De geschiedenis van de kameel: multifunctioneel en wereldveroverend

Uit nieuw onderzoek blijkt dat de dromedaris ongeveer drieduizend jaar geleden gedomesticeerd werd in het zuidoosten van Saudi-Arabië, net als de kameel. Hoewel wij in het westen gewend zijn aan het paard, was de kameel in het oosten net zo belangrijk. Niet alleen was de kameel een bron van voedsel en een wijze van transport, het dier werd ook ingezet voor militaire doeleinden.

Eerste domesticatie

Kamelen werden in de Oudheid in eerste instantie gebruikt door nomaden. De trekkende volken overheersten in het woestijnklimaat, want het was immers lastig om daar veel permanente woonplaatsen te onderhouden. Nomaden zagen kamelenmelk als een basis van hun dieet. De melk van kamelen is in vele opzichten gezonder dan van koeien en bovendien kun je er boter en yoghurt mee produceren. Ten slotte aten nomadische volken kamelenvlees.

kameel brengt handel op gang

Uiteraard werd de kameel ook gebruikt voor transport. Hoewel een kameel niet veel sneller liep dan de gemiddelde man, werden kamelen geroemd om hun weerstand in de meest heftige omstandigheden. Vooral in Noord en West-Afrika was de kameel uitermate belangrijk voor het transport van personen en goederen. Kamelen werden ook ingezet om de ruigste delen van de zijderoute te doorkruisen. Bovendien waren kamelen nodig om het oosten van China met Mongolië te verbinden. Kamelen speelden dus een belangrijke rol in het tot stand brengen van handel in het Oosten.

Kamelencavalerie

Nadat het rijden op een kameel een gewoonte werd bij woestijnvolken, bedachten zij dat het dier ook een goede cavalerie-eenheid kon vormen, net als de traditionele cavalerie te paard. Vooral in de warmste klimaten waren kamelen immers betrouwbaarder.

Grootste voordeel

De kamelcavalerie werd voor het eerst ingezet door een Arabische koning in 853 v.Chr. Het leger van de Perzische koning Cyrus de Grote ontdekte pas het grootste voordeel dat de kamelencavalerie bracht. In 547 voor Christus, bij de Slag bij Thymbra, versloegen de Perzen namelijk de veel grotere Lydische paardencavalerie met hun kamelen. Het bleek dat paarden in paniek konden raken en vluchtten door de aanwezigheid en de geur van kamelen.

Arabische veroveringen

Deze kennis kwam goed van pas tijdens de veroveringstochten van de islamitische volken.  Arabieren zetten na 622 met groot succes hun kamelen in tegen de cavalerie-eenheden van het Byzantijnse Rijk. Tijdens de enorme expansie van de Arabische volken in de 8e eeuw kwamen andere Europese volken en hun paarden ook in aanraking met de kamelen. De Afrikaanse en Aziatische volkeren hadden multifunctionele kamelencavalerie: ze vochten met lans, boog en later zelfs met geweren vanaf de ruggen van de dieren.

Amerikaanse en Britse kameleneenheden

Omdat de kamelencavalerie zo succesvol bleek te zijn, experimenteerden Westerse mogendheden ook met de eenheid als zij in een woestijngebied moesten vechten. In 1836 werd in de Verenigde Staten het U.S. Camel Corps opgericht, om kamelen te gebruiken in de woestijnen van het zuidwesten van het land. Tijdens de Eerste Wereldoorlog speelden kamelen zelfs nog een belangrijke rol. De Engelsen versloegen samen met nomadische volken het Ottomaanse Rijk, waarbij veel gebruik werd gemaakt van de bultige dieren.