'Doktersfoto’: het monster van Loch Ness

Op 14 april 1934 claimde dokter Robert Kenneth Wilson een foto te hebben gemaakt van ‘Nessie’, het monster dat volgens eeuwenoude legendes in het Schotse meer Loch Ness leeft. Wilson was niet de eerste die beweerde het beest met eigen ogen te hebben aanschouwd. Zijn foto vormde voor veel goedgelovige mensen echter het eerste onomstotelijke bewijs dat het monster van Loch Ness dus tóch bestond.

Legendes over het monster van Loch Ness, of ‘Nessie’, zoals het fabeldier in de volksmond ook wel wordt genoemd doet al eeuwenlang de ronde. Zo verhaalt de Schotse abt Adomnán in ‘Life of St. Columba’ over de 6e-eeuwse priester Sint-Columba. Zijn hulpje Lugneus Mocumin werd tijdens een missietocht nabij Loch Ness aangevallen door een reusachtig reptiel dat uit het water opdook. Sint-Columba wist met behulp van God, een Latijns kruis en een bewonderenswaardige overredingskracht ervoor te zorgen dat het monster zich terugtrok. Alle mensen die toevallig getuige waren van het angstaanjagende schouwspel, bekeerden zich meteen tot het Christendom.

Wereldprimeur

De modernere geschiedenis van de vermeende waarnemingen begon in 1933. In dat jaar werd aan de noordzijde van Loch Ness een nieuwe weg voltooid, waardoor het meer een stuk toegankelijker werd. Op 22 juli van datzelfde jaar beweerde een jong echtpaar dat ze een ‘enorm beest’ van zo’n vijf meter lang hadden gespot. Het was vlak voor hun auto langs gerend en vervolgens in het meer gedoken. Hun verhaal werd door de Inverness Courier opgeschreven als een wereldprimeur, en al snel ontstond een mediahype.

Dinosaurusachtige nek

Het duurde niet lang voordat verscheidene andere personen ook vol overtuiging vertelden dat ze ‘Nessie’ hadden waargenomen. Eén persoon zou bijna op het monster zijn geknald met zijn motor en een andere waarneemster had hem maar liefst twintig minuten zien dobberen in het meer. Bewijzen werden echter niet geleverd. Tot 1934, toen Robert Kenneth Wilson op de proppen kwam met een enigszins vage zwart-wit foto, waarop het silhouet van een dinosaurusachtige nek te zien was.

Het overtuigende bewijs

De zogenoemde ‘doktersfoto’ is decennialang als het meest overtuigende bewijs voor het bestaan van het monster van Loch Ness beschouwd. Ondanks dat er van begin af aan veel sceptici waren, duurde het tot 1984 voor de foto aan grondig onderzoek werd onderworpen. Stewart Campbell publiceerde een artikel in de British Journal of Photography, waarin hij opmerkelijk genoeg beargumenteerde dat het silhouet op de foto waarschijnlijk van een veel kleiner dier was, zoals een otter of een zeevogel.

Hoax

Zijn ongelijk werd bewezen in 1994, toen Christian Spurling op zijn sterfbed opbiechtte dat er toch sprake was van een hoax (vervalsing). Samen met zijn stiefvader Marmaduke Wetherell en Wilson had hij destijds simpelweg een imitatiekop in elkaar geknutseld en deze bevestigd op een speelgoedonderzeeër.