De gruweldaden van Mao tijdens de Culturele Revolutie

Tijdens revoluties wordt vaak de huidige machthebber afgezet. Tijdens de Culturele Revolutie gebeurde dit echter niet. De belangrijkste leider van het land, Mao Zedong, die zijn macht al een tijd had zien afnemen, wist deze macht door de Culturele Revolutie juist weer te heroveren. De gruweldaden die Mao tijdens zijn regeerperiode beging, waren een leidraad voor zowel het verlies als de herovering van zijn macht.

Grote sprong voorwaarts

De oorsprong van de Culturele Revolutie lag in het jaar 1958, toen Mao zijn tweede vijfjarenplan, de ‘Grote Sprong Voorwaarts’, lanceerde. Verregaande hervorming moesten van China een economische wereldmacht maken. Voortaan werd alles collectief geregeld. Dit betekende dat boeren hun land af moesten staan en arbeiders in de fabrieken geacht werden deze gezamenlijk te beheren. Om de staalproductie op te voeren beval Mao dat boeren mee moesten helpen om ijzererts om te smelten. Mao had aan het begin van de Grote Sprong Voorwaarts al aangegeven dat hij ervan uitging dat er doden zouden vallen. Volgens Mao dienden deze doden echter een hoger doel. Dit hogere doel werd alleen nooit bereikt. Mao wist met zijn hervormingen onder andere de landbouwproductie niet te verhogen. Omdat het land wel steeds meer exporteerde brak een hongersnood uit. Bij afwezigheid van ijzererts hadden de boeren daarbij, om aan Mao’s vraag te voldoen, al hun ijzerwaren verbrand. Dit zorgde voor een enorme kapitaalvernietiging.

Socialistische Opvoedingsbeweging

De problemen die de Grote Sprong Voorwaarts het land hadden gebracht, lieten Mao niet uit het veld slaan. Juist omdat het partijbestuur Mao’s hervormingen voor een groot deel terugdraaide, vond hij dat hij strijd moest blijven voeren voor hervormingen op het platteland. Vanuit de stad Shanghai, waar hij veel medestanders vond, stelde hij daarom een Socialistische Opvoedingsbeweging voor, die de boeren moest leren dat privébezit niet tot de mogelijkheden behoorde in het communistische China. In de gebieden waar Mao zijn veranderingen wist door te voeren, zag het partijbestuur zich genoodzaakt echter opnieuw in te grijpen.

Oprichting Rode Gardisten

De gruweldaden die Mao verrichtte waren op zijn hevigst gedurende de periode 1966 -1968. Omdat de man veel van zijn macht was kwijtgeraakt probeerde hij deze te heroveren met behulp van het leger en door studenten voor zich te winnen. Voor laatstgenoemde richtte hij de zogenaamde Rode Garde op. Studenten die hierin plaatsnamen werden aangemoedigd het oude China te vernietigen en kritiek te leveren op universiteitsbesturen. Na 1966 radicaliseerde de beweging. Mao spoorde de Rode Garde aan om zij die zich niet conform de communistische leefregels gedroegen, hevig te straffen. In eerste instantie werden hierdoor vooral leraren getroffen. Zij werden door de Rode Gardisten beledigd, gefolterd en zelfs vermoord. In datzelfde jaar sloeg de beweging ook over naar fabrieken en het platteland, waar arbeiders en boeren rebellengroepen vormden. Al snel blijkt echter dat Mao de rebellengroepen niet meer in de macht heeft. discussies over welke richting de Culturele Revolutie op moet gaan leidden zelfs bijna tot een burgeroorlog.

Mao Zedong Denken Propaganda Teams

In september 1967 besloot Mao openlijk zijn teleurstelling uit te spreken over het verloop van de Culturele Revolutie. In 1968 nam Mao volledig afstand van de Rode Gardisten. Zijn macht in de partij was op dat moment echter wel weer sterk gegroeid en met behulp van zogenaamde ‘Mao Zedong Denken Propaganda Teams’, samengesteld van boeren en arbeiders op de universiteiten, slaagde hij er met harde hand in om de discipline in het land te herstellen. Met de eerste zitting van het Negende Partijcongres, in april 1969, kwam de Culturele Revolutie formeel tot een einde.

Strijdbijeenkomsten

Niet alleen tijdens de Grote Sprong Voorwaarts en de Culturele Revolutie had Mao veel doden op zijn geweten. Vanaf de jaren vijftig werden door Mao zogenaamde strijdbijeenkomsten gehouden waarin rivalen of klassenvijanden van Mao en het communisme ter dood werden gebracht. Het aantal mensen dat hier de dood vond is onvoorstelbaar. In de jaren vijftig werden rond de 2 miljoen landeigenaren ter dood gebracht, omdat zij lid waren van de uitbuitende klasse. De Rode Garde voerde ook ontelbare strijdbijeenkomsten uit. Daarnaast pleegden honderdduizenden mensen, al dan niet gedwongen, zelfmoord. Geschat wordt dat Mao verantwoordelijk is voor zo’n 40 tot 70 miljoen doden. Na zijn dood werden de strijdbijeenkomsten verboden.