschans en kreeg als kolonel het bevel over Staatse eenheden tijdens het Beleg van Breda in 1637. Een omvangrijke Staatse troepenmacht, van vooral Engelsen en Fransen, omsingelden in juli 1637 het katholieke Breda. De stad, stevig in handen van Spanjaarden, beantwoorde de aanvallen met geweervuur en granaten.
Frederik Hendrik wurgde de stad
Met het aanleggen van loopgraven rondom Breda trokken de Staatse troepen van Frederik Hendrik het belegeringskoord echter steeds strakker rond de stad. Na 11 weken strijd gaf Breda zich gewonnen. Commandant Van Aysma had tijdens de gevechten evenwel zijn leven verloren. Hoe hij stierf bleef onduidelijk. Sterker, er was in de eeuwen na zijn dood geen spoor te bekennen van de jonge kolonel.
Onderzoek naar Van Aysma’s laatse rustplaats
Zijn familie vestigde zich nabij het Friese Bolsward. In de plaatselijke kerk prijkten sindsdien een degen en een punthelm, onopgemerkt door bezoekers. Pas in 2015 ontdekte een conservator dat de attributen toebehoorden aan de voormalige legerleider Van Aysma. Aangemoedigd door deze ontdekking groeven amateurhistorici verder in Van Aysma’s verleden. Onder de kerkvloer ontdekten zij in 2017 het graf van een edelman en zijn familie. Zij vonden op de grafsteen een afbeelding van Van Aysma’s punthelm, het eerste teken aan de wand. Een DNA-match met Van Aysma’s afstammelingen bevestigde de vermoedens. Hier lag de Friese held. De 73-jarige nazaat die zijn DNA beschikbaar stelde, loopt mee in de herdenking van zijn vermaarde voorvader.
Bestelinformatie
Enege gedenckwerdege geschiedenissen – Kroniek van de Friese militair Poppo van Burmania uit de Tachtigjarige Oorlog
Redactie: W. Bergsma (ed. en inl.)
ISBN: 978-90-8704-304-9
Uitgever: Verloren
Prijs: €29,–
Bestel Enege gedenckwerdege geschiedenissen
Bronnen:
Afbeeldingen:
- See page for author via Wikimedia Commons
- By Abuwalda via Wikimedia Commons
