De Olympische ringen in St. Moritz in 1928

De eerste Winterspelen voor Nederland

In 1924 werden in Parijs voor het eerst in de geschiedenis de Olympische Winterspelen georganiseerd. Meteen de eerste en laatste editie zonder Nederlandse kandidaten. Nederland verscheen vier jaar later wel op het olympische toneel. De Winterspelen van 1928 in Sankt Moritz, Zwitserland, waren de eerste Winterspelen voor Nederland.

Zeven Nederlandse deelnemers

Aan de Winterspelen van 1928 deden er 464 atleten uit 25 verschillende landen mee, slechts zeven kandidaten waren Nederlanders. Vijf van deze Nederlanders zaten in het bobsleeteam. De andere twee Nederlandse heren waren schaatsers: Siem Heiden en Wim Kos. Ondanks dat er geen enkele medaille werd behaald waren het memorabele Winterspelen, vooral voor het schaats-duo.

Slapen in de badkamer

Tijdens de spelen van 1928 verkeerden Heiden en Kos niet in de meest fijne omstandigheden. Hun bondsvoorzitter, Gerrit van Lear, wist weinig over de schaatssport want hij had zelf nog nooit op schaatsen gestaan. Van hem konden ze dus niet zoveel leren. Daarbovenop kwam nog dat an Lear niet voor een onderkomen had gezorgd. Toen de Heiden en Kos in Sankt Moritz arriveerden kwamen ze erachter dat het hotel vol zat. Ze moesten in de badkamer slapen: de een op de grond en de ander in de badkuip.

Geen gedenkwaardige schaatsprestaties voor Nederland

Met oog op hun ongebruikelijke slaapplaats was het niet heel vreemd dat de schaatsprestaties van de Nederlanders niet zo denderend waren. Bij geen enkele race wist Nederland een medaille in de wacht te slepen. Met de 33e plaats op de 500 meter eindigde Kos zelfs als allerlaatste en Kos reed de 1500 meter niet uit door een valpartij. Bij deze twee afstanden was Clas Thunberg uit Finland olympisch kampioen. Tijdens de vorige Winterspelen in 1924 had hij ook al vijf medailles weten te winnen, waarvan drie keer goud.

Onderonsje met Prins Hendrik

Na weinig tot geen succes op de 500, 1500 en de 5000 meter wachtte de Nederlandse schaatsers nog een laatste kans op de tien kilometer. Het weer zat echter niet mee in Sankt Moritz. Er blies warme lucht vanuit het zuiden over het plaatsje waardoor de ijsbaan was gaan dooien. De tien kilometer hardrijden werd daarom afgelast. De teleurstelling bleef niet lang, Heiden en Kos troffen een vrolijke verrassing uit onverwachtse hoek. De Nederlandse prins Hendrik nodigde de twee olympiërs uit voor een glaasje champagne. De prins bleek tijdens deze gezellige borrel iets teveel te hebben gedronken. Prins Hendrik zakte in elkaar op straat en raakte na een tijdje onderkoeld. Heiden en Kos vonden de haast bevroren prins en redden hem van de bevriezingsdood. Na dit incident werd het duo bedankt met zwijggeld. De koninklijke familie wilde liever niet dat iedereen zou weten over dit beschamende incidentje.