Geschiedenis van de Boekenweek
In 1932 werd de eerste Boekenweek in Nederland georganiseerd. Wat is de geschiedenis van dit jaarlijkse evenement?
De Commissie voor de Propaganda van het Nederlandse Boek (CPNB), later Stichting Collectieve Propaganda van het Nederlandse Boek, werd in 1930 opgericht door boekverkopers en uitgevers. In dat jaar organiseerde de CPNB de Dag van het Boek, met het doel om de boekverkoop te stimuleren. De slogan van deze dag was: ‘Neem een boek! Nieuw is elk boek dat ge nog niet gelezen hebt’. Twee jaar later, in 1932, veranderde de Dag van het Boek in de Boekenweek.
Het eerste Boekenweekgeschenk
Op de eerste Dag van het Boek in 1930 verscheen er al een soort Boekenweekgeschenk. Het jubileumboekje De uitgever en zijn bedrijf van Johan Tersteeg kwam uit ter gelegenheid van het vijftigjarig bestaan van de Nederlandsche Uitgeversbond. Goede klanten van de boekhandels kregen het boekje cadeau. Twee jaar later werd ter ere van de eerste Boekenweek een bundeling van bijdragen van Nederlandse schrijvers uitgegeven. Het boekje kreeg de titel Geschenk. Bij de aankoop van een rijksdaalder aan boeken kregen klanten dit eerste officiële Boekenweekgeschenk mee.
Tweede Wereldoorlog
De Boekenweek en het bijbehorende geschenk werd jaarlijks voortgezet tot 1941. In dat jaar verscheen nog wel een Boekenweekgeschenk, getiteld Novellen en gedichten. Eén van de samenstellers was de joodse Victor van Vriesland en het geschenk bevatte het vermeende anti-Duitse gedicht Alexander van de dichter en schrijfster Clara Eggink. Op last van de Sicherheitsdienst (SD) werd het Boekenweekgeschenk uit de boekhandels verwijderd en maakte de Duitse bezetter tijdelijk een einde aan de traditie. Pas na de oorlog kwam de Boekenweek weer terug.
Boekenbal
Sinds 1947 opent de Boekenweek met het beroemde Boekenbal. Het eerste Boekenbal werd gehouden in het Amsterdamse Concertgebouw. Tegenwoordig vindt het bal meestal plaats in de Stadsschouwburg in Amsterdam. Het Boekenbal is alleen toegankelijk voor genodigden en wordt vaak bekritiseerd omdat het elitair zou zijn. Sinds 2002 wordt daarom op de avond van het bal een ‘alternatief boekenbal’ gehouden voor een breed publiek in Paradiso.
Afbeelding:
Wikimedia Commons: Auteurs verkopen boeken in Bijenkorf boekenweek (...), Daan Noske / Anefo [CC0]
