Romeins zout
Tegenwoordig is zout een onmisbaar ingrediënt van ons dieet. We moeten er zelfs op letten om er niet te veel van binnen te krijgen. Voor ons is zout overvloedig beschikbaar, maar in de oudheid was het een kostbaar goed. Zout werd niet alleen gebruikt als smaakversterker, maar ook als preserveringsmiddel en zelfs als betaalmiddel.
Nog voordat Rome gesticht was als nederzetting, zwierven nomadische herders uit de Apennijnen over de laagvlakte van Latium. Naast het laten grazen van hun kuddes, kwamen ze vooral voor de zoutpannen aan de kust bij de monding van de Tiber. Vanwege de zoutwinning ontstonden er tussen ca. 1400 en 1000 v. Chr. waarschijnlijk al simpele nederzettingen. Rome werd gesticht in het binnenland van Latium op een plek waar belangrijke handelswegen samenkwamen, inclusief de zoutroute.
De Romeinen waren niet de enigen die de waarde van zout hadden ontdekt. De Kelten waren al eerder schatrijk geworden door het winnen van zout. In Geschiedenis Magazine 3 van 2022 neemt Herman Clerinx je mee naar de prehistorische zoutmijnen van de Kelten. Meer weten? Neem nu een abonnement!
Via Salaria
De Via Salaria, de zoutweg, liep van de monding van de Tiber tot aan de kust van de Adriatische zee, en diende voor de zouthandel. Rome had een monopoliepositie op deze handel dankzij haar strategische ligging. Conservering van voedsel met behulp van zout was essentieel voor agrarische samenlevingen die nog geen andere conserveringsmethodes kenden, zeker als overschotten bewaard moesten blijven. Zout was kostbaar en diende in vroegere tijden zelfs als betaalmiddel. Het is daarom niet ondenkbaar dat de zoutpannen bij de kust Rome een economisch overwicht gaven ten opzichte van andere steden in Italië.
Ostia
Er werd dan ook hevig gevochten tussen de Romeinen en de Etrusken om de controle over het kustgebied, waar zich het zout bevond. De Romeinse kolonie Ostia speelde een rol in de zoutvoorziening voor Rome, en Ostia was een leverancier van zout gedurende de hele Romeinse geschiedenis. Dit valt bijvoorbeeld terug te zien in de veelvoorkomende familienaam Salinator in Ostia (sal is Latijn voor zout). Terwijl zout toen dus kostbaar en essentieel was, wordt het nu overvloedig gebruikt in het eten.
