Anzac Day – Herdenking oorlogsslachtoffers in Australië en Nieuw-Zeeland

Op 25 april 1916 vond in Australië en Nieuw-Zeeland voor het eerst Anzac Day plaats. Op deze dag werden de gevallen soldaten van het Australian and New Zealand Army Corps (Anzac) geëerd die een jaar terug hadden gevochten tijdens de Slag om Gallipoli gedurende de Eerste Wereldoorlog. De keuze voor 25 april had zo zijn redenen.

Deelname van Australië en Nieuw-Zeeland aan WOI

Het Australian and New Zealand Army Corps (Anzac) was een legereenheid van Australische en Nieuw-Zeelandse soldaten die bijeen waren geroepen om de geallieerden bij te staan tijdens de Eerste Wereldoorlog. Anzac werd voor het eerst ingeschakeld bij de Slag om Gallipoli. Op 25 april 1915 landden de Anzac-troepen op het schiereiland Gallipoli, dat deel uitmaakte van het Ottomaanse Rijk. Hiermee was de deelname van Australië en Nieuw-Zeeland aan de oorlog een feit.

De Slag om Gallipoli

De Slag om Gallipoli was een gezamenlijke Britse en Franse operatie met als doel: de weg vrijmaken naar de Zwarte Zee en het innemen van de Ottomaanse hoofdstad Constantinopel. De strijd had in 48 uur beslist moeten worden maar uiteindelijk vonden er acht maanden lang veldslagen plaats op het schiereiland. De operatie was tot mislukking gedoemd en resulteerde in december 1915 in een overwinning voor de Turken. Aan zowel de Turkse als de geallieerde kant vielen er duizenden slachtoffers. Het Anzac leger leed een verlies van bijna 12.000 dodelijke slachtoffers en tienduizenden gewonden.

De Anzac Legende en nationale bewustwording

Ondanks het feit dat de Slag om Gallipoli voor de Anzacs een militaire afgang was liet de veldslag bij het thuisfront een krachtige legende achter. Tijdens de vreselijke acht maanden op het schiereiland zou het ware karakter van de Australiërs en Nieuw-Zeelanders naar boven zijn gekomen: enorm dapper en altijd trouw naar hun ‘mates’. De verhalen over de moedige soldaten die vochten aan de geallieerde zijde werden in Australië en Nieuw-Zeeland vol lof ontvangen en doorverteld. Door de Anzac legende werd de nationale bewustwording in beide landen in gang gezet. Om deze reden voelt 25 april voor Australiërs en Nieuw-Zeelanders niet alleen aan als een herdenkingsdag maar ook als een nationale feestdag.

Wat betekent Anzac Day vandaag?

Tegenwoordig is Anzac Day een herdenkingsdag in bredere zin waarop alle Australische en Nieuw-Zeelandse oorlogsslachtoffers worden geëerd. Naast de slachtoffers uit de Eerste Wereldoorlog worden ook de gevallen Anzac-soldaten uit de Tweede Wereldoorlog (1939 – 1945) en de Vietnamoorlog (1955 – 1975) herdacht. Tijdens de nationale feest- en herdenkingsdag worden er allerlei ceremonies en parades georganiseerd.