De Nijlpaarden van Pablo Escobar zorgen voor grote problemen in Colombia

Het nijlpaardenprobleem van Colombia

Wanneer je aan de Colombiaanse natuur denkt, denk je misschien aan het regenwoud, prachtige bergen, exotische vogels en … nijlpaarden. Nijlpaarden? Jazeker, het Zuid-Amerikaanse land Colombia kampt de afgelopen decennia met een steeds groter wordende nijlpaardenplaag. Een merkwaardig gevolg van de drugscriminaliteit.

Pablo Escobar

De nijlpaarden zijn op een nogal bijzondere wijze in Colombia terecht gekomen. In de jaren 80 werd Colombia geteisterd door drugsbaron Pablo Escobar, die zo veel macht en invloed had vergaard, dat de overheid geen grip op hem kon krijgen. Daardoor kon hij doen en laten wat hij wilde, bijvoorbeeld het importeren van Nijlpaarden. Op zijn landgoed Hacienda Nápoles bouwde hij voor zichzelf een privédierentuin en vond dat nijlpaarden absoluut niet konden ontbreken in zijn collectie van bijzondere dieren. Hoe hij aan deze dieren is gekomen is nooit helemaal opgehelderd, sommige bronnen beweerde dat hij ze van Amerikaanse dierentuinen had overgekocht andere zeggen dat hij ze rechtstreeks uit het wild had gehaald.

De nijlpaarden zorgde in Hacienda Nápoles voor geen enkel probleem, totdat Escobar in 1993 na een lange klopjacht uiteindelijk gedood werd. Zijn luxueuze landgoed raakte in verval en de meeste dieren uit zijn dierentuin werden in andere dierentuinen ondergebracht. Met de nijlpaarden wisten de autoriteiten van Colombia zich echter geen raad. Een volwassen mannetjes Nijlpaard weegt tussen de 1500 en 1800 kilo dus de beesten verplaatsen was geen makkelijk opgave. Daarnaast waren de autoriteiten nog druk met het oprollen van Escobars criminele organisatie en dus besloten ze de nijlpaarden simpelweg op het landgoed achter te laten. Dat bleek echter geen verstandige keuze, want door het verval van het landgoed en de verblijven, wisten de nijlpaarden al snel uit te breken.

Nijlpaarden in het wild

De vier loslopende nijlpaarden settelden zich langs de rivier Magdalena. Omdat de dieren daar geen overlast veroorzaakten, werden ze door de plaatselijke vissers met rust gelaten. In dit rivierengebied konden de nijlpaarden ook meer dan genoeg eten vinden en vormden zo geen bedreiging voor de lokale gemeenschap, die de dieren herkenden als de nijlpaarden van Escobar. Maar na verloop van tijd, begonnen er toch problemen te ontstaan. Juist omdat de dieren aan de oevers van de Magdalena het zo goed deden in de Colombiaanse natuur. Met rust gelaten door de mens, zonder natuurlijke vijanden en met een overvloed aan voedsel, konden de nijlpaarden zich ongestoord voortplanten. Eerst langzaam, maar daarna steeds sneller. In 2007 leefden er naar schatting zestien nijlpaarden langs de rivier, in 2014 waren dat er veertig en inmiddels zou de populatie gegroeid zijn naar zo’n 160 nijlpaarden.

Deze kudde nijlpaarden zorgt voor veel overlast, ze vallen nietsvermoedende vissers aan en in de buurt van de rivier zijn passerende auto’s en voetgangers ook niet veilig. Daarnaast vormen de nijlpaarden ook een bedreiging voor het Colombiaanse ecosysteem. Veel diersoorten die in het rivierengebied voorkomen, dreigen verdrongen te worden door de nijlpaarden, omdat deze al het beschikbare voedsel opeten. Onder andere otters, kaaimannen en schildpadden hebben het in het gebied erg zwaar sinds de komst van het nijlpaard.

Het beste van IsGeschiedenis in je inbox? Schrijf je in voor onze nieuwsbrief! Helemaal niks missen? Volg ons op Facebook!

Hoe bestrijd je een nijlpaardenplaag?

Vanwege de toenemende problemen zocht de Colombiaanse overheid een lange tijd naar een oplossing voor de snel toenemende hoeveelheid nijlpaarden. Eerst kwamen ze met het plan om op de dieren te gaan jagen, maar toen in 2007 een foto opdook van een jager naast een net doodgeschoten nijlpaard, leverde dit veel kritiek op, vanuit binnen- en buitenland. Het plan werd geschrapt en de overheid ging op zoek naar nieuwe oplossingen. Er werd bedacht om al de mannelijke nijlpaarden te gaan castreren en in 2017 werd er een nijlpaard gevangen, gecastreerd, en weer uitgezet in het wild. Deze methode bleek echter veel te duur, het castreren van dit ene nijlpaard kostte de staat ongeveer 50.000 dollar en het plan werd weer van tafel geveegd, daarnaast leken de dieren zich sneller voort te planten dan dat de overheid ze kon vangen.

In 2023 kwam de regering met een nieuw plan, een reservaat in India wil 60 nijlpaarden overnemen, een ander reservaat in Mexico bood aan om tien van de Colombiaanse nijlpaarden op te vangen. Hierdoor zal de Colombiaanse nijlpaardenfamilie eventjes krimpen, maar dat zal volgens onderzoekers weinig soelaas bieden. Zij schatten in dat de nijlpaardenkolonie in het komende decennium kan groeien tot meer dan duizend dieren.

Hoewel het nalatenschap van Pablo Escobar op veel plekken nog terug te zien is in Colombia had niemand verwacht dat deze overblijfselen uit zijn tijd nog voor zoveel problemen konden zorgen.