Queen’s Speech en de opening van het Britse parlement

Na de opschorting van het Britse parlement in september 2019 door Britse premier Boris Johnson, is het tijd voor de jaarlijkse opening van het parlement. Hierbij horen vele toeters en bellen, samen met de traditionele 'Queens Speech' van koningin Elisabeth II. Met deze jaarlijkse toespraak presenteert ze namens de regering de plannen van het kabinet en opent ze het parlementaire jaar. De Queens Speech bestaat al meer dan vierhonderd jaar en wordt omgeven door historische tradities, die onder andere teruggrijpen op het Buskruitverraad van 1605 en de Engelse Burgeroorlog (1642-1651).

Wanneer de traditie van de Queens Speech ontstond, is niet bekend, maar vermoedelijk ligt de oorsprong al in de middeleeuwen. Toen was het gebruikelijk dat het Engelse parlement alleen door de koning bijeengeroepen werd voor bijzondere besluiten, zoals het verhogen van de belasting. Aangezien het initiatief voor een parlementaire vergadering van de koning uitging, was het gebruikelijk dat hij als eerste sprak.

Buskruitverraad

Eén van de oudste tradities omtrent de Queens Speech vond zijn oorsprong in het Buskruitverraad van 1605. Dat jaar probeerden een aantal Engelse katholieken koning Jacobus I van Engeland te vermoorden door op 5 november, de dag van de opening van het parlement, een bom te laten ontploffen onder het parlementsgebouw. Dankzij een anonieme brief waren de autoriteiten echter op de hoogte gebracht van de samenzwering.

Drie illustraties die details van het Buskruitverraad weergeven

In de nacht van 4 op 5 november gaven zij opdracht de kelders onder het House of Lords te onderzoeken. Daar vonden soldaten de katholiek Guy Fawkes met 36 tonnen buskruit, genoeg om het hele gebouw de lucht in te blazen. Sindsdien is het traditie dat de kelders van het Parlementsgebouw voorafgaand aan de Queens Speech doorzocht worden op buskruit en andere gevaarlijke materialen.

House of Lords

Eveneens een traditie is het feit dat de Queens Speech altijd plaatsvindt in het House of Lords. Sinds 1642 is het voor de Engelse monarch namelijk verboden om het House of Commons te betreden. In dat jaar verschafte koning Karel I van Engeland zich namelijk met geweld toegang tot het parlement om vijf afgevaardigden te arresteren, waarvan hij dacht dat ze tegen hem samenzwoeren. Toen hij ontdekte dat de vijf al gevlucht waren, eiste hij dat spreker William Lenthall hem vertelde waar ze heen waren gegaan. Die reageerde echter met de zin “Ik heb niet de ogen om te zien, noch de tong om te spreken op deze plaats, zonder dat het House of Commons, wiens dienaar ik ben, mij hiertoe de opdracht heeft gegeven”. Niet veel later nam het Parlement de macht over in Londen en begon de Engelse Burgeroorlog (1642-1651).

House of Lords

Bandietenwet

Na het geven van de Queens Speech is het gebruikelijk dat de inhoud van de kabinetsplannen wordt besproken in het House of Commons. Alvorens de parlementsleden hiertoe overgaan, behandelen zij echter eerst een andere nietszeggende wet. Deze symbolische gebeurtenis is bedoeld als signaal aan de monarch dat het parlement zelf bepaalt wanneer het over een bepaald onderwerp zal debatteren. Sinds 1727 is het traditioneel de ‘Outlawries Bill’, ofwel de Bandietenwet, die als eerste in het parlementaire jaar wordt behandeld. De wet wordt overigens door geen enkel lid gepresenteerd en wordt ook niet verder in behandeling genomen, maar alleen voorgelezen.

Brexit

Alhoewel deze historische tradities van groot ceremonieel belang zijn, is er tegenwoordig nog maar één onderwerp dat als belangrijk wordt gezien tijdens de Queens Speech. Dit jaar is nog meer dan andere jaren de Brexit hét politieke gespreksonderwerp. Niet alleen omdat de Brexit-deadline steeds dichterbij kruipt, maar ook omdat de Britse regering momenteel geen meerderheid meer heeft en alle plannen eigenlijk nu irrelevant lijken te zijn, omdat ze waarschijnlijk toch worden weggestemd door de oppositie. Britse commentatoren grappen al dat Elizabeth eigenlijk het verkiezingsprogramma van de Conservatieven voorleest. Wat de plannen van de Britse regering ook zijn, met of zonder ceremonies, het zal allemaal worden overschaduwd door de Brexit.