Louis David Riel North-West Rebellion Canada

Louis Riel - de beroemdste rebellenleider van Canada

Verrader, martelaar of een religieuze gek. Zomaar wat benamingen die tegenwoordig gebruikt worden om Louis Riel te omschrijven. Ook bijna anderhalve eeuw na zijn dood zijn de meningen over deze politicus en rebellenleider in Canada nog steeds verdeeld. Wat is het verhaal achter deze man?

Kind van het Métis volk

Riel werd geboren op 22 oktober 1844 in de Red River kolonie. Deze kolonie behoorde in die tijd tot Rupert’s Land, een van de vele gebieden die later zouden worden samengevoegd tot Canada.

Riel groeide op in een streng katholiek gezien. Zijn ouders behoorden tot de Franstalige bevolking in het gebied, die zich verwant voelden met het Métis volk. De Métis waren afstammelingen van Franse handelaren die zich in de 18e en 19e eeuw in West-Canada vestigden. Deze handelaren trouwden vaak met lokale inheemse vrouwen, waardoor er een gemixte Frans-inheemse cultuur ontstond.

De Red River Resistance

Riel studeerde aan een katholieke universiteit in Montreal, maar wist weinig vast werk te vinden in Oost-Canada. Hij keerde daarop terug naar zijn geboortegrond. Inmiddels hadden de territoria in Oost-Canada zich verenigd tot één land: Canada. In 1869 werd besloten dat ook Rupert’s Land bij deze nieuwe staat zou komen te horen. De Métis in Rupert’s Land waren echter bang dat deze verandering hun levensstijl zou aantasten. In oktober 1869 brak er daarop een opstand uit.

Riel was daarna betrokken bij het opstellen van een voorlopige regering van het gebied. Hij ontwikkelde zich al snel tot de politieke leider van de Métis. Tijdens de opstand was Riel betrokken bij de executie van een Canadese soldaat. Alhoewel de Métis en de Canadese regering uiteindelijk besloten te onderhandelen, werd Riel door zijn betrokkenheid bij de executie vogelvrij verklaard. Hij vluchtte daarop in 1870 naar de Verenigde Staten.

Ballingschap en krankzinnigheid

Riel bracht ruim 15 jaar door in de VS, waar hij zich niet echt gelukkig voelde. Voor de Métis was hij echter nog steeds een held en tijdens zijn ballingschap in de VS werd hij door hen meerdere malen in het Canadese parlement verkozen. Riel mocht zijn zetel echter nooit innemen. De Canadese regering besloot hem na enkele jaren wel gratie te verlenen, maar Riel bleef in Amerika, waar hij inmiddels vader was geworden.

Tijdens zijn verblijf in de VS kreeg Riel steeds meer psychische klachten, waardoor hij meerdere malen in tehuizen werd opgenomen. Ook tijdens zijn jeugd had Riel had hier al vaak last van gehad. Zijn krankzinnigheid sloeg uiteindelijk om naar religieus fanatisme. Vanaf 1875 kreeg Riel steeds vaker te maken met religieuze visioenen, waarna hij zichzelf als een profeet ging beschouwen. Riel geloofde vanaf dat moment dat hij een ‘missie’ moest volbrengen.

De North-West Rebellion

De missie volgde in 1884, toen hij door enkele inwoners van het voormalige Rupert’s Land benaderd werd. Rupert’s Land was inmiddels omgedoopt tot de Canadese provincies Saskatchewan en Manitoba en de Métis waren verwikkeld in een nieuw conflict met de Canadese regering, ditmaal over grondrechten. Riel werd teruggehaald als bemiddelaar in het conflict, maar na de komst van Riel escaleerde het conflict juist.

De regering in Ottawa weigerde in te gaan op de eisen die Riel stelde namens de Métis. Riel vormde daarop een nieuwe regering in het gebied en al snel brak er een gewapend conflict uit. De Canadese regering was hier niet echt op voorbereid. Het land was nog jong en er waren weinig vaste soldaten in dienst. Daarnaast speelde het conflict zich af op ruim 3200 km van de hoofdstad Ottawa.

De Canadezen hadden echter geluk dat Riel niet meer zo veel volgers had als tijdens zijn eerste opstand in het gebied. Veel van de Métis wilden niks meer met Riel te maken hebben toen ze achter zijn nieuwe religieuze opvattingen kwamen. Daarnaast waren er ook steeds meer Engelstalige Canadezen in het gebied komen wonen. Deze inwoners kozen massaal de kant van de Canadese regering, waardoor het conflict uiteindelijk maar enkele maanden duurde.

Executie en nalatenschap

Riel werd na de opstand opgepakt door de Canadese politie en ter dood veroordeeld. In 1886 werd hij vervolgens opgehangen. Bijna anderhalve eeuw later zijn de meningen over Riel nog altijd verdeeld. Er zijn nog altijd leden uit de Métis-gemeenschap en andere inheemse belkingen in West-Canada die hem als een held beschouwen, omdat hij opkwam voor hun rechten. Door zijn religieuze fanatisme wordt hij door sommigen echter ook als een enorme gek beschouwd, die zichzelf onterecht als een soort Messias zag.

Nog altijd worstelt de Canadese overheid met de nalatenschap van Riel. Verschillende verzoeken om hem postuum alsnog gratie te verlenen zijn tot dusverre door de Canadese overheid afgewezen.