Keizer Claudius en de veldtocht naar Britannia

In de historische roman Onder de Adelaar, een bestseller van Simon Scarrow, gaan de nieuwe rekruut Quintus Licinius Cato en zijn bevelhebber Macro in 42 na Christus op een veldtocht naar Britannia. Die opdracht hebben zij gekregen van keizer Claudius I, die een jaar eerder onverwachts tot keizer was benoemd. Claudius, jarenlang verguisd door zijn familie, hoopte op militaire eer en glorie.

Claudius werd geboren in Lugdunum, het huidige Lyon, in het jaar 10 voor Christus. Hij had allerlei lichamelijke afwijkingen, zoals mank lopen, stotteren en kwijlen, waardoor hij door zijn adellijke familie als achterlijk werd gezien. Hij kreeg van keizer Augustus, zijn oudoom, een onbelangrijke functie binnen het Romeinse Rijk. Van Augustus’ opvolger Tiberius kreeg Claudius zelfs helemaal geen baantje. Zijn eigen familie had, kortom, zo weinig vertrouwen in Claudius dat zij hem zelfs geen eenvoudig werk lieten doen.

Claudius I wordt keizer

In 41 na Christus werd Caligula, de neef van Claudius, door zijn lijfwachten vermoord. Caligula’s lijfwachten waren ontevreden over hem en wilden zelf meer invloed hebben. Claudius was de ideale opvolger, omdat hij makkelijk te manipuleren zou zijn. De Romeinse Senaat was niet betrokken geweest bij de keuze voor Claudius en steunden hem daardoor nauwelijks. Er kwam niet lang na zijn benoeming een moordaanslag op hem, uitgevoerd door een gouverneur van een Romeinse provincie, maar deze werd eenvoudig verijdeld. Claudius besefte hierdoor dat hij zichzelf moest bewijzen om het vertrouwen van de Senaat en het Romeinse volk te winnen.

Legio II Augusta naar Britannia

Het veroveren van Britannia zou voor Claudius een fantastische prestatie zijn. Het gebied stond bekend als een moeilijk begaanbaar terrein met bossen en slechte weersomstandigheden waar onverschrokken krijgers woonden. Een verovering van het gebied zou daarom het bewijs zijn dat een keizer geschikt was voor zijn functie. Claudius liet een leger van 40.000 man op de been brengen, vooral bestaande uit soldaten van de buitengebieden van het Romeinse Rijk.

Onder de Adelaar

In Onder de Adelaar zijn Cato en Macro twee van deze soldaten. Zij waren gelegerd aan de Rijngrens en onderdeel van het roemruchte Legio II Augusta. De algehele leiding van het uit vier legioenen bestaande leger was in handen van Aulus Plautius. Hij liet de Romeinen van het Gallische Gesoriacum (Boulogne-sur-Mer) naar de Britse kust zeilen. Eenmaal aangekomen in het zuidoosten van Britannia vonden de eerste gevechten met de lokale bevolking al snel plaats.

Slag bij de Medway

Caractacus bij het tribunaal van Claudius in Rome, Wikimedia Commons

De Britse stammen verenigden zich kort na de Romeinse invasie onder Togodumnus en zijn broer Caractacus, leiders van de invloedrijke Catuvellauni stam. De Catuvellauni woonden in primitieve huizen langs de rivier de Medway. De Romeinse soldaten staken de Medway over, tot grote verbazing van de Britse stammen, en wisten hen na een hevige twee dagen durende strijd te verslaan. De ‘Britten’ werden teruggedrongen tot de veel noordelijker gelegen Thames.

Claudius bezoekt Britannia

Keizer Claudius besloot zich na het succesvolle begin van de invasie aan het volk van Britannia te tonen. Aan het einde van de zomer van het jaar 43 bezocht hij zijn nieuwe provincie 16 dagen lang en was onder meer aanwezig bij de verovering van Camulodunum (Colchester), dat de hoofdstad van Romeins Britannia werd. Claudius keerde in triomf terug naar Rome, waar hij eindelijk zijn langverwachte erkenning kreeg. In het boek van Simon Scarrow lees je over Cato en Macro, die meevechten in de invasie van Britannia.