De gruwelijke reis van de Donner Party

De geschiedenis van het Wilde Westen van Amerika zit vol met lugubere en gewelddadige verhalen. Één van de meest bijzondere van die verhalen is die over de ‘Donner Party’. In mei 1846 vertrok deze groep Amerikaanse pioniers vanuit Missouri naar Californië. Net als vele andere Amerikanen hoopten ze in het ‘’nieuwe land’’ in het Westen van Amerika meer geluk te vinden. De groep, geleid door George Donner, zou echter centraal komen te staan in een gruwelijk overlevingsverhaal.

Migratie westwaarts

Halverwege de 19e eeuw waren de huidige staten Oregon en Californië nog vrijwel onbewoond. Verhalen over vruchtbare grond en de mogelijke vondst van goud bereikten al snel de bevolking in het Oosten van de VS. Veel pioniers besloten in de jaren 1840 daarom de zeer gevaarlijke reis naar het Westen te maken, op zoek naar een beter leven.

Een dergelijke reis kon vaak maanden in beslag nemen. Er waren bijvoorbeeld nog nauwelijks bruikbare wegen in het gebied. Daarnaast lagen aanvallen van wilde dieren en indianen op de loer. Maar ook het klimaat kon verraderlijk zijn. Mensen die richting het Westen wilden gaan moesten op tijd vertrekken. Het allergrootste gevaar waren namelijk de zware sneeuwstormen in gebieden als de Sierra Nevada. Wanneer men daar in vast kwam te zitten was de kans op overleven behoorlijk klein.

George Donner en James Reed

Ondanks de grote risico’s kreeg de wens op een beter leven bij veel mensen toch de overhand. Zo ook bij mannen als George Donner en James Reed. Beiden waren succesvolle zakenmannen, afkomstig uit Springfield, Illinois. Ze wilden graag hun geluk beproeven in het Westen en besloten in 1846 de gok te wagen. Samen met hun families en enkele bedienden vertrokken ze op 12 mei 1846 richting Californië. Zoals gezegd waren de families van Reed en Donner niet de enige pioniers die naar het Westen trokken. Onderweg kwamen ze meerdere andere families tegen, waarmee ze na weken reizen uiteindelijk aankwamen in Fort Bridger, in het huidige Wyoming.

De afsnijweg van Hastings

Fort Bridger was het laatste stuk beschaving voordat de lange weg door de wildernis naar Californië volgde. De meest gebruikte route vanaf daar was de ‘Oregon Trail’. Deze weg leidde eerst naar het noorden richting Oregon, om daarna pas af te buigen richting Californië. Donner en Reed hadden echter gehoord over een afsnijweg. Deze route, die werd aanbevolen door ene Lansford Hastings, zou maar liefst 400 mijl (640 km) schelen. De weg van Hastings leidde direct naar de Sierra Nevada, waar zijn route weer samenkwam met de Oregon Trail.

Ondanks de vele onzekerheden over deze nieuwe route, besloot de groep van Donner en Reed het toch te proberen. Het feit dat ze relatief laat begonnen waren aan hun reis speelde wellicht een rol bij deze beslissing. Vanwege de koude winters in het Westen van Amerika begonnen de meeste pioniers begin April aan hun reis. De groep van Donner en Reed zat daar met hun vertrekdatum van 12 mei behoorlijk overheen.

Ze werden bij hun reis vergezeld door verschillende andere families. George Donner werd uitverkozen tot de nieuwe leider van deze groep, die vanaf dat moment officieel bekend kwam te staan als de Donner Party. Onderweg moest Hastings al vrij snel toegeven dat de route zwaarder was dan hij dacht. Het bleek dat vrijwel niemand de route ooit echt geprobeerd had, laat staan met de grote wagens en het vee waarmee de Donner Party reisde. Uiteindelijk kwam de groep, die op dat moment bestond uit 87 mensen, met een vertraging van 18 dagen bij de Sierra Nevada aan. Onderweg waren ze in de Salt Lake woestijn bijna omgekomen van de dorst.

Een vroege sneeuwstorm

De Sierra Nevada was de laatste grote hindernis die de Donner Party moest nemen voor Californië bereikt werd. Pioniers probeerden altijd voor de winter begon in dit gebied aan te komen, uit angst voor de zware sneeuwstormen in het hooggebergte. Mede door de vertraging die de Donner Party had opgelopen, kwam de groep pas in november bij de bergen aan. Dit bleek uiteindelijk desastreus te zijn. Door een vroege sneeuwstorm kwam de groep vast te zitten nabij het Truckee meer. Het bleef dagenlang sneeuwen, waardoor de sneeuw zich metershoog ophoopte. Ondanks de zware reis die de groep er al op had zitten, begon hun overlevingstocht op dat moment pas echt.

Kannibalisme

De sneeuw maakte verder gaan onmogelijk. In de winterkou raakten de voorraden snel op en de groep kwam al vrij snel zonder eten te zitten. Velen stierven aan ziekte en ondervoeding. Het duurde niet lang voordat de overlevenden de doden besloten op te eten. Na geruime tijd besloot een groep van 15 man toch verder te reizen om hulp te zoeken. Ook deze missie verliep desastreus. Door honger, kou en kannibalisme wisten slechts twee pioniers de bewoonde wereld in Californië te bereiken. Ze schakelden de hulp van de autoriteiten aldaar in en uiteindelijk werd een reddingsactie op touw gezet.

Door het onherbergzame gebied waar de rest van de overlevenden zich nog in bevond, duurde deze actie enkele maanden. Veel van de overlevenden aan het meer waren daarnaast te zwak om nog verder te reizen. Uiteindelijk werden de laatste overlevenden pas in april 1847 uit de wildernis gered.

Van de 87 mensen die de reis met de Donner Party begonnen waren, hadden slechts 46 de barre tocht overleefd. James Reed en zijn voltallige familie behoorden uiteindelijk tot de overlevenden. Reed werd daarna een succesvol politieagent en zakenman in de regio rond het huidige San Jose. Donner en een groot deel van zijn familie overleefden de tocht echter niet.

Door het kannibalisme en de extreme ontberingen die de groep moest doorstaan, is dit verhaal de boeken ingegaan als een van de meest lugubere van het Wilde Westen. Het was echter niet het eerste voorbeeld van kannibalisme in deze periode van de Amerikaanse geschiedenis. 

Bronnen

• History. 10 things you should know about the Donner Party. 
• History. Westward expansion - Donner Party.
• BBC. Donner Party.

afbeelding

Een tekening van het kamp dat de Donner Party had opgeslagen nabij Truckee Lake. Via Wikimedia Commons [Public Domain]