Robert Mugabe: de eigenzinnige dictator van Zimbabwe

Robert Mugabe, de voormalige president van Zimbabwe, is vrijdag 6 september 2019 op 95-jarige leeftijd overleden. De Zimbabwaanse dictator stond decennia lang bekend om zijn dictatoriale bewind en mensenrechtenschendingen.

Robert Gabriël Mugabe werd geboren op 21 februari 1924 in een katholiek gezin in de Britse kolonie Rhodesië, wat later Zimbabwe zou worden. Na zijn studie in Zuid-Afrika en Tanzania keerde Mugabe in 1960 terug naar Rhodesië. Hier richtte hij in 1963 de Zimbabwe African National Union (ZANU) op, waarmee hij streefde naar onafhankelijkheid.

Mugabe als president

Toen in 1965 de blanke regering van Zuid-Rhodesië de onafhankelijkheid uitriep, ontstonden er problemen. De Rhodesiërs hadden het idee dat de regering de macht niet zou willen delen met de zwarte bevolking en ze kwamen in opstand. Deze ‘vrijheidsstrijders’ wisten uiteindelijk in 1979 onder leiding van Mugabe, die een militaire afdeling van ZANU had opgericht, de overwinning te behalen. Hierop werd Mugabe in 1980 verkozen tot president van Zimbabwe.

Dood van vrouw Sally

Tijdens de eerste jaren van zijn bewind was er sprake van harmonie. Mugabe hield rekening met de blanke bevolking en hij voerde een socialistisch bewind. Deze periode van vrede eindigde echter al snel met een genocide in Matabeleland, waar Mugabe tussen 1982 en 1985 meer dan 20.000 mensen liet doden. Hierna ontwikkelde hij zich meer en meer tot dictator. Hij kreeg veel kritiek te verduren uit het Westen omdat hij de mensenrechten schond. Sommige critici menen dat de dood van Mugabes vrouw Sally, in 1992, de aanleiding was voor het huidige schrikbewind. Sally Mugabe werd gezien als de belangrijkste vriend en adviseur van de president. Haar dood zou hem van het rechte pad hebben gebracht. In 1996 trouwde Mugabe met zijn 41 jaar jongere secretaresse Grace Marufu. Zij was al zwanger van Mugabe toen hij nog met Sally getrouwd was. Het stel kreeg drie kinderen, die allemaal streng katholiek werden opgevoed.

Mugabe bleef aan de macht

Onder de Zimbabwaanse bevolking was er al lange tijd niet veel steun meer voor de dictator. Er was ook veel kritiek op zijn vrouw Grace, die regelmatig buitensporige Europese winkeltripjes ondernam. Hier kwam een eind aan toen zij en haar man in 2002 een reisverbod van de EU kregen opgelegd. Ondanks de weerstand tegen de president bleef Mugabe, ondanks zijn vermeende ziekte, aan de macht.

WHO

De Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) kreeg in 2017 veel kritiek te verduren toen Mugabe werd benoemd tot goodwill-ambassadeur. In deze rol zou Mugabe onder de Zimbabwaanse bevolking aandacht vragen voor chronische ziekten. Zijn dictatoriale regime en het laten instorten van de Zimbabwaanse economie werden hem door critici flink aangerekend.

Aftreden en overlijden

In november 2017 trad Robert Mugabe af als president van Zimbabwe, al dit ging niet van harte. Nadat Mugabe zijn vice-president Mnangagwa ontsloeg, kwam het leger in opstand. Het Zimbabwaanse leger pleegde een staatsgreep en legde de president huisarrest op. Het parlement zette een afzettingsprocedure in gang, maar op 21 november kondigde Mugagbe zijn aftreden aan. Het 37-jarige bewind van de dictator kwam hiermee tot een einde. Na een lange tijd ziek te zien geweest overleed de voormalige president op 6 september 2019 in een ziekenhuis in Singapore, hij werd 95 jaar.

Dit artikel is een bewerking van een eerder geplaatst artikel op IsGeschiedenis.