Geboortehuis van Hitler wordt politiebureau

Een alledaags gebouw in Braunau am Inn, op de grens van Oostenrijk en Duitsland, is al jarenlang onderwerp van discussie in Oostenrijk. Want wat moet er gebeuren met het gebouw waar Hitler in is geboren? Uit angst voor neonazi’s die de locatie willen gebruiken als ontmoetingsplek, wordt er al jarenlang nagedacht over een mogelijke toekomst voor het huis. Nu is de kogel dan door de kerk: het huis moet een politiebureau gaan worden. Dit huis heeft, net als veel andere belangrijke gebouwen van de nazi’s, een rumoerige geschiedenis.

Het geboortehuis na de oorlog

Hitler heeft slechts de eerste drie jaar van zijn leven in dit huis besteed. Toen was het een bescheiden gasthuis dat zijn ouders huurden in verband met het werk van zijn vader bij de douane. Zijn vader werd overgebracht naar Passau en de familie verhuisde mee. Daarna heeft het gebouw nog veel rollen vervuld in het kleine Braunau am Inn. De Oostenrijkse Republiek huurde het gebouw in 1952 en gaf het erfgoedbescherming als onderdeel van het historische stadscentrum. Daarna werd het een openbare bibliotheek tot 1965. Vervolgens werd het gebruikt als een bank tot 1970. Verschillende klassen van de technische middelbare school werden in het huis gevestigd totdat de school werd herbouwd in 1976.

Het goede doel “Lebenshilfe” huurde vanaf eind jaren ’70 het huis. Dit is een organisatie die zich inzet voor mensen met leerproblemen. Zij gebruikten het huis als een dagcentrum en hielden er workshops. Het huis stond daarna nog ruim 30 jaar bekend als een dagcentrum voor mensen met leerproblemen. In 1989 is er ook een gedenksteen voor de slachtoffers van de Tweede Wereldoorlog geplaatst voor het huis. In 2011 verliet de organisatie echter het gebouw en ontstond het conflict tussen de Oostenrijkse regering en Gerlinde Pommer, wier familie al een eeuw lang het pand bezit.

De regering bleef het pand huren om neonazi’s te kunnen weren. Elk jaar komen er vooralsnog op Hitlers geboortedatum nazi-sympathisanten naar het gebouw. In 2016 was het plan al geopperd om de eigenaar te compenseren en om het gebouw vervolgens te slopen. Drie jaar later werd besloten om het gebouw te veranderen in een politiebureau. Eerst wordt er een architectenwedstrijd gehouden om het gebouw te laten renoveren.

De Berghof

Dit is zeker niet het enige gebouw waarvan de voormalige nazi-Duitsland landen niet weten wat ermee moet gebeuren. Het vakantiehuis van Hitler in Berchtesgaden, de Berghof, is hier ook een voorbeeld van. Dit was een belangrijk beslissingscentrum tijdens de Tweede Wereldoorlog omdat Hitler hier veel tijd doorbracht. Aan het einde van de oorlog werd dit huis echter gebombardeerd door de geallieerden waardoor het grotendeels werd verwoest. De ruïne veranderde na de oorlog in een trekpleister voor souvenirjagers en nazi-sympathisanten. Aanhangers van Hitler legden rouwkransen en kaarsen neer bij de restanten. Om hier een einde aan te maken besloot de Beierse regering in 1952 om de ruïne op te blazen. Een deel van de bunkers onder de resten van de Berghof is nu een museum en documentatiecentrum over de Tweede Wereldoorlog en de rol van Berchtesgaden tijdens de heerschappij van de nazi’s.

Het Kehlsteinhaus

Het Kehlsteinhaus, gelegen op dezelfde berg als de Berghof, was een ander belangrijke politieke ontmoetingsplek. Dit huis werd niet gebombardeerd tijdens de oorlog. Tegenwoordig is het een populaire toeristische bestemming, er gaat een speciale bus naartoe en er zit een restaurant. Veel delen van de rest van de berg zijn wel verboden gebied, de Duitse overheid wil voorkomen dat het een bedevaartsoord voor neonazi’s wordt.

De Wolfsschanze

De Wolfsschanze was Hitlers eerste militaire hoofdkwartier aan het oostfront. Het werd aan het begin van 1945 door de geallieerden grotendeels vernietigd. Tot 1955 was men nog bezig om de meer dan 54.000 landmijnen rondom het hoofdkwartier te ruimen. Na de oorlog werd het gebied verwaarloosd tot de val van het communisme in de jaren ’90. Sindsdien is het uitgegroeid tot een toeristische attractie, met hotels en restaurants in de buurt van de locatie. Af en toe zijn er historische tentoonstellingen.

Reichskanzlei

De Reichskanzlei was het kantoor voor de Rijkskanselier. In 1938 gaf Hitler opdracht om een nieuwe Rijkskanselarij te bouwen. Tijdens de Tweede Wereldoorlog werden de panden echter zwaar beschadigd door de geallieerde bombardementen en tijdens de Slag om Berlijn. Na de oorlog werden de ruïnes en de restanten van het gebouw samen met de Führerbunker die onder het gebouw lag, in opdracht van de Sovjets afgebroken. Inmiddels staan er appartementen op de plek van de Reichskanzlei.

Het geboortehuis is, net als veel andere belangrijke gebouwen uit het nazitijdperk, een doorn in het oog geweest voor de regio. Sommige gebouwen zijn daarom helemaal gesloopt, andere gebouwen zijn omgetoverd tot een toeristische attractie met historische tentoonstellingen. Het geboortehuis van Hitler zal ook een nieuwe rol vervullen met het toekomstige politiebureau dat zich er zal vestigen.

Bronnen:

• Trouw: Na lang beraad komt er een politiebureau in het geboortehuis van Hitler
• Independent: House Adolf Hitler to be torn down
• IsGeschiedenis: De Berghof: het vakantiehuis van Hitler
• IsGeschiedenis: Hitlers adelaarsnest
• Wolfsschanze: Location and construction
• ThoughtCo: Battle of Berlin

Afbeeldingen:

• Hitlers geboortehuis in 2015, door Thomas Ledl [CC BY-SA 4.0] via Wikimedia Commons
• Een gedenksteen voor Hitlers geboortehuis. De inscriptie luidt: "Voor vrede vrijheid / en democratie / nooit meer fascisme / miljoenen doden herinneren ons", door Jo Oh [CC BY-SA 3.0] via Wikimedia Commons
• Het Kehlsteinhaus in 2006, door Florian S. [CC BY-SA 3.0] via Wikimedia Commons