‘Kleine generaal’ Napoleon was niet klein

Volgens de historische overlevering was de Franse generaal en dictator Napoleon Bonaparte een man van klein statuur. Sommige psychologen beschouwen hem zelfs als het schoolvoorbeeld van het ‘Kleine man syndroom’, waarbij kleinere mensen hun gebrek aan lengte proberen te compenseren door zeer agressief gedrag. In werkelijkheid was Napoleon echter van gemiddelde lengte en berust zijn hedendaagse imago als klein persoon waarschijnlijk grotendeels op Britse propaganda.

In verscheidene historische documenten uit de 18e en 19e eeuw staat vermeld dat Napoleon ‘5 voet en 2 inch’ groot was. Naar Britse meeteenheden zou dit neerkomen op een lengte van 157,5 centimeter, en was Napoleon dus inderdaad een stuk kleiner dan de gemiddelde Fransman. De Britten maakten graag gebruik van dit gegeven om Napoleon te ondermijnen door hem af te beelden als een klein agressief mannetje.

Het beste van IsGeschiedenis in je inbox? Schrijf je in voor onze nieuwsbrief! Helemaal niks missen? Volg ons op Facebook!

Rekenfout

In werkelijkheid berustte het beeld van een kleine Napoleon echter op een rekenfout. De meeteenheid die gebruikt werd in de verscheidene historische documenten was de Franse inch, en die is aanzienlijk groter dan de Britse. Omgerekend zou de Franse ‘5 voet en 2 inch’ in Britse eenheden neerkomen op ‘5 voet en 7 inch’, ofwel ruim 1 meter 70. Hiermee is Napoleon qua lengte nog steeds geen gigant te noemen, maar was hij wel groter dan de gemiddelde Fransman. Waarschijnlijk waren enkele Britten ook wel op de hoogte van deze rekenfout, maar kozen zij er toch voor het beeld van de kleine Napoleon te handhaven voor propaganda doeleinden.

Le Petit Caporal

Toch kan de schuld voor het verkeerde beeld niet volledig bij de Britten gelegd worden, want Napoleon zelf droeg hier ook aan bij. Zo liet de Franse dictator zich vaak omringen door een door hem persoonlijk geselecteerde lijfwacht van grote soldaten, waardoor hij alsnog relatief klein leek. Verder droeg ook het koosnaampje wat zijn manschappen voor hem hadden, ‘Le Petit Caporal’ (‘De Kleine Korporaal) bij aan zijn imago.

Tot slot had Napoleon volgens de geruchten zijn vrouw Josephine verboden om hoge hakken te dragen, zodat zij niet boven hem uit zou torenen. In werkelijkheid was dit echter meer het gevolg van de bovengemiddelde lengte van Josephine – met haar 1 meter 65 was ze ruim 5 centimeter groter dan de gemiddelde Fransman – dan van het kleine postuur van Napoleon.

Napoleon complex

Door al deze factoren is de grote Napoleon uiteindelijk toch de geschiedenis in gegaan als een klein mannetje. In de psychologie staat het zogeheten ‘Short Man Syndrome’, waarbij kleine mannen zich agressiever gedragen om te compenseren voor hun lengte, ook wel bekend als het ‘Napoleon Complex’. Volgens deze theorie kwamen ook Napoleon’s drang naar macht, oorlog en verovering voort uit het gevoel dat hij qua lengte iets tekort kwam. Nu echter duidelijk is dat Napoleon helemaal niet klein was, moeten de psychologen op zoek naar een andere verklaring voor zijn veroveringsdrang.