Begin proces tegen Julius en Ethel Rosenberg

Op 6 maart 1951 begon in de VS het proces tegen het echtpaar Rosenberg. Zij werden ervan verdacht gegevens over de atoombom aan de Sovjet-Unie te hebben doorgespeeld. In 1953 werden zij hiervoor veroordeeld en geëxecuteerd.

Het echtpaar Rosenberg

Julius Rosenberg werkte in het leger als elektrotechnicus en Ethel Greenglass werkte bij een rederij als secretaresse. Beiden waren van Joods-Russische afkomst en waren opgegroeid in de Lower East Side van New York. Zij waren beiden lid van de jeugdafdeling van de Communistische Partij waar zij elkaar in 1936 leerden kennen en in 1939 trouwde het stel.

Spionage voor de KGB

De VS was tijdens de Tweede Wereldoorlog begonnen aan het uiterst geheime Manhattan Project. Met deze operatie wilde de VS een atoomwapen ontwikkelen. De Sovjet-Unie was hiervan op de hoogte dankzij mollen in de Amerikaanse regering. In 1942 werd Julius op de Dag van de Arbeid door de KGB geworven om voor hun te spioneren. Volgens zijn contactpersoon Feklisov was hij een waardevolle bron. Rosenberg zou de KGB duizenden rapporten hebben overhandigd. Bovendien zou Julius zijn zwager David Greenglass, die aan het Manhatten Project werkte, in contact hebben gebracht met de KGB.

In de zomer van 1949 kwam de FBI tot de schokkende ontdekking dat de Russen de Amerikaanse atoomgeheimen in handen hadden. Er werd een onderzoek ingesteld dat leidde naar de Duits-Britse wetenschapper Klaus Fuchs. Hij gaf zijn rol als spion voor de Sovjet-Unie toe maar wist niet wie zijn Amerikaanse contactpersoon was. Na het traceren van verschillende spionnen in de VS kwam de FBI uit op David Greenglass. Greenglass werd ondervraagd en hij gaf toe dat zijn zus en zwager betrokken waren bij de spionage.

Proces tegen Julius en Ethel Rosenberg

Het echtpaar werd gearresteerd en op 6 maart 1951 begon het proces tegen hen. Het hele proces lang bleven zij vasthouden aan hun onschuld. De rechter was echter overtuigd van hun schuld en vond hun daad ‘erger dan moord’. Hij redeneerde dat zonder het doorspelen van de atoomgeheimen de oorlog in Korea nooit was uitgebroken. Het stel werd schuldig bevonden en ter dood veroordeeld. Op 19 juni 1953 werden Julius en Ethel geëxecuteerd. Julius was na één stroomstoot dood maar de kleine Ethel had twee stroomstoten nodig. Zij zijn de enige Amerikaanse burgers die tijdens de Koude Oorlog voor spionage werden terechtgesteld.

Tijdens het proces bleef het echtpaar volhouden dat zij onschuldig waren. Julius gaf toe dat hij weliswaar spioneerde voor de Russen, maar het doorspelen van atoomgeheimen heeft hij altijd ontkend. Noch is de betrokkenheid van Ethel ooit bewezen. In 2001 gaf David Greenglass toe dat hij meineed had gepleegd tijdens het proces tegen zijn zus en zwager en dat hij helemaal niet zeker wist of zij schuldig waren. Tijdens het proces tekenden verschillende bekende namen bezwaar aan tegen de executie, maar zonder succes. Onder hen waren Paus Pius XII, Albert Einstein en Pablo Picasso.