Geschiedenis van het poldermodel in de vroegmoderne tijd
SP heeft poldermodel kapot gemaakt
Aldus Bernard Wientjes, voorzitter van werkgeversorganisatie VNO-NCW. Volgens Wientjes heeft de SP bewust tegenstellingen binnen werknemersorganisatie FNV aangewakkerd, waardoor FNV-voorzitter Agnes Jongerius gedwongen werd af te treden. Dit wordt door Wientjes gezien als het tegenovergestelde van het poldermodel, waarbij partijen samen tot een compromis moeten komen. Het poldermodel wordt gezien als een typisch Nederlandse vorm van overlegeconomie en consensusmodel, dat al teruggaat naar de middeleeuwen.
De eerste Nederlandse polders ontstonden in de 11e eeuw na Christus. In deze tijd werden er al dijken om een gebied geplaatst, waarna dit gebied werd leeggepompt om extra land te winnen. De term ‘poldermodel’ komt van de samenwerking die nodig was om het water buiten de nieuwe polders te houden. In perioden van overstroming werden edelen en burgers namelijk gedwongen om samen te werken en op die manier het hoge water een halt toe te roepen. In tijden van nood was samenwerking tussen verschillende groepen dus mogelijk.
Na het polderen in de vroege middeleeuwen werd de term ook in de 17e eeuw gebruikt. De Republiek der Zevende Verenigde Nederlanden was in die periode een gedecentraliseerde staat, waarbij de macht verdeeld was over provincies, steden, rijke kooplieden en de stadhouder. Om zodoende tot afspraken te komen, was een zekere vorm van compromissen sluiten noodzakelijk. De macht lag niet bij één leider, maar was verspreid over verschillende organen. Hierdoor moesten zelfs sterke staatslieden als Johan de Witt en Willem III rekening houden met de wensen van anderen en op die manier polderen
Een ander machtig Nederlands instituut in de vroegmoderne tijd waar gepolderd moest worden was de Verenigde Oost-Indische Compagnie (VOC). Ook hier was de macht verdeeld onder de verschillende kamers, het bestuur (de Heren Zeventien), Batavia en de verschillende factorijen in Azië en was goed overleg dus noodzakelijk.
Ondanks dat de term poldermodel tegenwoordig meestal verbonden wordt aan de Nederlandse overlegcultuur van de jaren ’80 en ’90 van de 20ste eeuw kent het land al een lange geschiedenis van polderen. Een traditie die volgens Wientjes door de SP kapot is gemaakt.
