3 Wereldwonderen toen en nu

De zeven antieke wereldwonderen van de wereld. Al eeuwen lang worden ze beschreven, bezongen en bewonderd, ondanks het feit dat al sinds lange tijd er nog maar één te zien is. Daarnaast zijn deze monumenten ook de inspiratie voor andere bouw- en kunstwerken. Welke moderne gebouwen, constructies en monumenten geven een knipoog naar de antieke originelen?

In de tweede eeuw voor Christus beschreef Antipater van Sidon bouwwerken die hij bestempelde als ‘wereldwonderen’. De lijst die hij opstelde, telde er zeven: de Piramide van Cheops, de Hangende Tuinen van Babylon, de Tempel van Artemis in Efeze, het beeld van Zeus in Olympia, het Mausoleum van Halicarnassus, de Kolossus van Rhodos en de Vuurtoren van Pharos. Tegenwoordig is alleen de Grote Piramide nog te bewonderen. Hieronder volgen drie van deze antieke wereldwonderen met hun moderne ‘variatie’: de Grote Piramide versus het Luxor Hotel in Las Vegas, Zeus van Olympia versus Lincoln van Washington en de Kolossus van Rhodos versus het Vrijheidsbeeld.

1. De Grote Piramide vs. het Luxor Hotel

4000 jaar lang het hoogste bouwwerk

Rond 2500 voor Christus startte de bouw van een monument dat duizenden jaren later nog tot de verbeelding zou spreken: de Grote Piramide ofwel de piramide van Cheops. Tot de oprichting van de Kathedraal van Lincoln in 1311 was de piramide het hoogste bouwwerk ter wereld. Geflankeerd door de twee andere piramides uit de vierde dynastie is deze immense constructie nog altijd te bewonderen in Gizeh. Het gehele complex omvatte ook kleinere piramides, elitegraven, diverse tempels en ceremoniële wegen.

Lichtgevende piramide Zo’n 4500 jaar later, in 1993 opende in Las Vegas een bijzonder hotel: het Luxor Hotel. Deze accommodatie lijkt gevormd naar voorbeeld van de Grote Piramide. Geruchten doen de ronde dat de enige reden dat het hotel niet dezelfde afmetingen had gekregen, was omdat er niet genoeg ruimte was. Naast de overduidelijke verschijningsvorm kan ook de top van het hotel gezien worden als een verwijzing naar het antieke wereldwonder. Bovenop is namelijk de Luxor Sky Beam te vinden. Er wordt beweerd dat het de ‘piramidion’ van Cheops, de kleine piramide op de top, moet voorstellen.

2. Zeus van Olympia vs. Lincoln van Washington

Oppergod

In de vijfde eeuw voor Christus werkte in een werkplaats in Olympia de beeldhouwer Phidias ruim acht jaar aan een enorm beeld van de Griekse oppergod Zeus. Het beeld, dat maar liefst 12 meter hoog zou zijn geweest, was bedoeld voor de tempel van de plaats en was bedekt met allerlei soorten metaal en edelstenen. In Zeus’ rechterhand stond de overwinningsgodin Nikè en in zijn linkerhand lag een speer met daarbovenop een adelaar. Het beeld moest een imposante indruk maken bij de bezoekers van de tempel en dit werd versterkt doordat de tempel zeer waarschijnlijk naar verhouding ‘te klein’ is gebouwd. Uiteindelijk werd het beeld - naar verluidt - verwoest door een aardbeving.

De 16e president Aan de andere kant van de wereld werd in Washington in 1922 het Lincoln Memorial opgedragen aan de overleden president. Het monument, een tempel in Griekse stijl, telt 36 pilaren die de staten tijdens het presidentschap van Abraham Lincoln symboliseren. Zowel het standbeeld van Zeus als van Lincoln is gezeten op een ‘troon’ en staat in een tempel in Griekse stijl. Het beeld van Lincoln mag met bijna 6 meter maar de helft van de vermeende hoogte van het beeld van Zeus zijn, de gelijkenis van twee is opmerkelijk.

3. De Kolossus van Rhodos vs. het Vrijheidsbeeld

Zwakke knieën

De Kolossus van Rhodos was een bronzen beeld in de haven en werd rond 300 voor Christus gegoten. De 32 meter hoge constructie moest de zonnegod Helios voorstellen, de beschermheer van het eiland. Weinig is bekend over dit wereldwonder. Er zijn geen officiële verslagen, maar de verhalen vertellen over een beeld dat wijdbeens de ingang van de haven vormde. Het plaatsen van beelden in de haven was niet ongebruikelijk in de Oudheid, het werd vaker gedaan om reizigers te imponeren. In 226 voor Christus werd het eiland getroffen door een aardbeving en ging het beeld letterlijk door de knieën, het zwakste punt van het bouwwerk. Hoewel er plannen waren voor een heropbouw, werden deze nooit uitgevoerd vanwege een negatief advies van een orakel. Pas 900 jaar later met de komst van de Arabieren verdwenen de brokstukken langzaam.

Lady Liberty

Het Vrijheidsbeeld van New York is het iconische symbool van de haven van New York. De Fransman Laboulaye kwam met het idee in 1865 en zo’n tien jaar later startte het project. Het beeld kreeg de officiële naam ‘Liberty Enlightening the World’. Het werd een onderneming van zowel Frankrijk als de Verenigde Staten. Om geld te verzamelen voor de bouw en constructie van het standbeeld werden verschillende acties gevoerd. Emma Lazarus schreef een speciaal gedicht, genaamd ‘The New Colossus’. Dit zou een indicatie kunnen zijn dat de ontwerpers deels inspiratie hebben gezocht bij de Kolossus van Rhodos. Daarnaast zouden houding, de fakkel, de stralenkrans en het feit dat ze beiden in de haven staan allemaal verwijzingen zijn. Hoewel deze voorbeelden puur speculatie zijn, geven ze wellicht wel het beeld goed weer dat oude monumenten nog regelmatig een inspiratie zijn voor de moderne bouwkunst.