Duitse troepen bezetten Oostenrijk op bevel van Adolf Hitler
Op 12 maart 1938 trekken Duitse troepen de grens over en vallen Oostenrijk binnen. Nadat Adolf Hitler twee jaar eerder, in maart 1936, het Rijnland met succes had bezet, maakt zijn geboorteland vanaf dit moment ook deel uit van het Duitse Rijk. De soldaten worden in Wenen enthousiast door het volk begroet met bloemen, parades en de fascistengroet.
Anschluss als vriendelijk woord voor annexatie
De Duitse soldaten ontvingen geen enkele weerstand toen zij Oostenrijk binnenvielen. In een tijdsbestek van drie dagen werd het land bezet, zonder dat daar militaire actie aan te pas hoefde te komen. Hitler noemde het innemen van Oostenrijk de ‘Anschluss’ waarmee het politiek beladen woord ‘annexatie’ werd gemeden. De naam van het land werd veranderd in ‘Ostmark’.
Het beste van IsGeschiedenis in je inbox? Schrijf je in voor onze nieuwsbrief! Helemaal niks missen? Volg ons op Facebook!
Arthur Seyss-Inquart en de mishandeling van joden
De Oostenrijkse kanselier Kurt von Schnussnigg trad onder druk af, waarna Arthur Seyss-Inquart door Hitler werd aangewezen als opvolger. Tegenstanders van de nazi’s, joden en communisten, probeerden het land direct te ontvluchten. De treinen naar Praag zaten overvol maar de Tsjechische grenscontroleurs stuurden iedereen zonder geldige papieren terug. Anderen probeerden het land per vliegtuig te verlaten. KLM vervoerde destijds veel joden van Wenen naar Amsterdam. Direct na de inval werden Oostenrijkse Joden op grote schaal vernederd. Zo moesten zij de grond waarop zij hadden gelopen schoonmaken met een tandenborstel, of schoonlikken met hun tong. In de oorlog zouden naar schatting 65.000 Oostenrijkse joden om het leven komen.
Oostenrijkse sympathie voor nazi’s
In april 1938, een maand na de Anschluss, werd in een referendum aan de bevolking gevraagd of zij onderdeel van het Duitse Rijk wilde zijn. Hoewel wordt aangenomen dat de nazi’s de uitslag hebben gemanipuleerd, stemde een enorme meerderheid voor de aansluiting met de Duitsers. Al vanaf de jaren ’20 wilden veel Oostenrijkers dat het land tot Duitsland toetrad. Na de Eerste Wereldoorlog hadden de geallieerden in het Verdrag van Versailles echter vastgelegd dat deze eenwording niet was toegestaan.
Vrijbrief voor meer annexaties
De buitenlandse reactie op de Anschluss was lauw en de internationale gemeenschap nam geen maatregelen tegen de Duitsers. Hierdoor kon Hitler zijn plannen voor het Duitse Rijk ongestoord voortzetten. Hitler vertelde de Britse premier Chamberlain dat hij zelfbeschikking wenste voor de Sudeten-Duitsers in Tsjechoslowakije. Chamberlain wilde oorlog voorkomen en samen met de Franse premier Daladier stond hij de Duitse annexatie van Sudetenland toe.
Onafhankelijkheid van Oostenrijk
Na de oorlog werd Oostenrijk door de geallieerden verdeeld in bezettingszones. Op 27 juli 1955 werd het Oostenrijks Staatsverdrag getekend, waarmee de onafhankelijkheid van het land een feit werd. Pas in 1998 werden de slachtoffers van de naziterreur voor het eerst herdacht in Oostenrijk.
Bronnen
Kunst en cultuur 'Chamberlain wil vrede'
Afbeelding: Adolf Hitler houdt een rede in Wenen vanaf het balkon van de Hofburg, ter gelegenheid van de Anschluss (1938).