Mient Jan Faber: een leven lang tegen oorlog en kernwapens
In de jaren tachtig was hij het gezicht van de anti-kernwapen beweging, en hielp hij de grootste demonstratie in de Nederlandse geschiedenis te organiseren. Maar ook daarvoor en daarna zette hij zich in voor mensen en tegen oorlog.
Kernwapens in Nederland
Mient Jan Faber is vooral bekend geworden met het organiseren van demonstraties, maar zelf vond hij demonstraties eigenlijk te ‘ongenuanceerd’. Toch werd de professor wiskunde een van de gezichten van het protest het NAVO ‘dubbelbesluit’ uit 1979. Het plan was om 572 Amerikaanse middellangeafstandsraketten in vijf West-Europese landen te plaatsen als verdedigingslinie tegen de plaatsing van SS-20-raketten door de Sovjet-Unie. Achtenveertig van die raketten zouden op de vliegbasis Woensdrecht geplaatst worden. De kabinetten-Van Agt durfden tussen 1977 tot 1981 geen beslissing over de plaatsing van de raketten te nemen vanwege de maatschappelijke onrust die dit veroorzaakte. De angst was dat de kernwapens Nederland een doelwit zouden maken in een eventuele oorlog tussen de NAVO en het Warschaupact onder leiding van de Sovjet-Unie. Bovendien: niemand wil toch een kernoorlog?
Interkerkelijk Vredesberaad
De van oorsprong gereformeerde Mient Jan Faber was vanaf 1974 secretaris van het Interkerkelijk Vredesberaad (IKV). Dit was een in 1966 opgerichte organisatie waarin negen verschillende Christelijke kerken samenwerkten met het doel om vrede in de wereld te bevorderen. De organisatie was daarom zeer tegen het plaatsen van kernwapens in Nederland.
Het IKV was in 1981 de organisator een van de grootste demonstraties die ooit in Nederland heeft plaatsgevonden: in Amsterdam protesteerden ongeveer 400.000 mensen tegen de kruisraketten in Woensdrecht. Naar aanleiding hiervan werd het Komitee Kruisraketten Nee (KKN) opgericht door verschillende maatschappelijke organisaties en politieke partijen, waaronder het IKV. Faber bedacht hiervoor de bekende leus ‘Help kernwapens de wereld uit, te beginnen met Nederland’. Twee jaar later, in 1983, organiseerde KKN een protest in Den Haag waar maar liefst 550.000 mensen op afkwamen. Het was de grootste demonstratie ooit in Nederland. Het tweede protest in Den Haag had van Faber niet eens gehoeven, omdat volgens hem het punt al duidelijk was gemaakt tijdens de eerste demonstratie.
Het beste van IsGeschiedenis in je inbox? Schrijf je in voor onze nieuwsbrief! Helemaal niks missen? Volg ons op Facebook!
Humanitaire hulp en ontwapening
Hoewel Faber vooral bekend is geworden door zijn rol in de organisatie van de protesten tegen het plaatsen van kruisraketten, heeft Faber zich ook op andere manieren ingezet voor een veilige en humanitaire wereld. Zo lobbyde hij bijvoorbeeld bij de Tweede Kamer voor de ontwapening van de NAVO en steunde hij mensenrechtenactivisten in Oostbloklanden tijdens en na het einde van de Koude Oorlog. De Stasi, de geheime politie van de DDR, had daardoor een enorm dossier over hem. Tegelijkertijd wisten de Stasi niet wat ze van hem moesten denken: zijn werk tegen de plaatsing van kernwapens zagen ze als positief, maar zijn steun aan dissidenten in communistische landen natuurlijk niet.
Na de demonstraties
In 2003 verliet Faber het IKV na onenigheid met de stichting over het standpunt over de Amerikaanse invasie in Irak. Van 2004 tot 2012 bekleedde hij wel mede door de IKV opgerichte leerstoel 'Citizens’ Involvement in War Situations’ aan de Vrije Universiteit Amsterdam. Op 15 mei maakte PAX, de vredesorganisatie waar het IKV in opging, bekend dat Mient Jan Faber op 81-jarige leeftijd is overleden.
