De luddieten sloegen machines kort en klein
Door de eeuwen heen zijn er vele mensen geweest die zich hebben verzet tegen nieuwe ontwikkelingen en uitvindingen. Wist je bijvoorbeeld dat Socrates en zijn leerling Plato waarschuwden dat mensen vergeetachtig zouden worden door de toename van de geletterdheid? Ook nu worden nieuwe uitvindingen met argusogen bekeken, neem bijvoorbeeld het Corona-vaccin of 5G-internet. Meestal blijft het bij wat gemopper in de media. Maar in de negentiende eeuw was er een groep die nieuwe uitvindingen letterlijk te lijf ging: de luddieten.
De Industriële Revolutie begon in Engeland halverwege de achttiende eeuw. Door belangrijke uitvindingen, zoals de stoommachine, konden snellere en meer efficiënte machines dan ooit worden gebouwd. Dit had grote gevolgen voor het arbeidsproces. Grote fabrieken kwamen op en die konden meer, sneller en goedkoper produceren dan de kleinschalige, ambachtelijke productie van voorheen. Maar de Industriële Revolutie was niet voor iedereen een positieve ontwikkeling. Ambachtslieden zagen hun werk vervangen worden door machines. Veel mensen die eerder hun verdiensten maakten met huisnijverheid en ambachtelijk werk en daarvoor vaak jarenlang hadden geleerd, verloren hun levensonderhoud en hun status aan ongeschoolde machinebedieners.
Rellen
Op 11 maart 1811 had een groep wevers er genoeg van. In het stadje Arnold in het Britse Nottinghamshire vernielden ze uit protest meer dan zestig machinale weefgetouwen. Maar daar bleef het niet bij. De rellen verspreidden zich al snel over het Britse platteland naar Derbyshire, Leicestershire, Yorkshire en Lancashire. Ondertussen hadden deze opstandige ambachtslieden zich tot een heuse beweging gevormd.
De luddieten
De opstandelingen noemden zich de luddieten, waarmee ze zich vernoemden naar de mysterieuze Ned Ludd. Ned Ludd zou volgens de legende ook een wever zijn geweest in het stadje Anstey in Leicestershire. Zo'n dertig jaar eerder, in 1779 zou hij de naalden van twee weefgetouwen eigenhandig hebben vernield. De precieze reden achter zijn daad is niet bekend, maar Ned Ludd werd door de luddieten gezien als hun leider en ze noemden hem Generaal Ludd of zelfs King Ludd. Hun protestbrieven en andere vaak dreigende correspondentie vanuit de beweging werd altijd ondertekend met Ludd's naam. Er wordt echter sterk getwijfeld of Ned Ludd wel deelnam aan de beweging, het is zelfs niet helemaal zeker of hij überhaupt bestaan heeft. Desondanks groeide de beweging uit tot een georganiseerde groep van honderden opstandige wevers.
Geheime beweging
Wie zich wilde aansluiten bij de geheime beweging van luddieten moest een eed afleggen. Verder waarborgden de luddieten hun geheimhouding door maskers te dragen en alleen in het donker van de nacht te opereren. Met fakkels viel de groep verschillende fabrieken binnen om er machines die hun werk vervangen hadden kort en klein te slaan en de gebouwen in brand te steken. Slechts zelden richtte het geweld van de opstandelingen zich op mensen, al vielen er af en toe gewonden onder bewakers van fabrieken. Het voornaamste doel van de luddieten bleef het vernietigen van de werktuigen die hun onafhankelijkheid bedreigden.
Doelgericht
Hierbij maakten de luddieten duidelijk onderscheid tussen hun doelwitten. De luddieten maakten enkel de weefgetouwen kapot die werden gebruikt voor de massaproductie. Daarnaast werden ook de weefgetouwen vernietigd van meester-wevers die er een dusdanig hoge leenprijs voor vroegen dat de ambachtslieden hun werk niet meer konden financieren. De beweging was dan ook niet per se tegen de machines, maar tegen het oneerlijke en onverantwoordelijke gebruik ervan. De luddieten verdedigden de traditionele manier van produceren, waarin ze vaak steun kregen van de lokale bevolking.
Tegenstand
De luddieten konden lang doorgaan met hun rebellie. Pas een jaar na de eerste rellen en honderden vernielingen later gingen de autoriteiten zich ermee bemoeien. Er werden beloningen uitgeloofd voor informatie over de beweging en er werden soldaten naar het gebied gestuurd. Bovendien kwam er een wet waarmee het vernietigen van machines een halsmisdaad werd in plaats van een lichte misdaad. Hierdoor kon een luddiet ter dood veroordeeld worden.
Neergeslagen
In april 1812 was een groep luddieten van plan om de scheermolen Rawfolds bij Huddersfield aan te vallen. Maar de eigenaar van de molen was hierop voorbereid. De gebarricadeerde molen werd beschermd door soldaten, die de groep verjoegen. Hierbij viel er een aantal doden onder de luddieten. In de dagen erna werden duizenden troepen ingezet om de luddieten op te pakken. De luddieten die werden opgepakt en door de rechter werden veroordeeld, werden of opgehangen of op transport naar Australië gezet. In 1813 was de rust teruggekeerd en waagde men zich niet meer aan het luddisme.
De luddieten hebben met hun geweld zo’n honderd duizend pond aan schade gemaakt, maar ze hebben de industrialisatie niet tegen kunnen houden. Het zal op sommige plekken hooguit wat langer hebben geduurd voordat er een fabriek open ging. Toch wordt de term tegenwoordig nog gebruikt voor mensen die zich tegen innovatieve technologie keren. Al is dit vaak zonder het geweld van de originele luddieten.
