De vrouwenmars op Versailles

Op vijf oktober 1789, tijdens de Franse Revolutie, marcheerde een grote groep Parijzenaren naar het paleis van Versailles. Het protest begon toen vrouwen in opstand kwamen tegen de hoge prijzen op brood en leidde ertoe dat koning Lodewijk XVI gedwongen werd van Versailles naar Parijs te verhuizen.

Franse Revolutie en voedseltekort

Toen het oproer uitbrak, was de Franse Revolutie nog maar net begonnen. Een paar maanden eerder was de Bastille bestormd en dat had ervoor gezorgd dat voedsel in Parijs schaars en duur was. De laagste sociale lagen van de Parijse bevolking werden hierdoor hard geraakt en kleine opstootjes op marktplaatsen waren aan de orde van de dag. Op de ochtend van vijf oktober brak er weer zo’n voedseloproer uit op de markten in het oosten van Parijs. Gewapend met kleine wapens die voorhanden waren, zoals keukenmessen, trok de groep vrouwen richting het stadhuis om daar voedsel te eisen. Het stadhuis werd geplunderd en voedsel en nog meer wapens werden meegenomen. De menigte bestond inmiddels uit duizenden mensen, onder wie veel revolutionairen. Die revolutionairen wisten de menigte te bewegen om richting Versailles te trekken. Daar hoopten ze dat ze koning Lodewijk XVI terug naar Parijs konden brengen, zodat hij volgens de revolutionairen, dichter bij het volk zou staan.

Positie van Lodewijk XVI

Na de bestorming van de Bastille had de koning de Nationale Assemblee bijeen geroepen. Daar was het nieuwe verdrag van de rechten van de mens door hem getekend. De onvrede nam toe doordat bekend werd dat de koning de hervormingen, die hem eerst nog veel populariteit hadden opgeleverd, weer terug wilde draaien. Onder de bevolking leefde het idee dat de adel, die samen met het parlement twintig kilometer verderop in Versailles over een nieuwe grondwet vergaderde, bewust voedseltekorten veroorzaakte. Ook ging het gerucht dat bij een banket op één oktober legerofficieren trouw hadden gezworen aan het symbool van het Huis Bourbon, in plaats van aan de Kokarde in de Franse driekleur.

Het beste van IsGeschiedenis in je inbox? Schrijf je in voor onze nieuwsbrief! Helemaal niks missen? Volg ons op Facebook!

Belegering van Versailles

Bij het paleis liep het uit op een belegering. Hier en daar werd gevochten, met aan beide zijden doden en gewonden tot gevolg. Uiteindelijk verscheen de koning de volgende ochtend op een balkon om het volk toe te spreken, op aanraden van de commandant van de nationale garde. Vanaf het balkon zegde hij toe mee te gaan naar Parijs, waar hij zijn intrek nam in het paleis van de Tuilerieën. Hij zou nooit meer naar Versailles terugkeren.

Betekenis

De mars op Versailles had een grote betekenis voor de positie van het volk. Er werd nog eens duidelijk dat het volk een belangrijke machtspositie had, terwijl de koning niet meer genoeg macht leek te hebben om de revolutie tegen te houden. Dat het begin van de mars begon bij een groep vrouwen, markeert volgens sommige historici ook een belangrijk punt in de politieke bewustwording van vrouwen. Vrouwen waren altijd al aanwezig bij voedseloproeren, maar werden nu ook echt een factor van betekenis in de hele gang van zaken.